1. bu vilayət böyük qafqaz ,kiçik qafqaz və talış dağ sistemləri arasındakı çökəkliyi tutmaqla resoublika ərazisinin 1/3ni əhatə edir.çökəklik kaynozoy yaşlı çöküntülərlə örtülmüşdür.çay əmələgəlmə imkanı yoxdur.çaylar tranzitdir.göllər çoxdur. əsas torpaqlar boz ,boz-çəmən, boz-qonur torpaqlardır.ərazi respublikamızın əsas kənd təsərrüfat rayonudur.becərilməyən ərazilər qış otlaqları kimi istifadə olunur. vilayətin tərkibinə fiziki-coğrafi aşağıdakı rayonlara ayrılır
(baxma: qanıx-əyriçay)
(baxma: cayrançöl-acınohur )
(baxma: qazax-qarabağ )
(baxma: küdrü-şirvan )
(baxma: arazboyu )
(baxma: kür-araz )