1. qubad ibadoğlunun rəhbərlik etdiyi azərbaycan demokratiya və rifah (adr) hərəkatının « dünya bazarında neftin qiymətinin ucuzlaşmasının və rusiyada iqtisadi böhranın azərbaycana mümkün təsirləri» mövzusunda təşkil etdiyi ekspert müzakirəsinin qətnaməsində bu təkliflər verilib, o hesab edir ki, iqtisadi və sosial siyasət sahəsində qərarların qəbulunda mövcud reallığın, qərarlaşmış tendensiyaların, formalaşmış yeni şərtlərin nəzərə alınması ictimai maliyyə sahəsində şəffaflıq və hesabatlılığın artırılması, dövlət xərclərinin optimallaşdırılması qarşılaşa biləcəyimiz makroiqtisadi şokların əvvəlcədən dəf edilməsinə şərait yarada bilər.

risklərin idarə olunması və dəf edilməsi üçün :

1) ölkə iqtisadiyyatıda neft gəlirlərinin əhəmiyyətli rolunu nəzərə alaraq dövlət maliyyə planları (dövlət büdcəsi, neft fondunun büdcəsi, sosial müdafiə fondunun büdcəsi) müxtəlif qiymət ssenariləri (pis, yaxşı, orta) üzrə yenidən hesablansın, orta ssenari əsasında dövlət gəlirlərinin dürüstləşdirilməsinə və optimallaşdırılmasına nail olunsun.

2) qeyri-neft sektorundan vergi daxilolmalarını artırmaq üçün xüsusilə də orta və iri şirkətlərdə vergi öhdəliklərinin vaxtında və tam həcmdə yerinə yetirilməsi, vergi borclarının qaytarılması, bütövlükdə vergi və gömrük intizamının artırılması istiqamətində səylər gücləndirilsin.

3) gizli iqtisadiyyatın leqallaşdırılması, korrupsiyaya qarşı mübarizənin gücləndirilməsi, monopollaşmaının qarşısının alınması istiqamətində xüsusi tədbirlər planı işlənilsin, milli məclisdə rəqabət məcəlləsi, “maliyyə nəzarəti” haqqında qanun qəbul edilsin, “açıq hökumətin təşviqinə dair 2012-2015-ci illər üçün milli fəaliyyət planı”nın, “mədən sənayeisndə şəffaflıq təşəbbüsü”nün daha səmərəli reallaşdırılması yolu ilə ictimai maliyyənin xərclənməsi sahəsində şəffaflıq və hesabatlılıq artırılsın. hesablama palatasının, korrupsiya qarşı mübarizə idarəsinin və anti-inhisar departamentinin müstəqilliyi təmin edilsin və səlahiyyətləri genişləndirilsin.

4) müxtəlif qiymət ssenariləri üzrə xərclərin optimallaşdırılması, iş yerlərinin bağlanması və əmək haqqı gəlirlərinin azalmasına yol verilmədən lüzumsuz dövlət xərclərinin ixtisarı yolu ilə dövlətin cari və kapital xərclərinin idarəolunmasının səmərəliliyi artırılsın.

5) dövlət mərkəzi və yerli idarəetmə orqanlarında struktur islahatları aparılsın, paralel idarəetmə strukturları ləğv edilsin, səmərəli və çevik idarəetmə modelinin yaradılması yolu ilə icra aparatının saxlanılması xərcləri optimallaşdırılsın.

6) azad sahibkarlıq və sağlam rəqabət üçün şərtlər, o sıradan da məhkəmələrin müstəqilliyi təmin edilsin, qeyri-neft sektorunun inkişafı stimullaşdırılsın, bankların faiz siyasətinin bazar dəyərinə uyğunlaşdırılması isiqamətində tədbirlər həyata keçirilsin.

7) açıq ticarət, şəffaf gömrük siyasəti vasitəsilə dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya və azərbaycanın ümumdünya ticarət təşkilatına qəbulu sürətləndirilsin.

8) neft gəlirlərinin səmərəli idarəolunması üçün fiskal qaydalar işlənilsin, investisiya portfelinin diversifikasiyası aparılsın, rus rublu ilə olan sərmayələr geri çağırılsın, bir sözlə səmərəli və şəffaf xərclənməsi, eləcə də ədalətli bölüşdürülməsi təmin olunsun.

9) əhalinin sosial müdafiəsi istiqamətində əmək haqqı və pensiyaların artırılması ilə bağlı tədbirlər davam etdirilsin. həssas sosial qruplar (işsizlər, aztəminatlı təbərələr, müharibə veteranları, əlillər, şəhid ailələri, məcburi köçkünlər və qaçqınlar) üçün xüsusi proqramlar hazırlansın, onlara və onların ailə üzvlərinə ödəniləcək müavinətlərin və ünvanlı yardımların məbləği yaşayış dəyərinə uyğunlaşdırılsın.

(baxma: yaz ki qalıcı olsun)