ən bəyənilən ekşi sözlük entryləri
| anket44,459 | 202 | 1002
əjdahalar googlla
sözaltı roman - dünənin ən bəyənilənləri
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
--spoiler--
izlendiği takdirde ufkumuzu katlayacak belgeselleri, türlerine göre kategorilendirip bir seçki hazırladım. her biri yüksek çözünürlüklü ve türkçe dublaj olup seyir zevkleri oldukça yüksektir.
https://eksisozluk.com/entry/53588602
--spoiler--
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
Mardin Derik'te teröristlerce şehit edilen kaymakam Muhammed Fatih Safitürk, aynı zamanda bir Ekşi Sözlük yazarıymış ve Sözlük yazarlarından ''babunun pembe yeri''ne burs vermiş. Olayı kendisinden dinleyelim.
kendisi bir sözlük yazarıdır.
bana (baxma: burs veren sözlük yazarları)na yazdığım entry üzerinden ulaşmıştı. çok zor bir dönemimde yardımcı olmuştu bana. onun sayesinde okul ders notlarımı alabiliyordum. ismini banka hesap bilgisinden öğrenmiştim.
çok fazla sohbetimiz olmazdı. sadece teşekkür maillerimde başka bir şeye ihtiyaç duyup duymadığımı, hayatımın nasıl gittiğini sorardı. kendisi hakkında hiçbir konuşmamız olmadı sadece ben ona nasıl olduğunu sorduğumda çok iyiyim derdi o kadar. twitter hesabından da anlaşılıyordu zaten mutlu olduğu.
fatih abim. seni dün haberleri izlerken gördüm. gerekirse ankara'ya sevk edilebileceğini öğrenmiştim. mail attım sana belki cevap verirsin yardımcı olabileceğim bir şey olur umuduyla. cevap veremedin.
her şey için çok teşekkür ederim sana. huzur içinde yat.
yer aldığı bir belgesel
edit: lütfen daha fazla sormayın kesinlikle nickini paylaşmayacağım.
hayatını kaybetmiş bir insanı entryleri üzerinden linç etmek icin fırsat kollayan yazarlar hiç umutlanmasın kendisinin herhangi bir siyasi görüşü savunan entrysi bulunmamaktadır.
(c) babunun pembe yeri
link
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
--spoiler--
https://eksisozluk.com/entry/27221729
--spoiler--
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
bonus: https://eksisozluk.com/entry/65900971
bonus2: https://eksisozluk.com/entry/65901853
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
entry: bana sorulan en salakcalari:
-kendi diliniz var mi yoksa ingilizce mi konusuyorsunuz?
-(turk oldugumu ogrendikten sonra) musluman misin?
-arapca degil mi sizin anadil?
-niye araplardan ayrildiniz? (oha, yuh, cus amina koyayim.)
gerci bunlari soranlarin cogu cinli, uzak dogu ulkeleri haric dunyada 5 ulke var saniyorlar toplam: amerika, afrika, avrupa, rusya ve araplar. evet, avrupa ve afrika'yi kita degil ulke olarak biliyorlar. adamlara zenci amerikali gostersen inanmiyor amk, zenci amerikali olmaz diyor.
bir keresinde bir cinli'ye zimbabwe'liyim demistim de inanmisti amk.
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
bu möhtəşəm entri interstellar filminə verilmiş yorumlardan təsirlənərək verilmişdir
koltuğunuza yaslanın, kemerlerinizi bağlayın çünkü az sonra hepinizi bu yazıyı okumaya başladığınıza pişman edeceğim.
sevgili sözlük yazarı ve okurları ben kimseyi bir konuyu bilmediği için cahil kabul etmem, zaten bir kurgu olan bu filmde geçen konular anlayanı aydın anlamayını cahil ilan etmek için çok yetersizdir. sizler bu filmden ve anlattıklarından bağımsız olarak cahilsiniz. bu film ortaya çıkardıklarıyla bu veriyi desteklemekten başka bir önem arz etmemektedir.
