1. Reprise-2006
2. Oslo, August 31st- 2011
3. the worst person in the world- 2021
eyni zamanda iki qısametrajlı filmləri də var amma mən uzunmetrajlı filmlərinə baxmışam. qısa da olsa qeyd etdiyim filmlər haqqında yazmaq istiyirəm.
Reprise- rejissorun ilk uzunmetrajlı filmi.
--spoiler--
film yazar olmağı qarşılarına məqsəd qoyan iki dostdan- philip və erikdən bəhs edir. başlıqda ikisi də öz yazdıqlarını nəşriyyat evinə verirlər amma philipin yazısı qəbul edirlər amma erikin yox. philipin ilk kitabı çıxandan sonra psixologiyasında problemlər yaranır və onu xəstəxanaya müalicəyə yatırırlar. bu müddət ərzində philipin sevgilisi kariyə onun yanına gəlməyə icazə vermirlər daha doğrusu philip üçün yaxşı olmuyacağını deyirlər. 6 aydan sonra xəstəxanadan çıxan philip daha kitab yazmayacağı haqqında qərar qəbul edir amma bu eriki çox da məmnun etmir. elə bu sırada erikin ilk kitabı nəşr olunur. uşaqlıqdan kəşf etdikləri bir yazardan- daha dəqiq Sten egil dahldan təsirlənən gənclər nə vaxtsa o yazarla tanış olmağı arzulayardılar. əslində erik kitabının nəşr olunma qərarı qəbul olan vaxtda sten egil dahlla tanış olur, philipin də tanışolma şansı olsa da düşdüyü vəziyyətə görə alınmır. ayrıca sten egil dahlla tanış olan zaman dahl onunla soyuq davranır amma filmin bir hissəsində sten egil dahlın erikin kitabını oxuduğunu, adını bəyəndiyini, kitabın sadəcə son hissəsini bəyənmədiyini söyləyir. bu xoş sözlərdən sonra erik oslodan getməyi qərara alaraq yaşadığı yerdən uzaqlaşır. hətta fransaya çatandan sonra "dostlardan, sevdiklərimdən ayrı qalmaq mənə yazmağa daha çox səbəb olacaq" kimi cümlə işlədir. yəni dost, əzizlərinin həsrəti yazmağa təkan verir. amma bir ildən sonra osloya geri dönən erik sevdiyi yazarın intihar etdiyini eşidir.
--spoiler
uzun sözün qısası film kitab yazıb yaratmaq, dostluq, musiqi, ədəbiyyat haqqındadır. filmdə ən çox sevdiyim səhnə isə philipin 6 ay öncəki həyatı ilə indiki həyatını eyniləşdirmək istəyində olmasıdır. yəni bacardığı qədər xatirələrini yenidən təkrarlamaq istəyi. ki bunu həmişə mən özüm də etməyə çalışıram deyə sevdim bu səhnələri. digər sevdiyim səhnə isə erik və philipin dostlarının qadınlar haqqında dedikləri fikirlərdi. ki onlara diqqətlə qulaq asan istənilən qadın razılaşacaq deyilən fikirlərlə -*
ayrıca filmdə tək sten egil dahldan deyil həm də Lascaux'un rəsm əsərini göstərirlər, və hətta Witgensteindən sitat gətirirlər; "həyatdakı önəmli şeylər sözlərlə deyil musiqi ilə ifadə edilir"
Oslo, August 31st- trierin digər uzunmetrajlı film. mən ilk olaraq bu filmə baxdım sonra reprise o da təsadüfən amma siz bilə-bilə mən baxdığım kimi baxın. sonda qeyd edəcəm səbəbini.
bu filmdə baş rolu reprise filmində də çəkilən Anders Danielsen Lie oynuyur. film narkoloji dispanserdə müalicə alan andersin hekayəsini anladır. anders intihar etməyə cəhd edir amma alınmır. (ki o intihar səhnəsi niyəsə mənə tarkovskinin "nostalgia" filmini xatırlatdı). daha sonra iş görüşməsi və bacısı ilə görüş üçün osloya getməyə qərar verir. anders cəmi bir gününü iş tapmaq, dostları və bacısı ilə görüşmək üçün sərf edir. 10 aydır alkoqol, narkotikadan istifadə etməyən anders köhnə dostlarının başqa həyat qurduqlarını, artıq ailələri olduğunu görür. bütün filmdəki hadisələr 30 avqust baş verir. film 31 avqustun səhəri bitir. bu dəfə andersdə intihar alınır.
film çox əjdahadı. anderslə dostu arasındakı dialoqlar, valideynləri haqqında dedikləri, intihar səhnələri dəhşət idi. hələ proustdan vurub hamsun knutdan, rilkedən çıxmaları adama ayrı bir zövq verir. andersin kafedə oturaraq kənardakıların danışdıqlarına qulaq asdığı səhnə nəyə desən dəyər. o kafenin ünvanı espresso house, parkveien 27di. bir gün yolunuz oslodan keçsə mütləq bu kafeyə baş çəkin. bir də həmin səhnədə qızın dediyi şer isə;
evlenip çocuk yapmak istiyorum.
dünyayı dolaşmak, bir ev almak...
romantik tatillere gitmek, gün boyu
sadece dondurma yemek istiyorum.
başka ülkelerde yaşamak.
ideal kiloma inip orada kalmak.
harika bir roman yazmak.
eski arkadaşlarla haberleşmek.
bir ağaç dikmek istiyorum.
nefis bir akşam yemeği hazırlamak.
kendimi başarılı hissetmek.
buz banyosu yapmak, yunuslarla yüzmek.
gerçek bir doğum günü partisi vermek.
yüz yaşına kadar yaşamak.
ölene dek evli kalmak.
bir şişede coşkulu bir mesaj yollayıp,
aynı derecede ilginç bir cevap almak.
tüm korkularımın üstesinden gelmek.
bütün gün bulutları izleyerek yatmak.
antikalarla dolu eski bir ev almak.
bir maratonu sonuna dek koşmak.
harika bir kitap okuyup, güzel
cümleleri hayatım boyunca hatırlamak.
hislerimi yansıtan
harika resimler yapmak.
bir duvarı sevdiğim resimlerle
ve sözcüklerle kaplamak.
sevdiğim dizilerin
tüm sezonlarına sahip olmak.
önemli bir konuya dikkat çekip,
insanların beni dinlemesini sağlamak.
paraşütle atlamak, helikopter kullanmak,
çırılçıplak yüzmek.
her gün aradığım türden
iyi işi bulmak.
romantik ve eşsiz bir evlenme
teklifi almak. gece açık havada uyumak.
besseggen dağına tırmanmak, bir filmde
ya da ulusal tiyatroda rol almak.
piyangoda milyon kazanmak.
faydalı işler yapmak.
ve sevilmek istiyorum.
ayrıca filmin sonunda andersin pianoda ifa etdiyi handelin Harpsichord Suite In D Minor, HWV 447
musiqisidir. və son olaraq "insan özünü yox etmək istəyirsə, cəmiyyət bunu etməsinə icazə verməlidir."