7. insanı mərkəzə qoyaraq düşüncə inkişaf etdirən bir ideologiya.

şərq xalqları daha mistik olduqları üçün insanı bir yaradıcının yaratdığına inanır və yenə yaradıcı insanı yaratdığı üçün insan qiymətlidir görüşünə malikdir.

qərb xalqları isə maddiyyətçi olduğu üçün insan özü bir tanrıdır deyərək və dünyaya istədiyi kimi hökm etmə haqqına sahib olduğunu izah edər.

bunlar onsuz da bilinən humanizm şərhləri.

yenə bahsedeğim, o möhtəşəm filosof baudrillard'ın o məşhur nəzəriyyəsində bəhs etdiyi "simulyasiya kainatını" meydana gətirmək üçün istifadə edilən möcüzə bir anlayış. dünyanı addım-addım bir simulyasiya kainatı halına gətirərkən sıxlıqla istifadə anlayışdır eyni zamanda. dünyanın belə olmaması lazım olduğu və dəyişməsi lazım olduğu gerçəyini manipulyasiya edən bir qrup zəngin bizim zihinlerimize də manipulyasiya edir.

humanizm deyərək dünyada öz çarklarını çevirən insanlara baxdığımız zaman humanizm kimi insana dəyər verən bir anlayışı yenə özləri düşünməyən insanları həzm üçün istifadə edir.

halbuki humanizm hər iki tərif formasında də insana dəyər verən bir ideologiya deyil idimi? insana dəyər verən ideologiyanın insanın verdiyi cefayı çəkməsi qədər təbii bir vəziyyət yoxdur. insanın cəfasını çəkərək yenə insanı insan olaraq kıymetlendirecektir. bunun üçün çalışacaq. insanın pis hallarını düzəltmə səyinə minir. "mən humanistim" deyən birindən gözlənilən həqiqət budur. fikrə hörmət, şəxsiyyətə hörmət gözlənilər.

yaxşı, dünya üzərində zehini bir ovuc zəngin tərəfindən bir sıra anlayışlarla formatlanmış - buna humanizm də daxil - bu vəziyyət görülür mu?

cavab sadə. xeyr.

çünki humanizm adı altında çevrilən oyun bir mövcud. dünya üzərində bir ovuc zəngin insanları ehlileştirmek və təslim almaq üçün istifadə etdikləri bir anlayış. zehinimizi bununla formatlıyorlar. döyüşləri başladanlar özləri deyil mi? bu bir ovuc zəngin deyil mi? napolyon'a döyüş üçün pul verən, hitlerə arxa planda kömək edən, yenə bismark'a "sən böyüksən" deyən bu bir ovuc zəngin deyil mi? torpaqlarımızı iqtisadi olaraq, hərbi olaraq, mədəni olaraq işğal edən, hegemoniya quran bu bir ovuc zəngin deyil mi?

bizlər bu işğallara qarşı çıxdığımız zaman nələr deyirlər bir az baxaq.

hərbi işğallara qarşı çıxdığımız zaman "radikal" və ya "terrorist" deyirlər. "humanist olun" deyirlər.

iqtisadi işğallara qarşı çıxdığımız zaman "oğru" deyirlər. ya da iqtisadi böhran meydana gətirirlər. "bizdən borc alın." deyirlər.

mədəni işğallara qarşı çıxdığımız zaman "mürtəce, doqmatik" deyirlər. "batılılaşın" deyirlər.

ölkələri işğal edən onlar. ölkələrin və insanların pullarını çalan onlar. mədəniyyətimizi pozaraq, cəmiyyətimizi əxlaqını pozan onlar. amma yenə bizlərə insanlığı nəsihət edən onlar.

yaxşı, bizlər həqiqətən onların hərbi, iqtisadi və mədəni işğalına boyun əymək məcburiyyətində bilərikmi?

cavab sadə. xeyr. bizlər dünya üzərindəki bir ovuc zənginin bizlərin bütün dəyərlərini işğal etməsinə boyun əymək məcburiyyətində deyilik.

ölkələrimizi hərbi, mədəni və iqtisadi olaraq işğal edən dünya üzərindəki bu bir ovuc zəngin, bizlərin bədənlərini və zehinlərini işğal etmək dərdində. zehinləri formatlanmış insanlar, bir tərəfdən qlobal şəbəkədə terrorist olarkən, digər tərəfdən zənginlərə təslim olması istənir.

bizlərə humanizmi nəsihət ədən və nəsihət ətməmizi zehinlerimize yerləşdirən bu bir ovuc zəngin, şiddət və cinsilik ehtiva edən filmlər çəkən, səriallar çəkən, oyunlar satan insanların çalışdığı şirkətlərin sahibləri. bizlər, hamımız bunları izləyən insanlarıq. "mən izlemedim". deyən yalan söyləyər. izlədiyin romantik bir film ya da bir aksiyon filmi sənin bu məzmunlarına məruz qalmağın üçün yetər. insanların şiddət ilə zehinlərini formatlayarak onları bir terroristə çevirən və orta şərq'ə ışid ya da el-qaidə adı altında salan da onlar. amma bizim vətənimizi işğal etdikləri zaman direndiğimizde bizlərə həyasızca "terrorist" deyən ya da deyəcək olan da onlar.

humanizmi sadəcə yekunlaşdıraq.

insanın insan kimi yaşaya biləcəyi bir sistem xəyalınız olsun. insanın fitrətinə uyğun yaşaya biləcəyi. bu hayalinizde səmimi olun amma. bu sistem üçün bir hüquqi, iqtisadi, ictimai məzmunlu siyasi düşüncələriniz olsun.

hani platon'un utopiyası var ya. işdə sizin də bu çərçivədə konkret bir utopiyanız olsun. yox mu? əminəm vardır. ya da var kimi edirsiniz?

qısaca humanist mi olacaqsınız, yoxsa humanist mi görünəcəksiniz?

kilid nöqtə burada.