1. 1900'cu illərdə efir fiziklər arasında əməlli başlı mübahisələrə yol açmışdı və bir növ aparılan araşdırmalar xüsusi nisbilik nəzəriyyəsinin əsasını qoymuşdu.

efir əvvəlcə 1678'de huygens tərəfindən ortaya atılıb. huygens işığın dalğa təbiətini ilk ortaya qoyan fizik idi. huygens işığın qırılma hadisəsini dalğa modeli ilə açıqlamağa çalışarkən efir nəzəriyyəsini ortaya atmışdır. məlum olduğu kimi hər dalğa yayılmaq üçün müəyyən bir mühitə ehtiyac duyur. su dalğaları suda, yay dalğaları yayda vs. əmələ gəlirlər. huygens beləliklə işığın kosmosda yayıla bilməsi üçün kosmosun efir adlanan kütləsiz və mütləq durğunluqda bir maddə ilə dolu olması lazım olduğunu açıqladı. huygensin öz nəzəriyyəsini dəstəkləmək üçün efir haqqında fikir yaratmışdı. o illərdə işığın zərrəcik nəzəriyyəsi (nyutonun korpuskulyar modeli) daha qəbul edilən olduğu üçün huygens ciddi qəbul edilmədi və beləliklə efir söhbəti uzun müddətlik aradan qalxdı. 40-50 il keçdikdən sonra tomas young keçirdiyi təcrübə ilə işığın dalğa təbiətini bir daha ortaya qoydu və bütün fiziklər bu modeli qəbul etdi. 2 əsr əvvəl artıq bütün məşhur fiziklər işığın dalğa olduğunu qəbul etmişdi. işığın dalğa nəzəriyyəsi efir maddəsini təzədən gündəmə gətirdi və alimlər “işıq dalğadır və yayıla bilməsi üçün kosmosu dolduran efir adlı mühitə ehtiyac var” fikrini müdafiə edirdilər. biraz sonra maxwell işıq daxil olmaqla özünün elektromaqnit nəzəriyyəsini açıqladı. maxwell və faradey işığın elektromaqnit dalğası olduğunu müəyyən etmişdilər və onlara görə elektromaqnit dalğalarının yayılması üçün hər hansı mühitə ehtiyac yoxdur. yəni işıq bir elektromaqnit dalğasıdır və elektromaqnit dalğalarının yayılması üçün efir deyə bir mühitə ehtiyacı yoxdur. maxwell işığın enerjiyə sahib olduğunu və səthə təzyiq belə göstərə bildiyini ortaya qoydu. belə olduğu halda efirin olub olmadığını müəyyən etmək üçün iki yəhudi fizik belə bir təcrübə keçirdi: (bax: michelson morley eksperimenti)

bu təcrübə dəfələrlə təkrarlandı ancaq işıq sürətinin sabit olduğu və heç bir maddədən (efirdən) təsirlənmədiyi müəyyən olundu. bütün bunlardan sonra efir dediyimiz şey rədd edildi. işıq haqqında inqilabi təsəvvürlər isə albert eynşteyndən gəldi. nə isə. bir sözlə işığın yayılmaq üçün efirə ehtiyacı yoxdu. efir özü isə tez-tez qaranlıq enerji, maddə ilə qarışdırılır.