bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

elm və din



facebook twitter əjdaha lazımdı izlə dostlar   mən   googlla
din və elm - təkamül nəzəriyyəsi - angels and demons - tarix - dekalog
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:

+7 əjdaha

1. dünen dersin imtahanında müellim dinin elme tesirlerini soruşacaqdı ve hamınında elinde müselman elm adamları, ibn sina falan var idi. en güclü teorileri ise o idiki islamdan sonra elm inkişaf etdi çünkü müselmanlar getdikleri yerde qibleni tapmaq ve namaz vaxtını teyin etmek üçün elmi inkişaf etdirdiler. ve hamıda ele imtahanda bu birce cümleni yazdı. en acınacaqlısıysa oduki bu adamlar beş on il sonra bizim idareçilerimiz olacaq. inqilab falanda olmayacaq. din dogmatikdir, elm ise ampirikdir. elm sübut oluna biler dinse sübut oluna bilinmez yada sübut olunmaq istemez ve size teqdim etdiyi kitablarına qeydsiz şertsiz inanmağınızı vacib sayar.

+4 əjdaha

18. bir -biri ilə qarışdırılmaması gərəkən iki anlayış. qarışdırıldığı zaman ikisindən biri mütləq amma mütləq digərinin xeyrinə güzəştə gedəcəktir. nəticədə ya din təhrif olacaq ya da ki elm. bir çox din alimi xüsusən 20-ci əsrdə öz aləmlərində dini xilas etmək üçün pozitiv elmlərin gəldiyi elmi nəticələri dini mətnlərə tətbiq etməklə fərqinə varmadan dini ənənəni də təhrif etdilər. bu sadəcə müsəlmanlara aid deyil digər din nümayəndələri də bu metoda baş vurdular. islama gəlincə, adi bir misal verim. fransız maariflənmə hərəkatından sonra "elm, təhsil almaq, oxumaq" kimi şüarlar daha yayqınlaşmağa başladı. `oxumaq` anlamı əvvəllər var olsa da maariflənmənin fəlsəfəsini də daşıyaraq tamam fərqli bir məna çaları qazandı. o qədər yayğınlaşıb zehinlərə nüfuz edib ki, maariflənmə, aydınlanma kəliməsinin özü müzakirə obyekti olmayacaq bir anlayışa çevrilib. halbuki, aydınlanmanın yəni maariflənmənin özü, daxili məntiqi, sloqanları kifayət qədər problemləri ehtiva edir. bu barədə başqa vaxt danışacam. konkret misallar verərək bu entydəki məramımı ərz edim. məsələn bugün müsəlman dünyasında doxsanaltıncı surənin 1-ci ayəsi ümumilikdə belə açıqlanır ki, "bəs, islam özü oxumağa, təhsilə, elmə təşviq edən bir dindir. təsadüfi deyil ki, islamın birinci əmri oxumaqdır." ilk baxışda bu açıqlamada heç bir problem görsənmir. istənilən müsəlmana bu ayə belə açıqlansa, heç biri qalxıb buna etiraz etməz, nəinki etiraz etməz hətta "imanı belə artar". ancaq sual yaranır quranın nazil olduğu toplumda, ilk dövrlərdə, hətta qərbliləşmə hərəkatının müsəlman ölkələrində vüsət tapmasına qədər bu ayə necə anlaşılırdı? ondan da daha mühim sual, əksəriyyəti oxuma yazma bilməyən, çox ibtidai olub ancaq yazanın yaddaşında bir şeylər qalsın deyə istifadə olunan əlifbanın mövcud olduğu * ərəb əlifbası islamdan sonra inkişaf edib , dolayısıyla oxunacaq bir şeyin demək olar ki olmadığı ərəb toplumunda `oxu` əmri nə mənaya gəlir? yəni tanrı öz elçisinə `oxu` deyir, amma oxunacaq bir şey yoxdur. quran da hələ yoxdur ki, deyəsiz ki quranı oxu deyib. zira bu ayə quranın ilk ayəsidir. ortalıqda indiki anlamda bir quran yoxdur. bir qədər araşdırandan , qədim təfsirlərə baxandan sonra öyrənirsən ki, sən demə bu `oxu` əmri bizim indiki bildiyimiz mənada oxu yox `təbliğ et, yay` mənasına gəlir. `qələmlə öyrətdi` kimi söhbətlər də vəhyə dairdir. məsələ burasındadır ki, müsəlmanlar özləri bu `ilk anlamı` çoxdan unudublar. səbəbi müsəlmanların qərbin, fransız maariflənməsinin məntiqini fərqinə varmadan mənimsəmələridir. islamın ilk əmri `oxu`dur deməklə əslində maariflənmə, aydınlanma tərəftarlarının `oxu`sunu təsdiqləmiş olurlar. o `oxu` ki, orada nə tanrıya, nə isaya, nə də hər hansı bir müqəddəs kitaba ehtiyacın olmadığını nəzərdə tutur. o `oxu` ki, əslində müqəddəs kitabların özünə alternativ bir bilgi modeli olmağı iddia edir. beləkilə də hermenevtik bir dillə desək quranın mətnini oxumurlar, mətni oxuzdururlar. yəni zehinlərində var olan anlamı, ki bu anlam dediyim kimi qərb ideologiyalarının bombardımanı ilə `inşa` olunub, qurana dedizdirirlər. bunun nəyi pisdi deyilsə, pis odur ki, mətnin ifadə etdiyi əsl anlam buxarlanır, ən yaxşı ehtimalla `təfsir` deyə biləcəyimiz anlam `əsl anlamın` yerini tutur. nəticədə sən, məsələn pozitivistin dediyinin eynisini demiş olursan, hətta bilmədən pozitivist olursan, sadəcə dəlillərini qurandan gətirirsən. bu isə açıq aydın şəkildə təhrifdir. davam edəcəm.
edit: buradaki elm məfhumu ilə islamdaki elm məfhumu qarışdırılmamalıdır. elm deyərkən nəzərdə tutlan "science"-dır. zatən müsəlmanlar qarışdırdıqlarına görə problem çıxır.

