1. *milan kundera*nın ən məhşur əsəri. *varlığın dözülməz yüngüllüyü* olaraq azərbaycan dilinə tərcümə edilmişdir. başqa tərcüməsi varmı bilmirəm ancaq məndəki tərcümə rusçadandır hansı ki kitab çex dilində yazılıb, buna görə də sanki kitabda cümlələrin qolu qanadı qırılıb. ya da bəlkə də original dilində də kitab belə yazılıb əmin deyiləm, yəqin ki tərcümədəndir.

bu kitabı oxumaq üçün çox gözləmişdim və gözləntilərim də böyük idi, adının çağrışdırdığı şeylər səbəbilə də daha da çox artırdı gözləntilərim, kunderanı da sevirdim üstəlik. ancaq kitab gözləntimin altında çıxdı, mən daha fərqli bir sujet ya da nə bilim daha fərqli gözləyirdim. bitirməmişəm, üçdə birini oxumuşam hələ ki, ancaq bir müddət ara verib yerinə başqa kitab oxuma qərarı aldım.
bəlkə də *tereza*ya olan nifrətim və *sabina*ya olan həsrətim səbəbilə dayandırdım oxumağı. çünkinkitabı oxuduqca əsəb və nifrət hissi bürüyürdü məni. başqalarında bu təsir olmaya bilər, başqalarının həyatında terezalar və sabinalar olmaya bilər.
kitabı sadəcə avtobus ya da metroda oxuya bilirdim başqa heç bir cəhdlə açıb oxumaq istəmirdim. oxuyarkən də bir iki dəfə terezanın qısqanclığı və kareninin axmaqlığı səbəbilə kitabı əsəbdən yerə çırpıb ayaqlamaq istəmişəm.bəlkə də irəliləyən bölümlər də kitabdakı gedişat dəyişər sevərəm, ancaq hələlik dayandırdım.
onsuz da kundera öz fəlsəfəsini yazır, obrazlardan və sujetdən sadəcə fəlsəfəsini ötürmək üçün istifadə edir, ancaq yenə də yaratmış olduğu hekayə damarıma toxunur.
kunderanın *nesmrtelnost* romanını da yarım qoymuşdum. bəlkə də hər iki səbəb də tərcümədir əmin deyiləm. zira ikisi də qolu qanadı qırıq tərcümə olunub.

ancaq bitirmədən onu deyim ki, mənə görə bütün qadınların oxuması gərəkən kitabdır. xüsusilə tereza kimi qadınların oxuyub kənardan necə göründüklərini görmələri lazımdır. kitab qadın kişi münasibətlərinə xeyləm dayandığı üçün qadınların oxuyub bir şeylər anlaması labüddür.