4. volterin dediyi kimi " nə müqəddəs , nə roma , nə imperiya ". qurulması alman kralı. 1.ottonun adı ilə bağlıdır.buna görə də , bəzi roma tərəfdarı tarixçilər tərəfindən heç bir zaman leqitim sayılmadılar. onlara görə bir barbarın ( otto) roma imperiyasının hüquqi varisi sayılması qeyri-mümkündür. ancaq hohenştaufen fridrix barbarossa ilə birlikdə imperiyanın adına "müqəddəs " "sacrum" adını alıb leqitimliklərini daha da möhkəmləndirdilər.həm də , hələ 962-ci ildə otto məhz elə papa tərəfindən imperator elan edilmişdi. bununla da , katolik avropasında dünyəvi hakimiyyət imperatora , dini hakimiyyət isə papaya məxsus idi. 15-ci əsrin sonlarından etibarən imperatorlar habsburqlardan seçilməyə başlandı. imperator 1.maximilian papa tərəfindən yox , alman knyazları tərəfindən seçildi. maximilian orta avropa uğrunda mübarizədə osmanlılara məğlub oldu və dövlət protokolunda osmanlı padşahına yox , osmanlı sədr-əzəminə bərabər sayıldı.1530-cu ildə 5.karl qardaşınln yerinə hakimiyyətə gəldi . bundan əvvəl qeyd etmək lazımdır ki , 16-cı əsrin əvvəllərindən etibarən imperiya " alman xalqının müqəddəs imperiyası" adlanmağa başlamışdı. karl yəni , charles quint müqəddəs imperiyanın gücünü bərpa etməyə çalışdı. ancaq artıq , lüter tərəfindən fitili atəşlənmiş protestanlığa qarşı da mübarizə aparmalı oldu. buna əlavə ingiltərədə kral henry tüdor və james cromwellin başını çəktiyi " ingilis reformasiyası " başladı. ingiltərə dini hakimiyyətdə papanı və dünyəvi hakimiyyətdə imperatoru tanımadığını bildirdi. xalası olan ingilis kraliçası aragonlu catherine'nin henry tüdor tərəfindən boşanması ilə ingiltərənin kağız üzərindəki bağlılığı da bitdi. uzun müddət fransız kralı 1.françois'lə də mübarizə aparır. karl imperiyanın gücünü bərpa etməyi düşünərkən , özünü bir anda müharibələrin ortasında tapdı.osmanlılarda bu mübarizədə fəal iştirak edirdilər.onlar protestan knyazlıqları katolik imperatora qarşı mübarizədə dəstəklədi. bütün bunlardan bezən karl , yanlış xatırlamıramsa 1555- ci ildə taxtı oğlu 2.filipp'ə buraxaraq ispaniyada bir monastırda yaşamağa başladı . bundan əvvəl isə 1555-ci ildə auqsburqda protestant knyazlıqların məzhəp azadlığını tanımalı olmuşdu. oğlu filipp də nə qədər mübarizə aparsa da uğurlu ola bilmədi. artıq müasir avropaya gedən yolun təməli qoyulmuşdu. niderland burjua inqilabı bunu daha da atəşlədi. 1609-cu ildə şimali niderland yıni , bugünkü hollandiyanın müstəqilliyi tanındı. 9 il sonra isə avropa tarixində " 30 il müharibələri deyilən " müharibə başladı. imperiya daxilindəki protestan və katolik knyazlıqların mübarizəsinə xarici dövlətlər də qoşuldu. bunlardan katolik olanlar katolik knyazlıqları , protestantlar isə öz həmməzhəp knyazlıqlarını dəstəklədilər. 1648-ci ildə müharibə bitəndə isə artıq müqəddəs roma imperiyası adına bir şey qalmamışdı və auqsburq sazişi təməl alınaraq yeni müqavilə imzalandı. 1806-da imperiya tarixin qaranlıq səhifələrinə qarışdı. imperator 2.franz avstriya-habsburq imperatoru oldu sadəcə.

bu imperiya şübhəsiz bugünkü almaniya və avstriyanın təməlinin atılmasına səbəb olmuşdur. imperiyanın çox qarmaqarışıq idarəetmə mexanizmi mövcud idi. imperator " elektor" adlanan knyazların əsilzadə məclisində seçilərdi.1648-ci il westphalia müqaviləsi bir çox tarixçi və politoloq tərəfindən müasir beynəxalq əlaqələrin təməli sayılır. yenə bəhsi keçən tarixçilərə və politoloqlara görə , "öz müqəddərətınl təyin etmə " haqqı burada tətbiq edilmişdir.