1. birinci dünya müharibəsi əsnasında 1915-1916-ci illər arasında osmanlı dövləti ilə antanta dövlətləri (ingiltərə, fransa, anzaklar) arasında baş verən dəniz və quru döyüşüdür. ittifaq dövlətləri osmanlı dövlətinin paytaxtı istanbulu alaraq boğazların idarəsini ələ keçirmək, rusiyayla etibarlı bir qida və hərbi ticarət yolu açmaq, alman müttəfiqlərindən birini zəiflətmək məqsədləri ilə ilk hədəf olaraq çanaqqala boğazına girmişlər. ancaq hücumları müvəffəqiyyətsiz olmuşdur və iki tərəfin də çox ağır itkilər verməsiylə ittifaq dövlətləri geri çəkilmişlər. bu döyüş məhv olma vəziyyətində olan bir ölkənin möhtəşəm qələbəsi kimi olaraq əfsanələşib, hər vətəndaşın xatirəsində qalmışdır. bir millətin gücünü ortaya çıxararaq nələr edə biləcəyini göstərmiş olan bu döyüş türk qurtuluş döyüşünə də təsir etmişdir. türkiyə cümhuriyyəti qurulduqdan sonra ingilis və fransız donanmalarının geri çəkilməyə məcbur edildiyi gün, 18 mart, çanaqqala şəhidlərini anma günü olaraq elan edilmişdir. müttəfiqlər üçün isə bu döyüş, əsgəri bacarıqsızlıq və fəlakət simvolu olaraq sayılmışdır. erik bolc tərəfindən yazılan döyüş əleyhdarı mahnısı "and the bant played waltzing matilda" bu döyüşlə əlaqədardır.