4. bunun digər adları isə fermanın son teoremi olaraq keçir.
dünyada daha çox fermant's equation türklər isə daha çox fermantın son teoremi olaraq tanıyırlar.

bəsit teorimdir 10 yaşlı uşaq belə teoremin nədən ibarət olduğunu asanca başa düşər.

fermantın teorermi deyir ki ele bir x, y, z müsbət tam ədədi yoxdur ki n>2 olduğunda (həmçinin n -də natural ədəddir ) aşağıdakı ifadə ödənsin:
x^n+y^n=z^n

bu teorem pyer ferma tərəfindən 1637-ci irəli sürülmüşdür və fermanın şərəfinə ferma teoremi adlandırılmışdır. lakin ferma öz qeydlərini yazdığı kitabın səhifələrində teoremin isbatını verməmiş, onun uzun olduğu demişdir. “kubu iki kuba, kvadratın kvadratını iki kvadratın kvadratın, ümumiyyətlə dərcəsi ikidən böyük sonsuzluğa qədər heç bir qüvvəti bütün həmin dərəcəli iki qüvvətə ayırmaq olmaz. mən bunun həqiqətən çox gözəl isbatını tapmışam, ama onun üçün yer olduqca azdır”.

bu arada xatırladım ki yuxarıdakı n = 2 bərabər olanda pifaqor ədədləri ifadənin həlli olur. amma diqqətlə baxsaq ferma teoremində n >2 - dür.

bunun isbatını təxminən 350 il sonra tam olaraq 1994 cü ildə ingiliz riyaziyyatçısı andrew wiles tərəfindən tapılmışdı, buna görə o abel mükafatını (riyaziyyatçılar üçün nobelə bərabər mükafat) qazanmışdı. o bu sualla 7 yaşında tanış olur və sualın həll üçün 30 ildən artıq vaxt sərf edir.

qısaca desək fermanın (bizim ədəbiyyatı adı belə gedir ama xarici ədəbiyyatda isə daha çox fermant gedir) ərincəkliği riyaziyyatda 350 ildən daha artıq sürə boyunca davam edən açıq suala , və andrew wilesin 700 min $ sahib olmasıla nəticələnir.

çıxarılan dərs: bir işin ardınca əzmlə getsək fərqi yoxdu nə qədər zaman, güc alır (sadəcə istək , entuziazm və inam məsələsidir ) alsın dibinə kimi getsək sonda istədiğimiz və həsrətində olduğumuz nəticəni qazanacıq.

və birdəki çoxsaylı uğursuzluqdan sonra gələn nailiyyətin ayrı bir kayfı var. lap bu arada edison yadıma düşdü. fəqət yox ay dostlar o uje (-artıq) başqa bir gecənin yazısıdır/entrysidir.