1. xəzər dənizində abşerondan şərqdə azərbaycana məxsus ərazidə yerləşən neft yatağı. türkmənistan isə ərazinin türkmənistan sahillərinə yaxın yerləşməsini əsas götürüb özünkü sayır. və iki qardaş ölkə arasında əsas ziddiyətdir

(baxma: Serdar nebit yatagy)

sitat

Umuman men milletci dal, milletcilerem halamok, yone shu yerde bir zat diyseim gelip dilim gijeyar: Azerilerin kopusi gykylykcy, sherray, gohlap aljak bolagan. Yerini gowy goryan bolsa Ermenistanyn elinden Karabahy alsyn. Bosh haybat bilen yashap yorman


anladığım qədərilə beləcə bizi söyüb saplayıblar
.

Meň pikirimçe bu dawada iki tarapy hem perde arkasyndan gižželeýän taraplar bar. Türkmenistany Eýran hem Russiýa Azerleri bolsa Amerika we Ýewropa döwletleriniň käbiri.

mənim fikrimcə bu problemdə iki tərəfi həm pərdə arxasından idarə edən tərəflər var. türkmənistanı iran və rusiya azərbaycanı abş və avropa qaza gətirir. // yorum yazan bu qaqaş kimdisə daha soyuq başla düşünməyə çalışır

««Kəpəz» kiçik yataqdır. «Kəpəz» uğrunda hansısa iddialar qaldırmaq və iki ölkə arasında gərginlik yaratmaq artıq iqtisadi və strateji məsələ deyil, bu, sırf siyasi məsələdir. Türkmənistan özünün Qərbə açılan qapısını Azərbaycanda görürsə, «Kəpəz»də kiçik bir element də yoxdur. «Kəpəz»in gətirəcəyi gəliri "Transxəzərlə" müqayisə etsək, heç yüzdə biri də deyil Türkmənistan üçün. Onun iqtisadi, siyasi və digər dividentlərini tərəzinin gözünə qoyub çəksəydi, Türkmənistan heç vaxt elə bir addım atmazdı. Belə addım atırlarsa, deməli, Türkmənistan bunu müəyyən təsirlərin altında edir. Onun regionda asılı olduğu bir nömrəli ölkə irandır». (c) ilham şaban , azərbaycanlı ekspert

ilkin işlər üçün 250 milyon dollar vəsait tələb olunur. Bundan əlavə, "Kəpəz"dəki resurslar Xəzərin dərinsulu hissəsində yerləşir, təxminən 150 metrlik dərinlikdə işləməyə Türkmənistanın mövcud infrastrukturu imkan vermir. Burada platformanın quraşdırılması, digər texniki avadanlıqların hazırlanması üçün nə az, nə çox - 1-2 milyard dollar vəsaitin xərclənməsi gərəkdir. Təbii ki, həmin həcmdə investisiya qoymaq istəyən xarici şirkətlər gəlir əldə etmək məqsədi ilə neft və qazı ən sərfəli marşrutla bazara çıxartmağa üstünlük verəcək. Bu marşrut isə yalnız Azərbaycan vasitəsilə həyata keçirilə bilər.
Xəzər regionundakı ölkələrin və burada fəaliyyət göstərən xarici neft kompaniyalarının belə bir layihəyə qoşulması Türkmənistanın həm də TransXəzərə qoşulmasına gətirib çıxara bilər. Neft ehtiyatları 11 milyard ton, qaz ehtiyatları isə 5,5 trilyon kub metr proqnozlaşdırılan "Kəpəz" layihəsində beynəlxalq neft kompaniyalarının iştirakı başqa bir status üçün həlledici zəmin yaradır.
Belə ki, "Kəpəz" yatağından neft və qazın çıxarılması üçün 3 kəmərin - su, neft və qaz borularının çəkilməsi lazımdır. Həmin kəmərləri çəkmək üçün isə Türkmənistanın lazım olan texnikası və infrastrukturu yoxdur. Həmin kəmərin çəkilişi yalnız Azərbaycanda mövcud olan gəmilərin gücü ilə mümkün ola bilər. Bu isə Azərbaycanın faktiki olaraq Xəzər regionunda aparıcı mövqeyə sahib olması deməkdir.
Onu da əlavə edək ki, "Kəpəz" "düyününün" açılması Azərbaycanın digər mübahisəli ərazilər hesab olunan "Araz", "Alov" və "Şərq" yataqlarının taleyinin də müsbət sonluqla başa çatmasına səbəb ola bilər. Xatırladaq ki, həmin yataqların da işlənməsi də bir neçə il əvvəl dayandırılıb. iranla Azərbaycan həmin yataqların Xəzərin statusu həll olunduqdan sonra işlənməsini məqsədəuyğun sayır. (c) http://ulfet-az.com/society/803