1. bu sifarişi verən: fövqəl insan insan orqanizmini idarə edən iki sistemdən biri. bildiyiniz kimi (ümid edirəm ki, bilirsiz) orqanizm iki yolla idarə olunur: sinir və humoral. bax bu humoral yol hormonlarla əlaqədardır. hormonlar vəzilərdə sintez olunur ki, bu vəzilər də endokrin sistem adlanır.
(yəni sizi endokrinoloqa göndərsələr bilin ki, vəzilərinizdə problem var). nə edir bu hormonlar? sizi siz edir. onların sayəsində sevinir, ağlayır, həyəcanlanırsız. qısaca bəzi çox bilinən hormonların nə işə yaradığını yazım. melatonin- yuxu hormonu kimi bilinir. axşam saatlarında sintezi artır.
serotonin- xoşbəxtlik hormonu. bu hormonun çatışmazlığı depressiyaya səbəb olur. əgər çiyninizdən kiminsə sizi yerə basdığını düşünürsüz, heçnəyə həvəsiniz yoxdu, həyata nifrət edirsizsə sizə qətiyyən cadu edilməyib sadəcə serotoniniz çatmır. serotonin siztezini artırmaq istəyirsinizsə uzun məsafədə gəzin, bol günəş şüası qəbul edin, badam yeyin, qardaş. badamın tərkibində yüksək miqdarda serotonin var. (pharmaceutist məsələhəti)
dofamin - deyərdim ki, elm hormonu. çoxları dopamin deyir bu hormona. azərbaycancası dofamindir. öyrənmə, diqqət, yaddaş, qavrama kimi şeylərdə kömək olur. həmçinin, xoşbəxtlik də gətirir. sintezini artırmaq istəyirsizsə serotonindəki məsləhətlər daxildir. üstəgəl banan yemək lazımdı. çünki, dofamin sintezində istifadə olunan tirozin bananın tərkibində çoxdur.
bir də var qadın və kişi cinsiyyət hormonları. qadınlarda estrogenlər, kişilərdə androgenlərdir. bunlar ərgənlik dövründə aktivləşir. qızlarda məmələr böyüyür, aybaşı tsikli başlayır,çanaq genişlənir, tüklənmə olur. oğlanlarda səsin qalınlaşması, kürəyin genişlənməsi, tüklənmə, bığ-saqqal çıxması müşahidə olunur. amma o demək deyil ki, kişi bədənində ancaq kişi hormonları olur və əksi qadında ancaq qadın hormonları olur. hamımızda hər ikisi də olur lakin, miqdarına görə fərqlənir. bəzən bu miqdarlarda pozuntular olur (bax: homoseksuallıq)