1. 2014-cü ilin sentyabr-oktyabr aylarından başlamış və bütün neft sənayesinə ağır zərbə vurmuş bir hadisədir. neft sektorunda işləyən biri olaraq son günlərdə neftin qiymətinin dəyişməsini yaxından izləyirəm. 2 gün bundan əvvələ kimi neft 44 abş dollarına qədər düşmüşdü, amma 2 gündür ki, bir artım görünür. hal-hazırda 50 abş dollarını keçmişdir. ümumiyyətlə ekspertlər deyirlər ki neftin qiyməti 2015-ci ildə 50-60 abş dolları arasında stabilləşəcək.
rəsmi açıqlamalara görə qiymətin düşməsinə səbəb səudiyyə ərəbistanının nefti nəzərdə tutulandan artıq çıxarmasıdır. bazarda neft həddindən artıq olduğu üçün dəyəri düşür.
səudiyyə ərəbistanında bu işi görən şirkət aramco-dur (arabian american oil company). deyirlər ki, aramco-nun da idarəsi elə amerikanın əlində olduğuna görə amerika bu işi bilərəkdən edir ki rusiya iqtisadiyyatına ağır zərbə vursun.
bütün şirkətlərin müəyyən alt limiti var, hansı ki, əgər neftin qiyməti o limitdən aşağı düşsə şirkət bankrot olur və ya artıq ucuz qiymətə başqa böyük şirkət tərəfindən alınır. ümumiyyətlə neftin qiymətində düşmə birinci dəfə deyil, bu bir neçə dəfə olub artıq. bəziləri düşünür ki, hər dəfə belə düşüş bilərəkdən tətbiq olunur ki, illər ərzində meydana gəlmiş xırda şirkətlər bankrot olsun və meydandan çəkilsin. meydan böyüklərə qalsın. bu dəfə isə sadəcə ortada rusiyanı sındırmaq kimi bir məsələ durur.
indi isə gələk indiki neft qiymətindəki ucuzlaşmanın bəzi şirkətlərə vurduğu zərbələrə. hələ 2014-ün dekabrından * deyəsən halliburton baker hughes-u 35 milyard abş dollarına aldı. mənə görə 36 milyard böyük bir şirkət üçün az miqdardı. facebook adi bir whatsapp-ı 16 milyarda almışdı. bu yaxınlarda statoil azərbaycandakı bütün səhmlərini satdı və bu regiondan çıxdı getdi. və ümumiyyətlə bütün neft şirkətləri xərclərini azaltmaq üçün təkcə azərbaycanda deyil, bütün dünyada işçilərinin bir hissəsini işdən çıxartmağa məcbur oldu. bir neçə gün bundan əvvəl schlumberger-in bütün dünya üzrə 9000 nəfəri işdan çıxartdığı (və ya çıxaracağı) xəbərini oxudum. bp-də isə bu müxtəlif regionlarda müxtəlif faizlərlə tətbiq olunur. bp-nin agt (azərbaycan-georgia-turkey) regionunda bu faiz 15-dir. yəni bütün işçilərin 15%-i işdən çıxarılmalıdır. başqa regionlardan, məsələn şimal dənizi regionunda bu faiz 20-dir.
bir sözlə, vəziyyət gərgindir və hamı hərgün neftin qiymətini izləyir, artım görən kimi sevinir -* bir də 15%-ə düşüb, düşmədiyini öyrənəcəyi günü həyəcanla gözləyir.