+4 əjdaha

4. bir zamanların əfsanə facebook qrupu. nə çox dindarla mübahisə edib nə çox peysər çıxarılmışdıq ah.

+4 əjdaha

9. universitetin 2ci kursunda qatı dindar olan fəlsəfə müəllimim əslində dinlə elmin paralel getdiyin,onların bir-birilərini necə tamamlamasından,biri olmasa digəridə olmaz kimi fikirləriyilə dərinlərdə islamı necə yaşamalı olduğunu belə dərk eləmiyən ancağ 2 sözündən birisi inşallahla başlayan uşaqlara aşıladığı fikirlərdi.qardaş necə birdiki ən məşhur elm adamları məhz dini inkar etmiş,bu necə birlikdiki bir tərəfdə saqqallı başına fəs qoymuş ortalama 65-70 yaşlarında olan bir qocanın "qız uşağını 2 yaşındada ayləsi razıdırsa ərə verməy olar" dediyi din bir tərəfdə isə insanlığın hardan əmələ gəlməsini necə evrim keçirməsini sübut eləməyə çalışan elm, arasında azca olsa belə uyğunlux yoxdur,din sadəcə insanlara inanma seçeneyi tanıyır başqa şansın yoxdur,sorğulama şansın yoxdur yoxsa həmin andaca dindar insanlar sənə kafir damğası vurarlar hansıki kafir sözü yalnızca dindarlar üçün movcuddur.

+3 əjdaha

3. biri dünyanın böyük partlamadan sonra yarandığını müdafie eder biri de öküzün üzerinde dayandığını müdafie eder.dünyanın yere düşmeme sebebi belli oldu.

+3 əjdaha

5. quzum, yavrum! adın nədir?
-gülbahar.
-peki,sənin anan, baban varmı?
-var.
-nasıl,zənginmidir baban?
-evet, zəngin, bəyzadə...
-öyle ise, geydiyin geyim
neyçin böyle sade?
yoxmu sənin incilərin, altun bilərziklerin?
söyle, yavrum! heç sıxılma...
-var, efendim, var...
lakin
müellimem hər gün söylər,
onların yox qiyməti,
bir qızın ancaq bilgidir, təmizlikdir ziynəti..

hüseyn cavid

+3 əjdaha

13. bir-birini ləngidən cütlüklərdir. hələ bu ikisini birdə siyasətlə qarışdırırsansa fətullah gülən kimi bir şey ortaya çıxacaq

+2 əjdaha

14. elm dini 1400 il geridən izləyir.

+2 əjdaha

11. bir-birindən ayrıla bilməyən iki mövhum. özəlliklə dinimiz olan islam elmə verdiyi tövhələrlə daima digər batil dinlərdən minlərlə addım öndə olmuş və alimlərin daima rəğbət bəslədiyi din olmuşdur. keçmişdə və günümüzdə minlərlə elm adamının islamı seçməsi bu dediklərimi sübut edir.

+1 əjdaha

2. ortaq çıxış yolunu heç vaxt tapmayacaqlarına inandığım;ve dünyanın iplerini ortaqlaşa ellerinde döndüren dogmalar.

+1 əjdaha

7. elm və dinin əvvəllər bir-birinə əks olduğunu düşünürdüm lakin sonralar bir-birinə qatı şəkildə bağlı olduğunu gördüm və bir-birinin qarşısında heç bir maneə yoxdur

+1 əjdaha

12. bu yaxinlarda feysbukda oxudugum bir statusla heqiqete daha da yaxinlashdigimi sandigim duet. status texminen bele idi: elm ve dinin mubarizesi mescid ve kilselerin minare zeng qullesine shimshekoturucu taxildigi andan bitmishdir.

+1 əjdaha

10. + və -

+1 əjdaha

6. elm ehkamlardan uzaq,din isə ehkamlarla dolu mevhumdu.



hamısını göstər

elm və din