--spoiler--
rejissorun ilk filmi olan Возвращение (Vozvrashchenie-çünki filmin bütün ağırlığını rus dilindəki adı daşıyır. The return sönük qalır sanki) iki qardaşın 12 il sonra bir anda ortaya çıxan ataları ilə səyahəti anladır. ivan(Ivan Dobronravov) və Andrey (Vladimir Garin) adlı bu iki qardaş anaları və nənələri ilə yaşamaqdadır. bir gün evə gələndə heç görmədikləri- daha doğrusu xatırlamadıqları atalarını o an evdə görürlər. ataları ilə 2 günlük səyahətə çıxan qardaşlar, yol boyunca ata fiqurunu beyinlərində aydınlaşdırarkən, həm də məsumiyyətlərindən sıylırıb yetkinləşmək prosesinə keçəçəklər.
--spoiler--
cavabsız suallar, izləyicinin düşüncə gücünə buraxılmış hadisələr və təqib etməsi beyin yoran bir senarriyə malik olan Vozvrashchenie'nı haqqını ödəmək üçün uzun bir yazı yazmaq lazımdır. simvolizmin təsiri altında Çar Rusiyasına, SSriyə, tanrı anlayışına və ata faktına yüklədiyi obrazlarla dərin təsirlər etməyi seçən rejissor, ən böyük gücü olduğu düşündüyüm fotoqrafik anlatımı ilə bizi itələdiyi çuxuru daha da dibə kimi qazır. Filmin əvvəlində qüllədən suya tullanan uşaqları izlərkən gördüyümüz günəşdən sonra olduqca soyuq rənglərlə davam edən filmin açılış sekansında ivanın qorxularıyla üzləşmə(mə)sinə şahid oluruq. təxminən 100 dəqiqə olan filmdə o ilk sekansdakı xarakterləri başdan-sona dəyişəcək olan iki uşaq, evə gələndə gördükləri ataları ilə birlikdə, sonu xeyli acı olan səyahətə çıxmağa hazırlaşırlar.
ata fiqurunu gördüyümüz ilk səhnədə diqqətimizi çəkən şey, yataqda uzanan, lüt amma çanaqdan kaşmir bir parçayla örtülmüş kişi fiqurudur. tarix boyunca rəsm edilən çarmıxa çəkilmiş isa şəkillərində olduğu kimi qarşımıza çıxan ata (Konstantin Lavronenko), daha sonra yemək stoluna əyləşərkən uşaqlar daxil, hamının bakalına şərab süzərkən məşhur " Sonuncu Axşam yeməyi" tablosunu canlandırır. atalarını görəndən sonra dama çıxan qardaşlar köhnə bir kitabın arasında axtardıqları fotolar sırasında, uşaqların çevirdikləri səhifələrə baxdığımızda tamamilə dini rituallarla ötülü tablolardan ibarət albom görürük. atanın xarakterinə nəzər yetirdikdə qarşımıza çıxan siyasi işarətlərin yanında tanrı və qulları anlayışı da Zvyagintsev’in filmin senarrisini qələmə alarkən dini mövzularda bəlkə də beynini qurcalayan detaylara istinad etmişdir.
səbəbini güclə anladığımız bir xeyli sərt ata qarşısındakı üsyankar rəftarlı ivan və daha itaətkar, atasının gözünə girməyə daha həvəsli andrey səyahətlərinə başladıqlarında, filmin ipinin ucu da artıq izləyiciyə təslim edilmiş olur. anlatdığı şeyləri izləyən insana birbaşa təqdim etməkdənsə, cavabsız sulları istifadə edərək filmin gedişatından özümüzün nəticə çıxarmasına icazə verən rejissor, atasından uzaq qalan uşağın necə dəyişib olqunlaşmağına yer verməyə başlayır. sərt qaydaları olan atanın qarşısında sözünü eşitməyən və onun hərəkətlərini sorğulamağı seçən ivan ilə ehtiyyacı olan ata fiqurunu tapan, lakin iki nəfər arasında qalan Andrey uzun illər sonra reallaşan dönüşü istəməyərək də olsa fəlakətə çevirərək öz dönüşlərinin xəritəsini çəkmiş olurlar.
hər səhvində andreyə vuran ancaq ivana toxunmayan ata, ivan ona sonuncu dəfə üsyan edib dəniz qülləsinə qaçarkən filmin əvvəlindən gözlənilən hərəkəti sonda sərgiləyir. bax həmin anda da ata xarakteri ilə bağlı beynimizdə yaratdığımız bütün fikirlər bir saniyədə darmadağın olur. son sözü "oğlum" olan atanın ölümündən sonra andreyin səs tonundakı və hərəkətlərindəki dəyişmələr, ata xarakterinin məqsədinə çatdığını da qətiyyətlə isbat edir. öz atası olduğuna şübhə edən ivanın, dalğaların alıb apardığı cəsədə doğru qaçaraq "ata" deyə qışqırıqları isə bütün bunları tamamlayaraq izləyicinin sinəsinin ortasından qəşəng bir yumruq ilişdirir.
atanın dönüşü ilə başlayan, uşaqların dönüşləri ilə davam edən və əvvəldə atanın üzərinə götürdüyü bütün məsuliyyəti öz üzərlərinə almaq məcburiyyətində qalaraq evə dönüş yolunu tutan bu hekayə beləcə sona çatır. ən sonda slayt formasında düzülmüş və uşaqların səhayəti boyunca çəkdikləri heç bir fotoda ata xarakterinin olmaması da filmin, suallarıyla zehninizdə ayrı bir bölməyə daşınmağına vəsilə olur. atanın telefonda kimlə danışması, gəmidə gizlətdiyi qutunun içində nə olduğu isə heç vaxt bilməyəcəyimiz; onsuzda rejissorun da bilməyimizin də bir şey qazanmayacağımıza işarə edir. çünki dediyim kimi rejissorun özü ancaq insana diqqət edir bu filmdə və aydınlatmaq istədiyi hər şeyi xarakterlərin üzərindən anlatmağı üstün tutur.
və son olaraq bir kişi nə vaxt kişi olur sualının cavabıdır Vozvrashchenie: atası öldüyü vaxt.
(youtube: 
)
)