1. barıt, işin əsası* frankstein

beş dəqiqə sonra öləcəyinizi bilsəniz, ağlınıza nələr gələrdi? cənnət, cəhənnəm, tanrı, günahlarınız; çox güman ki, bunları düşünərdiniz. mən isə hər səhər oyanıb məcburiyyət qarşısında getməli olduğum işimi və işə gedərkən gündəlik olaraq məni görməyə öyrəşmiş - keçdiyim küçələri süpürən - yaşlı insanları düşünürdüm. hər gün hal-əhvallarını soruşan birini, bir də heç vaxt həmin küçədən keçən yerdə görmədikdə, nə hisslər keçirəcəkləri maraqlı gəlirdi. o qədər də vacib məsələ olmasa da belə düşüncələrim bundan ibarət idi.

tam olaraq beş dəqiqə vaxtım qalmışdı: alnıma tuşladıqları silahdan atəş açılmasına beşcə dəqiqə. hər səhər yuxudan oyananda beş dəqiqə əlavə yatmağın necə dəyərli olduğunu bilirsiniz, elə, ən az o qədər dəyərli bir "beş dəqiqə".

nə səbəbə ölməli olacağımı xatırlamırdım. sərxoş olacaq dərəcədə çox içdiyim gecənin səhəri, əli-qolu bağlı şəkildə oturduğum bir stul, qarşımda dəst kostyumlu iki insan və alnıma dayadıqları silah: ölmək üçün bənzəri olmayan - əvəzsiz üsul idi. adətən "bir gün öləcəm və həmin gün bugün də ola bilər" düşüncəsi ilə yaşadığım üçün çox da fikir eləmirdim. yaşadığı müddət ərzində heç nəyi vecinə almamış biri olaraq, beynimdə sual işarələri ilə gedəcəyimə dair hər hansısa təlaş da yaşamırdım. "son bir dəqiqən" dedi, dəst kostyum geyinmiş, topa saqqallı, əlində silah olan adam.

dəst kostyumun yaşatdırdığı hissdəndirmi, ya neyçünsə cinayət törədən şəxslərin çoxusu dəst kostyum geyinməyi sevirlər. buna səbəb olan digər amil isə, dövlət məmurları idilər.

"bilirəm" dedim mövzudan xəbərsiz halda. əgər öləcəyəmsə, biraz sarsaqlamağımın heç kəsə ziyanının toxunmayacağının fərqindəydim.

"insanları heç cürə başa düşə bilmədim. ölmək kimi qəribə vərdişlərimiz var. nə səbəbə? bilinmir, görək; nə də olmasa, işin sirrini öyrənməyimə qırx saniyə qaldı."

reaksiyasız idi. son otuz saniyə: silaha baxdım.

"barıtın necə icad olunduğunu bilirsən?" - sualımın qarşılığında eyni vecsizliklə dayanmışdı.
"insanlar hər şeyin özü olan, bir nəsnə tapmağa çalışarkən barıtı icad ediblər. bugün istifadə olunma məqsədinə baxsaq, bəlkə də tapdıqlarını demək olar - ölüm"

son on beş saniyə.

silahı yaxşıca qavramışdı. son saniyələrimi özümü həmişə möhtac duyduğum sükuta həsr eləməyə çalışırdım. geriyə doğru saymağa başlamışdı. beş... dörd... üç... iki...

iki dedikdə silahdan atəş açılmışdı. ölmədən öncə eşitdiyim son söz isə "ən pis hiss gözləməkdir" olmuşdu. qatilim "bir" deməyərək mənə yaxşılıq etmişdi. işin əsası da elə bu idi.