ötən həftələrin bir bazar günü sizi xatırlayaraq (yəqin ki pəncərəmdən görünən bir evin işığı xatırlatmışdı sizi mənə; ya da eyvanından küçədə qaçışışan uşaqları seyr edən bir qadın; elə olmalıdır, heç təəccüblənməyin, böyük xatırlayışları kiçik mənzərə və ya əlaqəsiz detallar yada salır) kilsəyə yollanmağa qərar verdim. günəşli bir bazar günü idi: kafelərdə səhər yeməklərini yeyən, küçələrdə seyrəkləşən insanlarla yanaşı, maşın, inşaat səsləri də çox eşidilmirdi. şeirsəl təsvir etsəm, sanki cənnətdən oğurlanmış bir gün yaşayırdıq. xüsusiylə yaşadığım şəhərin sakinləriylə belə günlərə heç öyrəncəli olmamaqla bərabər, həmçinin, çətin də olsa etiraf etməliyəm ki çox yadlaşmışıq.
kilsənin həyətinə daxil olduğum vaxt, qəribə, bir günah hissiylə qarşılaşdım. ətrafda gülüşən insan üzləri (şəkil çəkən, sarışın uşağının saçını darayan ata, həyətin böyük bir hissəsini zəbt etmiş ikonaları seyr edən qadınlar, yorğun keçən bir həftənin son gününü məmnuniyyətlə sizə ayırmağa gəlmiş, içlərində böyük günah, yaxşılıqlar daşıyan) insanlarla yanaşı, ilkbaharın gəldiyinə işarə verən çiçək açmış ağacalar, dediyim kimi, içimdə iyrənc hisslər yaradırdı. açığı bu halla ilk dəfə qarşılaşmırdım; bu təkcə mənimlə sərhədlənən, şəxsimə aid olan bir xüsusiyyət də deyildi: bu, həddindən artıq dünyanın gözəl tərəfini ifşa edən detallar qarşısında, onu gözdən qaçırmış, doya doya yaşaya bilməmiş bir insanın hüzünlənməsiydi.
kilsənin içinə daxil olub, sakitcə şamlara tərəf hərəkət etdim. iyirmiyə, otuza yaxın, bəziləri közərən, bəziləri bitməyə tələsən, bəziləri çox yavaş halda aşağıya tərəf süzülən şamlara baxdıqca, o şamı yandıran insanların içlərində tutduğu arzuları təxmin, xəyal etməyə çalışdıqca, bir xatirəmi xatırladım: çox deyil, təxminən üç dörd il qabaq, bir qadınla kilsəyə gəlmişdik. o qadın uzun illər idi inancla müharibənin içində, tanrı axtarışındaydı. nəhayət qərarını vermiş və sizin dini seçmişdi. hüzurlu hiss edirdi özünü və ilk iş olaraq məni də yanında indi olduğum kilsəyə gətirib, şam yandırmağı təklif etmişdi.
"indi nə etməliyəm?"
"heç nə. bir şam, bir arzu. sonra onu quma basdırırıq" səsi həmçinin arzularımızı da bu vaistəylə quma bastırırıq kimi çıxmışdı.
o qadınla əlaqəli bir arzu tutub, şamı var gücümlə quma basdırmışdım. ancaq, alınmamış, şamı təzələmiş (arzum eyniydi) bir dəfə də cəhd etmişdim. bu dəfə basdırmış olsam da, bir neçə dəqiqə sonra şam tarazlığını itirərək suya düşdü. gülümsədi mənə, inancla basdırmırsan dedi. onun şamı yanmağa davam edirdi.
şamların istisindən uzaqlaşıb, skamyalardan birinə oturdum. skamyanın digər tərəfində, barmaqlarını birbirinə keçirib, gözü yumulu, dodaqları birbirinə dəyər halda dua edən orta yaşlı bir şəxsi fərq etdim. ayin başlamış, maraqlı turistlər ayini belə video kameralarına çəkirdilər.
bədəninizi uzun uzun seyr etdim. heç vaxt dəyişməyən bu pozanız gözümə çox müqəddəs görünürdü. siz bir tarixin, inancın, mədəniyyətin, ən əsası insanlığın gedişatını dəyişdirmiş, ilk inqılabçısınız. bağışlayın, sikim içini, sizə siz demək belə ağırdır. sən deyə davam edəcəm məktuba.
məsələ burasındadır ki, mənim içimdə sənə qarşı həmişə gizli pərəstiş olub. sənə inanmasam da, tanrının bir mif olduğunu düşünsəm də, həmişə bu pərəstişdən zövq almışam. səni atandan da çox sevmişəm. hətta bu sevgi elə hədlərə çatıb ki, gülünc də səslənsə, bir rahib olmaq da keçib içimdən. bugün də səni xatırladım. hələ də insani sevgi dediyimiz (lakin çirklənən) bir hissi yaşadığıma görə, məmnunam. məsələ də bu qədər açıqdır sevgili jesus: sənin tanrının oğlu olmağa ehtiyacın yoxdur. bəlkə də deyildiyi kimi mif, heç yaşamamış birisən. mənim sənə qarşı olan rəğbətim (bilirsən həm də nifrət etməyim) bir fikir, ruh olduğuna görədir. sən fırlanan dünyaya ithaf edilmiş ən ürək açan fikirlərdən birisən, çılpaq, yorğun adam.
bu da məndən sənə kiçik bir hədiyyə olsun:
(youtube: 
)
)əgər yoxsansa çox yaxşı, varsansa, heç enmə.