filmi izledikten sonra sözlüğe gelip hakkında konuşulanları dikkatle okudum. ne şaşırdım ne irkildim, sadece ölmeden önce tamamlamayı düşündüğüm köklü sınıflandırmanın ilkel girişimlerinden birini açıklamak için uygun bir ortam bulduğumu düşündüm. yazı tamamlandığında göreceksiniz ki yeryüzündeki şu an hayatta olan her bir insan az sonra yapacağım sınıflandırmada bir yerde durmaktadır. kendini cetvelde bul, potansiyelini değerlendir.
her şeyden önce söylemeliyim ki dün gece yatağımda terleyerek uyumaya çalışırken oluşturduğum bu piramit bir nefretin değil "daha iyi olmak zorundayız" duygusunun motivasyonu ile oluşturulmuştur. arzuladığım sonuç insanların sırtına basarak yükselmek değil, güzel bir toplum içinde yaşamak için beraber aydınlanmamız gerektiğini anlamamızdır.
yazdıklarımdan alının, rahatsız olun ama bu sizi umutsuzuğa sürüklemesin.
her neyse piramite dönelim. dün gece maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi piramidinden öykünerek ve onun iyi bir yapı olduğunu düşünerek şu şemayı oluşturdum. her insan bu piramitte bir yerdedir, yer değiştirebilir ama dışına çıkamaz;
-----------------------/dahiler
------------------/bilim marabaları
---------------/faydacı bilim insanları
---------/sürekli öğrenmeye çalışan aydınlar
-----/--------------------cahiller-------------------------
--/--------------------kara cahiller------------------------------
grafik facia için özür diliyorum ancak temel olarak ne anlatmak istediğim anlaşılmıştır. piramitin tepesindeki dahileri dahi yapan, çok bilmelerinden ziyade, yeni prensipler kuramlar üretebilme becerileridir, elbette bu çok fazla bilmeyi gerektirir ancak tek başına bilgi bir insanı dahi yapmaz. onun altındaki bilim marabaları dahilerin ürettiği kuramları ve prensipleri değişik uygulama alanlarında sınarlar. bilimin ilerlemesi ancak bu marabaların üstün emeği ile mümkündür. bir alt basamaktaki faydacı bilim insanlarından farkları, bilimsel veriden gerçeği anlamak dışında pratik bir fayda beklememeleridir. veriyi olduğu gibi analiz etmek ve insanlığa sunmak varlıklarına aradıkları anlamı sağlar.
faydacı bilim insanlarına gelirsek bunla; mühendis kafalı, veriden pratik fayda arzulayan insanlardır. meta ile olan ilişkileri nedeniyle dünyamızı daha yaşanır kılmakta, bilgi ile hayat arasındaki en kuvvetli bağı sağlamaktadırlar. ayrıca bu katman, bir alt katman olan aydın kesimin eğitim sistemi ile ürettiği ve onayladığı insanlardan oluşur.
piramite sığdırmak için saçma bir biçimde özetlediğim istiklarlı aydınlar bu yazıda değinmek istediğim önemli katmanlardan biri. bir insanın cahil yahut aydın olması arasındaki temel farkı iyi anlamanızı istiyorum. bilmek tek başına bir insanı cehaletten kurtarmaz. evren bir veri yumağıdır. insan bilincinin kolayca algılayamayacağı kadar detay içerir. dynein'in ne olduğu da bir bilgidir, ahtapotun kaç ekstremitesi olduğu da, 4 milyar yıl önce dünyaya çarpan gezegen theia'nın çapı da veridir, neandertal uyluk kemiğinin darbe dayanıklığı da.
yani demek istiyorum ki evrendeki her veriyi bilmemiz mümkün değil. tüm hayatını bilmeye adayan bir insanın bildiklerinin evrendeki tüm veriye oranı cahil bir insanınkinden fazla değildir. yani tek başına evreni tamamen anlamak üzerinden sidik yarıştırırsak evrenin bakış açısıyla cahil de aydın da sınıfta kalır.
