3. saramaqonun korluq əsəri altında böyük bir zirzəmi yatan əsərdi.bu böyük zirzəmidə əslində üst qatda olanlardan daha fərqli şeylər var. filminə baxdım. məncə filmin rejissoru da kitabı sadəcə fantastik maraqlı film kimi insanlara təqdim edib. halbuki kitabın mahiyyəti tamam başqadır. saramaqo demək istəyir ki, əslində epidemiya artıq çoxdan dünyanı bürüyüb.artıq çoxdan insanlar kordurlar. özləri də bilmədən kordurlar. artıq çoxdan korların təşkilatlanması gedib. korlar bir-birindən yemək oğurlayırlar, bir-birinin qadınlarını zorlayırlar. çöldə daha ayıq olanlar, silahlarla onları qırmağı gözləyərkən korlar bunu unudublar. onlar bir-birini qırırlar. kitabın ən ciddi yerlərindən biri qəhrəmanlar küçədə gedərkən korların toplaşıb nitq söyləməsidi mənə görə. korlar toplaşaraq müxtəlif "izm"lərdən, toplaşmaqdan danışırlar. gülməli görünür, deyilmi? dünyada yemək bitib, küçələrdə itlər insan meyidlərini yeyirlər. insanlar vəhşi heyvanlara dönüblər, amma hələ də hansısa izmlər müzakirə edilir. daha ciddi yerlərdən biri dövlətin korlardan qurtulmaq üçün atdığı addımlardır. budurmu insanlığı qoruyan dövlət? budurmu əslində guya xalqın yaratdığı və xalqın ehtiyaclarını qarşılamaq üçün olan dövlət?!
üçüncü məqam məhz qadının məqamıdır. artıq insanlar gözlərini açarkən, görərkən qadın nədənsə kədərlidi, göyün üzünə baxır və kor olmaqdan qorxur. bu artıq onun əzabdan qorxmasıdı. o korluğun nə demək olduğunu bilir. insanların bir-birini yeməsini, hətta ərinin belə onu aldatmasını. bütün dəhşətləri görəndən sonra birdən birə insanların görməsi onu narahat edir. axı hər şey yenə əvvəlki kimi olacaq. axı hər şey yenə əvvəlkinə qayıdacaq. insanlar heç nə olmamış kimi yaşayacaqlar. mehriban qonşun hər səhər sənə salam verəcək və sən heç vaxt bilməyəcəksən ki görəsən belə bir şey doğrudan yaşansa o qonşu səni zorlamayacaq, öldürməyəcək, karantinə verməyəcək və evini mənimsəməyəcək.
bax qorxu bu idi. kitab mənə ən çox təsir edən kitablardan biri oldu. səhərə qədər və bütün gün başım fırlandı. o qədər çox fikir, o qədər çox düşünməli şey var idi ki. üstəlik kitabın verdiyi psixoloji təsir. bir sözlə sadəcə əzab çəkdim. məsləhətdir. oxuyun amma düşünərək oxuyun. macəra kitabı kimi yox.