3. azərbaycanın çox millətli rayonlarından biridir. müstəqilliyə qədər üstünlük avarlarda idi lakin müstəqillikdən sonra gürcüstanlı tərəkəmələrə pulsuz torpaq paylama, narazı avarları dağıstana köçürtmə və s. kimi demoqrafik siyasət nəticəsində rayonda say üstünlüyü azərbaycanlılara keçmişdir. hətta belə deyim 200lərə qədər şəhərdə azərbaycanca ancaq şəhər sovetində falan danışardılar qalanları avarca idi. indi isə rayon mərkəzində dağıstanlılar küçəsi adlandırılan yerlərdən başqa avarca danışılan yer demək olar kı yoxdur. hətta ən məşhur car məscidində belə xütbəni azərbaycanca verirlər çünki, məscid parka yaxındır və əks halda namaz vaxtı parkda olanlar məscidə gələndə başa düşməzdilər avarca xütbəni. daha sonra saxur,azəri,qumuq və s. kimi millətlərdə mövcuddur. bütün bu insanları birləşdirən yeganə dəyər sünni-islamdır. rayonda şiə sayı 0 olduğundan tam əminliklə azərbaycanın sünni mərkəzi demək olar* şəki olmaz çünki orada şiələr var . car+muxax kəndlərində çox önəmli mədrəsələr olub vaxtı ilə hətta bu mədrəsələr sovet vaxtında bağlansada oradakı insanlar dinimizi gələcək nəsilərə ötürə biliblər.sələfilər rayoda getdikcə çoxalır hələ suriyada ölənləri,ailəsi ilə birlikdə ora gedənləri və s. demirəm. rayondakı ilahiyyat universitetdində cəfərilik dərsi var bunuda qeyd edim istədim. həmçinin əliabad qəsəbəsində etnik gürcülər var ki, rayondakı missionerlərin mərkəzi oradır. hətta bir ara iş o yerə çatmışdı ki, rayonda xaç taxıb gəzirdilər, xaç satırdılar obşim xristianlaşma gedirdi. sonra allahşükür gəlib gürcü patriarxı ilə nə danışdı nə danışmadı bilmirəm amma odu budu rayonda xaçın x-sı yoxdur* allahşükürə olan simpatyam burdan qaynaqlanır .

rayonun əsasən avar əhalisinin dağıstanla sıx əlaqləri vardır. açıq yazım zaqatala, qax, balakən bütün bu rayonlar dağıstanın təbii uzantısıdır.tarix boyu azərbaycanla birliyi olmayıb.bunu asanlıqla görmək olar. əhalisidə dağıstana daha yaxındır nəinki sabirabada nəbilim nefçalaya və s. bu rayonların əhalisinin görünüşü,düşüncəsi,məzhəbi ümumi azərbaycandan kəskin fərqlənir. bir nağıl var tarix kitablarındakı guyamış şah abbas bura avarları köçürüb gürcüləri tarazlaşdırsınlar deyə. 1-si şah abbas pox yiyib, 2-sidəki günümüzdə bir dnt testi keçirtsələr çox az adam təmiz azəri çıxacaq çünki azərbaycanlaşan saxurlar,avarlar var və bu insanların özləri belə əsl millətini bilmirlər. təmiz azəriyəm deyənləri çoxu ilusudan köçən saxuların nəvələridir. ha çoxu dedim çünki car-baləkən camaatlığında ən böyüyü muxax olmaqla azəri icmaslarıda mövcud olmuşdur. amma təbiiki üstünlük dağlı xalqlarında olub.

zaqatala dedikdə ağla şeyx şamil gəlir ki, bu böyük insanın bütün zaqatalalıların qəlbində müstəsna yeri vardır. hətta iş o yerə çatıb ki, şamil adına 2 küçə var. a)imam şamil küçəsi, b)şeyx şamil küçəsi. elə zaqataladakı avar-azəri müharibəsi cəhdidə imamın büstünü partlatmaqla başlamışdı amma allaha min şükür ki, dövlətimiz buna imkan vermədi. ha desənizki şeyx dedin,imam dedin bə heykəl nə iş? cavab olaraq rayonda hamı bu sualın cavabını axtarır. şamilin naiblərindən biridə car qəbiristanlığında uyuyur ki, şəhər əhalisi öz mevtalarını burada dəfn etməyə üstünlük verirlər.

əlavə bilgilər: 1.azərbaycanda bütöv şəkildə salamat qalan yeganə qala zaqataladadır.

2. imam şamilin qonaq qaldığı kəndi ruslar hətta evlərin bünövrəsini belə dağıtmaqla məhv ediblər.

3.azərbaycanın ən mədəni insanları zaqatalada yaşayır.

4.muğanlı kəndinin əhalisi deyirlər monqollardan qalmadır. inanıram çünki adamların gözü toçnu monqollar kimi qıyıqdır.

5.şəhər meydanındakı bərbad vəziyyətdəki kilsə alban yox bildiyin gürcü/erməni provaslav kilsəsidir.

6.700 yaşı olan ağaca nəzər dəydi daha yoxdur kəsdilər.

7. 7 ballıq 2 zəlzələdə allaha min şükür 1 insan belə ölmədi. hələ 6 ballıq artçı sarsıntıları demirəm 7 keçdim 6 ballıq zəlzələ olsun bakıda tək sağlam bina çətin tapılar, insan itkisinində sayı hesabı olmaz.

8. avarski olmayan toy toy sayılmır ki, bu ayıbı heç kəs üzərinə götürə bilməz. ulan toy olarda avarski olmazmı kardeşim həmdə necə adam oynalyanlara baxmaqdan doymur. cavanlardada çox fındıq yeməkdəndirmi bilmirəm yorulma hissi yox kimidir.

9. işdi birdən axaxdərə adlı kəndə yolunuz düşsə bu kardeşinizdən məsləhət s*çmağa belə tək getməyin.