ancak arada çok önemli bir fark var. aydın insan sürekli bir kavrama sorgulama anlama gayreti içindedir. çevresindeki her olguyu köküne kadar irdeler, bilgiyi arar, sınar, üretir. işte tek başına bu istikrarlı çaba bir insanı cehaletten çıkarır.
kara cahil ile cahil arasındaki fark ise hareket yönüdür. cahil durağan ve nötr iken kara cahil gerçeğin zıddına hareket etmekten ve cehaletiyle övünmekten çekinmez. bilmemek bu kitle için utanılacak değil, vahşice övünülebilinecek bir negatif erdemdir.
evren öylesine homojendir ki, zerreden bütüne, bütünden zerreye ince örümcek ağlarıyla takip edilebilir. aydın insan tekrarlanan bu bağlantılarla karşılaştıkça büyük resmi algılamaya zamanla öngörmeye başlar. insan ufkunun genişlemesini bilincinizin içinde hapsolduğu bir balonu nefes kullanmadan şişirmeye benzetebiliriz. neden nefes kullanmadan çünkü tek bir dolgunun bu balonu doldurması mümkün değildir. o balon genişleyecekse cımbızla her yönünden devamlı çekilerek genişletilmelidir.
bu nedenle de aydın insan olmak zorlu zahmetli ve sürekli çaba gerektiren sıkıntılı bir süreçtir. üstelik bir sonu, duru durağı yoktur. ben yeterince öğrendim artık durabilirim diyebileceğiniz bir alana asla varamazsınız. evren bir insanın yeterince bilebileceği kadar iki boyutlu hiç olmamıştır.
ancak bilmek de tek başına soyut bir kavram. üstelik insan ömrü de komik derecede kısa. bilmek lazım ama ne kadar, ne derinlikte, nereye kadar. işte bu soruların cevabı için de şöyle bir cetvel inşa ettim. gerçeğin kavranabilmesi için bilginin bu cetvele göre sınıflandırılması gerektiğini düşünüyorum.
b -----herkesin bilmesi gereken kapsayıcı yüzeysel alan, öz
i -----meraklısının bilmesi gereken nedensellik içeren katman
l -----yan alan olarak kullanacak olanın bilmesi gereken orta katman
g-----profesyonel amaçlı kullanım için derin katman
i ---- bilgiyi yeni prensipler, kuramlar üretmede kullanacak otorite için en derin katman
yani bu cetvel ne diyor özetle, her veri herkesçe, en düşük seviyede bile olsa, bilinmelidir. gereksiz bilgi diye bir kavram yoktur. o balonun genişlemesi için milyonlarca cımbız gerekiyorsa her veriye ihtiyacımız olduğunu kabul etmek zorundayız. derinlemesine kavrayacak zamanımız yoksa da özünde ne dediğini anlamak mecburiyetindeyiz.
peki ben tüm bu sınıflandırmaları uyku uyuyamayarak neden yaptım ona gelelim şimdi. çünkü bir toplum tek başına bir kesimin kurtulması ile güzelleşmez. daha önce başka bir yazıda da değindiğim üzere matematikçi john forbes nash'in ekonomi üzerine ürettiği teorem sosyal hayatın da biyolojinin de temel direklerinden birine dayanır. bir canlı eğer kendi çıkarlarına göre hareket edecekse ekosisteminin çıkarlarına göre de hareket etmelidir.
daha da özetle o piramitte aydın katmanı genişlemedikçe herkes kara cahillerin hayatını yaşamaya mecbur kalacaktır. bireysel kurtuluş çözüm değildir, olmayacaktır.
