7. zəif qarşılıqlı təsirə girdiyinə ümid edilən maddə. varlığı yaratdığı cazibəyə görə təxmin edilir. digər bir növ qarşılıqlı təsirə girməsi hələlik müşahidə olunmayıb. qısaca sadalayım qarşılıqlı təsir nədir. adından da göründüyü kimi təbiətdəki cisimlərin bir-biri ilə əlaqəyə girməsidir. bunun cəmi 4 növü var:
1. qravitasiya-kütləsi olan cisimlər bu növ qarşılıqlı təsirə girir.
2. elektromaqnitik qarşılıqlı təsir- yükü olan zərrəciklər və bir də məşhur foton bu cür qarşılıqlı təsirə girir.
3. güclü qarşılıqlı təsir- atomların nüvələrini bir yerdə saxlayır, amma həddindən artıq qısa məsafəyə təsir edir.
4. zəif qarşılıqlı təsir- bu da elementar zərrəciklər arasındakı bir qüvvə növüdür. baş ağrısıdır.

bu qaranlıq maddə qravitasiya ilə nəzərimizə çarpıb. elektromaqnit sahəsindən təsirlənmədiyini bilirik, yoxsa qaranlıq olmazdı. güclü qarşılıqlı təsirə girsə idi laboratoriyalarda zərrəcik sürətləndiricilərində izlərinə rastlayardıq, deməli bu da bir variant deyil. son ümidimiz zəif qarşılıqlı təsirədir. bunu da ki, tapmaq qeyri mümkündür desək çox da yanılmarıq. başa salmaq üçün bir nümunə verim. ancaq zəif qarşılıqlı təsirə girən kütləli zərrəciklər var, neytrinolar. bunlardan kainatda necə deyərlər it qədərdir. hər 113 cm kubuna bir neytrino var. amma yalnız zəif qarşılıqlı təsirə girirlər deyə, tapmaq çox çətindir. bir qalaktika qalınlığında maddənin içindən keçərlər yenə də bir şey olmaz. neytrinolar atomun nüvəsinin içində belə olsalar zəif qarşılıqlı təsir edirlər deyə hiss olunmur. yalnız bunların yaranma və məhv olma proseslərindəki ümumi enerji və impuls çatışmamazlığından arada neytrinonun yarana biləcəyini təxmin etmək olur.
indi bu qaranlıq maddə üçün digər qarşılıqlı təsir növləri düşünülə bilməz. ümid olunur ki, bəlkə zəif qarşılıqlı təsir edirlər. belə olan halda onların tapılması ingilislər demiş "pain in the ass" olar. belə ki, planetimizə doğru dağ boyda qaranlıq maddə kütləsi yaxınlaşar. heçnə olmamış kimi planetin içindən keçər və gedər. bu vaxtı evində kartof doğrayan bizlər də bundan xəbər tutmarıq. zəif qarşılıqlı təsir bu qədər zəifdir yəni. ümid edirəm təsəvvür edirsiniz bu cür zərrəcikləri laboratoriyada tapmaq nə qədər çətin olar. bundan başqa biz hələ ümid edirik ki, qaranlıq maddə zəif qarşılıqlı təsirə girir. yox əgər bu da düzgün deyilsə, yəni bu zərrəciklər yalnız qravitasiya ilə qarşılıqlı təsirə girirlərsə, onda eşşəyimiz ölüb bizim. bu maddəni sübut etməyin heç bir yolu yoxdur.
soruşa bilərsiniz ki, nəyə görə qaranlıq maddəni neytrinoları sübut etdiyimiz yolla tapa bilmərik? məsələ burasındadır ki, neytrinoları sübut etmək üçün çox da yüksək enerjili toqquşma proseslərinə getməyə ehtiyac yoxdu. amma bu qaranlıq maddədə işlər biraz başqadı. hələlik nə qədər yüksək enerji səviyyələrinə gediriksə bir iz görünmür. düşünülür ki, qaranlıq maddə kainatın ilk doğulduğu andakı enerjilərdə yaranmış ola bilər. yerdə laboratoriyada bu səviyyəyə gəlmək ağlasığmazdır. optimizmə yer qalmır burda.
bu arada yuxarıdakı misalda dedim ki, ola bilər dağ boyda qaranlıq maddə yerə yaxınlaşsın, yerin içindən keçsin falan. bu biraz qeyri-realdır. ona görə yox ki, bu maddə yerin içindən keçə bilməz. problemsiz keçər. amma günəş sistemində öz kefinə fırlanan qaranlıq maddə topaları günəş sisteminin hərəkətini pozardı. zira bu kütlələr nə ilə olmasa da qravitasiya ilə bizə təsir edirlər. buna görə də əgər günəş sistemində qaranlıq maddə varsa da, onda hamısı günəşin mərkəzində ya da ətrafında toplanıb. amma sistemin fəzada hərəkəti zamanı kənardan bir topa qaranlıq maddənin sistemə daxil olub planetlərin hərəkətini pozması tamamilə realdır.