2. kunderanın üzərində ilişib qaldığı mövzulardan biri də "kafkaesk hallar"la bağlıdır. kafkaesk halların fərdlərin davranışında yenidən törəməsi (onları əbədi müşayət etməsi) kunderanı dəhşətə salır və bunu başına gəlmiş bir hadisə vasitəsilə nəql edir.

1951-ci ildə, stalinist repressiyalar dönəmində, yoldaşlarından biri rejim tərəfindən həbs edilir. bir çoxları kimi o, da törətmədiyi cinayətlərdə ittiham olunur, lakin bir çoxlarından fərqli olaraq, sonunadək ona dair qaldırılmış bütün iddiaları rədd edir. beləcə toplumun qarşısında həyata keçirilən teatral məhkəmə prosesi üçün işəyaramazın birinə çevrilir, çünki, kafkanın "məhkəmə"sindəki k obrazından fərqli olaraq rejimin ona yüklədiyi cinayəti axtarmaqdan imtina etmişdi.

nəticədə, hadisənin üzərindən on beş il keçdikdən sonra həbsdən azad edilir. həbs olunarkən bir yaşında olan oğlunun artıq on altı yaşı var. həm qadını, həm də övladı üçün izah edilməyəcək qədər xoşbəxt günlər başlayır. bu hadisədən bir müddət sonra kundera, artıq on ilə yaxındır ki, üzünü görmədiyi yoldaşının evinə gəlir və içəri daxil olduqdan bir qədər sonra qəribə hadisə ilə üz-üzə qalır. belə ki, qadın peşman vəziyyətdə yerində əyləşərək, gözləri dolmuş halda, öz oğlundan şikayətlənməyə başlayır. önə sürdüyü səbəblər isə olduqca mənasız adlandırılacaq qədər bəsitdir. misal üçün: səhərlər yuxudan gec oyanır, vaxtı vaxtında yemək masasına gəlmir və s. kundera bunun böyüdüləcək problem olmadığını dediyi arada, oğlu müdaxilə edərək: "xeyr, anam şişirtmir, haqlıdır. o cəsur və dürüst qadındır. və mənim də dürüst biri olaraq böyüməyim üçün çalışır." deyir.

kundera hadisəni belə xülasə edir, illərdir partiyanın qadın üzərində həyata keçirməyi bacarmadığını, ana öz oğlu üzərində bacarmışdı. oğlunu törətmədiyi cinayətdə ittiham edərək, onu, tanımadığı şəxsin qarşısında öz cinayətini axtarmağa təşviq eləmiş və beləcə, stalinist mühakimə müddəti ev şəraitində həyata keçirilmişdi.

kafkaesk hallar, törətmədiyimiz cinayətlərə görə ittiham edilməyimizlə başlayır və ömrü boyu içində yaşadığımız teatral məhkəmədə öz cəzamızı qəbullanmaqla başa çatır: istəmədən yaşadığımız cəmiyyətdə məhkuma çevrilirik.