çoğunuz okumayı bırakmışken artık filme gelebilirim sanırım. bu film nereden baksanız bilginin en yüzeysel haline göre konumlandırılmış, derinlikli gözüken kısımları bile sınırsızca hayal gücüne dayanan, temel fiziksel mantıksızlıklar dahi içeren basit bir film. en güzel tarafı cahil insanlara cahil olduklarını popüler kültürün tokatıyla anlatabiliyor olması.
peki siz bu filmi neden anlamıyorsunuz.
ilk neden çok basit, çünkü cahilsiniz.
ikinci ve daha acıtıcı olanı sizi eğitmekle görevli insanlar da cahil
üçüncüsü eğitim sistemini planlayanlar dahiler yahut marabalar değil faydacı bilim insanları
dördüncüsü o faydacı bilim insanlarını besleyen halk cahil
bu korkunç kısır döngü kırılamayacak kadar güçlü güzel insanlar. asıl güzelliği görenlerin size ayıracak zamanları yok, görmeyenler bilmenin ve anlamanın tadını tecrübe etmedikleri için önemsemiyorlar. arada olan hepimize oluyor.
ben başka bir sosyal yapıda yaşamak istiyorum. gazetelerin güncel makaleleri manşetten duyurduğu, arkeologlarla röportaj yapılan, bilim insanlarının pop şarkıcıları gibi hayranları olduğu, konser alanlarında 50 bin kişinin transgenik tür görmek için tezahürat yaptığı, anlamaya adanmış bir evrende yaşamak istiyorum.
sürekli ayaklarımıza bakarak manzaranın tadını çıkaramayız canına yandıklarım. ararsak bir çividen bile gerçeğe gidebiliriz. hem de öyle farazi, hayallere dayalı, kanıtlanamaz gerçeğe değil. elle tutulabilecek deneylendirilebilecek, ihtişamıyla bizi sarsacak gerçeğe ulaşabiliriz.
bu çivi nasıl tutuyor tahtayı?
çünkü sağlam, çünkü üstünde yivleri var. çünkü sürtünme.
neden sağlam?
çünkü demir. (aslında çelik ama o detay başka yazının konusu)
demir neden sağlam?
çünkü atom numarası 26 olan bir metal. hem de dünya kabuğunda en sık rastlanan 2. metal. hem de sadece bizim dünyamızda değil tüm tüm kaya gezegenlerde yüksek oranda bulunuyor. (temel neden metallerin kendilerine özel bir bağ kurabilmeleri aslında)
neden?
çünkü demir yüksek yoğunluklu yıldızların çekirdeğinde füzyon ile oluşuyor ve süpernova patlamalarıyla evrene yayılıyor.
bizim dünyamıza nasıl gelmiş?
çünkü güneş sistemimizin oluşmasını sağlayan gaz ve toz bulutu aslında bir başka yıldızın evrene savurduğu kalıntılar.
neden çöküyor maddeler yanyana geldiklerinde?
çünkü kütle çekimi.
kütle çekimi neden var?
çünkü kütle, uzay-zaman düzlemini büküyor. kütlesi olan her şey oluşan bu kavramsal çukurda buluşuyor.
uzay-zaman bükülebilen bir şey mi?
sadece bükülebilen değil katlanabilen ve ışık dahil tüm oluşları da beraberine şekillendirebilen bir gerçek.
işte sevgili cahiller bu film bir çivi ile erişebileceğiniz derinlikte bilgiyi size bir senaryo içinde mama yapıp vermekten başka bir şey sunmuyor. bu nedenle de filmi anlamamanız aslında evrenin gerçekleriyle ilgili daha önce hiç düşünmemiş olduğunuz gerçeğini ortaya çıkarıyor. bu da yazının başında değindiğim konuyu daha net anlamanızı sağlayacak. sizler cahilsiniz. filmi anlamadığınız için değil, sürekli öğrenmek için çabalamadığınız için, sıradan şeyleri bile sorgulamaktan kaçındığınız için, soru sormadığınız için cahilsiniz.
newton'un fizik yasalarını
kuantum fiziğini
kütle çekimini
genel ve özel görelilik teorisini
kuramsal fiziğin uzay-zaman öngörülerini (anlayışlarını) bu filmi anlayacak kadar öğrenmek bir insanın en fazla iki tam gününü alır. tüm hayatınız boyunca bu konuları merak etmenize neden olacak soruları sormadan yaşamış olmanız hoş görülebilecek bir davranış değil. gün bu gündür türk insanı.
utan, silkin ve kendine gel.
cehalet kaderin değil.
