3. bəyənmədim filmi açığı desəm. ridley scott dini kitablarda yazılan hadisələrə məntiqi izah vermək istəyib. yəni ki, əslində musa ilə baş verən hər şeyin elmi izahı var. sadəcə yüzilliklər keçdikcə insalar hadisələri şişirdib və ilahi məna yükləyiblər olanlara. məsələn, güya nil çayının qana bulanması əslində timsahların kütləvi şəkildə insanları və balıqları yeməsinə görə olub. bu da nildə infeksiya yaradıb, şəhərləri həşəratlar basıb falan filan. və yaxud da musa əslində dənizi iki yerə bölməyib dənizdə sadəcə sunami baş verib. elə yeri gəlmişkən musanın özü ateist olub. bəli, bəli, ateist. filmin əvvəllərində görünür ki, musa dini rituallara, deyimlərə ironiya ilə yanaşır. ta ki, başına daş düşənə qədər (sözün əsl mənasında). huşunu itirib oyanandan sonra musa bir uşaq görməyə başlayır. uşaq da tanrı olduğunu iddia edir. yəni ridley qardaş demək istəyir ki, musa başından aldığı zərbədən sonra sayıqlayır, onda halusinasiyalar başlayır, özünü seçilmiş biri zənn edir. bunlar nə isə. hər nə qədər inandırıcı görünməsə də lap tutaq ki, bu hadisələrə hardasa məntiqi izah vermək olar. bəs tanrının bir gecədə misirli uşaqları öldürməsi? buna ridley scott heç bir izah verə bilməyib. amma etiraf etmək lazımdır ki, səhnə çox təsirli alınıb. bu səhənədən sonra ramzes oğlunun meyidini qucağına alıb musanın yanına gəlir. "bumudur sənin tanrının? uşaq qatili?" deyə soruşur. musa da cavabında deyir ki, bu gecə bir dənə də olsun yəhudi uşağı ölməyib. indi bu nə deməkdi? yəhudi uşaqlarının ölməməsi tanrının uşaq qatili olduğu faktını dəyişdirir? yoxsa misirlilərin uşaqları uşaq sayılmır? ümumiyyətlə böyüklərin törətdiyi şeylərə görə uşaqlar niyə cəzalanır? olmazdı ki, uşaqların əvəzinə elə bütün bunlara səbəbkar olan böyükləri öldürəsən? bir gecədə bütün misir hakimiyyətini, quldarları, misirin ordusunu öldürsəydi bir güllə ilə iki quş vurmuş olardı. həm misirliləri cəzalandırardı, həm də yəhudiləri azad edərdi. onlar da musanın arxasına düşüb bütün bu həngamələrdən keçməyə məcbur qalmazdılar. nə isə mövzudan deyəsən çox uzaqlaşdım mən.
exodus gods and kings nə dini kimi dini, nə də tarixi kimi tarix filmi deyil. yarım yamalaq bir şey çıxıb ortaya. bu filmə baxmaqdansa gedin prince of egypt cizgi filminə baxın. filmdən qat-qat yaxşı çəkilib.