bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

gerhard doerfer

əjdahalar   googlla
iraq olsun - xələclər - klassik azərbaycan poeziyası
    1. almanların çıxardığı çoxsaylı və uğurlu türkoloqlardan biridir. monqolca və digər altay dilləri üzərində də çalışmışdır. ancaq ən çox türk dilləri üzrə ixtisaslaşmışdır. 1920 - ci ildə königsbergdə ( bugünki kaliningrad ) d0ğulub. 2003-cü ildə vəfat etmişdir. krım tatarcası , gagauzca , əhməd cəfəroğlu ilə birlikdə azərbaycan türkcəsi üzərində çalışmışdır. ancaq bu alimi , mənim gözümdə ilahiləşdirən xələcləri və xələc dilin elmə qazandırmasıdır. o zamana kimi , irandakı azərbaycan tayfalarından biri hesab olunan və azərbaycan türkcəsinin bir ağızını danışdığı zənn edilən xələclərin və dillərinin köktürkcədən belə qədim olduğunu aşkara çıxarmasıdır. düzdür , vladimir minorski xələc dilinə aid sözlər çap etdirsə də , bu sözlər spesifik olaraq xələccə deyildi. içində azərbaycan türkcəsindən ( oğuzca olan çox sayıda söz vardı və xələclər yenə azərbaycanlı ( azərbaycan türkü) hesab. edilmişdi. doerfer özünəməxsus bir dilçi olmuşdur. ona görə nə tək bir türk dili vardı, digərləri onun ləhcələridir , nə də ssrinin dzüəltidyi kimi çaxma türk dilləri vardı. buna örnək də qaraqalpaqcanı göstərir və deyir. bu dil olsa olsa qazaxcanın bir ləhcəsi olar . müstəqil olaraq bir dil ola bilməz. bir örnək də mən verim , qarapapaqların danışdığı dil vəya ləhcə necə müstəqil deyil , azərbaycan türkcəsinə daxildirsə , bu da o məsələ. doerferin fikrincə türk dilləri dört əsəas qrup oğuzca,
    uyğurca, qıpçaqça, cənubi sibircə və dört də yan qrup şəklində ələ alınmalıdır. bu yan qruplar isə bunlardır
    xələccə
    çuvaşca
    yakutca
    sarı uyğurca yada yuqurca
    müəllimlərindən biri olan və ən az onun qədər önəmli türkoloq , altayist olan karl heinrich mengesdən fərqli olaraq , doerfer altay dil ailəsi fikrinə qarşı çıxanlardandır. ümümuiyətlə , yuxarıda qeyd etdiyim kimi , doerfer , məsələn türkiyə türkcəsi və azərbaycan türkcəsinin ( bunun nəzdində digər bənzərlərinin də ) ləhcə yox , müstəqil dil olduğu görüşünü müdafiə edir.
    doerferda biraz oryantalistlik də hiss olunur. bəzi məsələrə politik yaxınlaşmalar da hiss edilir. ancaq bütün bunlara baxmayaraq çox dəyərli və dilimizə aid qiymətli məlumatlar verən. bir linqvist olmuşdur

    edit : yaxın günlərdə xələclər və xələc dilini də yazacam. (bir vaxt edib sözlüyə girə bilsəm )

əjdaha

jimmymcnulty
#167078


28.05.2015 - 01:01
+105 oxunma



hamısını göstər

üzv ol

...