1. 1925-ci il təvəllüdlü məşhur insan haqları müdafiəçisi. əsasən də qaradərililərin haqlarını müdafiə etdiyi üçün tanınmışdır. 20 yaşında olarkən məkkəni ziyarət edib müsəlman olur. islamı qəbul etməsində əsas səbəb malcolmun islamın da əzilənin yanında olan bir din, irqçiliyə qarşı olan bir din olmasına inanmasıdır. əsasən də bilal həbəşinin hekayəsi onu təsirləndirir. daha sonra birləşmiş ştatlarda eliya məhəmmədin qurduğu islam milləti təşkilatına başçılıq etməyə başlayır. təşkilat və malcolm x tez bir şəkildə afro-amerikalılar arasında nüfuza malik olur. 1965-ci ildə bir suiqəsd nəticəsində öldürür. suiqəsdin qarxasındakılar tapılmasa da ehtimallara görə potensial sifarişçi ku klux klan təşkilatı idi. onlar malcolmu öldürüb afro-amerikalılara xəbərdarlıq etmək istəyirdilər. eyni hadisə martin luther kingin də başına gəlmişdi, o da qaradərili haqlarını müdafiə edən birisi kimi öldürülmüşdü. malcolmun maraqlı fikirləri arasında islamı qəbul etdikdən sonra qadına daha az önəm verməsi oldu. o qaradərili qadınların mübarizədə daha az rol almasından yana idi. bir də onu digər qaradərili haqları müdafiə edən insanlardan ayıran şey onun ağ adamı şeytan olaraq adlandırması və ağ adama qarşı şiddət vasitəsi ilə cavab verilməsini dəstəkləməsi idi. ona görə qaradərililər ağlardan ayrı yerdə yaşamalı idilər.