24.01.2015 20:00 ~ 18.03.2015 17:01 limon kimyon zorro
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
mgtow feminizmin erkeklerdeki karşılığı değildir. mgtow kendiliğinden oluşmuş bir akım hiç değildir. kadınlar tarafından tercih edilmeyen erkeklerin kurduğu grup hiç hiç değildir. bu durum hypergami nin doğal bir sunucu aslında. aynı zamanda aşk duygusunun kadınlarda ve erkeklerde farklı tezahürünün de bir sonucu olarak ortaya çıkar.
erkekler aşık olurken kadının maddi durumuna, ailesine, parasına, arabasına, işine hatta maaşına bakmazlar. fakat kadınlar erkeklerin sosyal statüsüne, maaşına, işine, parasına, ailesine, arabasına ve kısacası erkeklerin dikkat etmediği çok fazla şeye dikkat ederler. erkeklerde hormonel olarak dönüşümün yavaş işlemesi dolayısıyla erkekler hayatı boyunca ortalama 1 yada 2 kez aşık olur. kadınlar ise doğumdan ölüme kadar 11-15 farkı kişiye aşık olurlar. bu durum sık sık ve farklı kişilere aşık olan kadınların aşk acısını erkeklere oranla daha hafif olmasını sağlar. erkeklerde aşk duygusu nadiren olur ve unutulması çok uzun zaman alır. aşkından kendini içkiye vuran hiç kadın olmaması, fakat erkeklerde bu durumun çok olmasının da bir sebebidir aslında. sonuç olarak kadınlar erkekler gibi aşık olamazlar, erkeklerdeki aşk duygusunun hiç anlayamazlar. erkeklerde aşk duygusu öyle kuvvetlidir ki aşık oldukları kadınla ilişkiye girmek için bile onlara zaman gerekir. aşık erkek uzun bir süre kadının elini bile tutamaz, tabi kendinden başkasına da tutturmaz. sözlükte "o kadar çok sevmek ki seks yapamamak" gibi başlıklara yüzlerce entry girilmesinin bir sebebi var yani.
parasına puluna, mesleğine bakmadan hiç bir karşılık beklemeden aşık olan erkek cinsinin bu samimiyeti dururken kadınların yüksek maaş, yüksek statü, ev, araba gibi özellikler istemeleri menfaatçiliktir, çıkarcılıktır. zengin ali ağaoğlu gibi zatlar fıstık gibi kızlarla takılıyorsa, hatta bu kızlar zengin adamın tek karısı olmak varken, adamın kurduğu haremde ona seks arkadaşı olmayı peşinen kabul ediyorsa bu durum alenen çıkarcılıktır. paraya ve güce tapınmaktır. buna karşın aşık erkek tek eşlidir. kadın ise gerekli şartlar sağlanmışsa çok eşliliğe bile razı gelir.
erkekler kadınlara aşık olur. kadınlara erkeklere aşık olmazlar. kadınlar, erkeklerle birlikte eşantiyon olarak gelen güç, para, mevkii, korunuyormuş hissi, aitlik hissine aşık olurlar. yani erkek değişebilir farklı birisi gelebilir. fakat aşık olunan değer değişmez. odak nokta kadının karşısındaki erkek değil, o erkeğin o anlık durumudur. o gider başkası gelir kadın ona da aşık olur. fakat kadının aradığı nitelikler aşık olduğu erkeğin elinden giderse aşkta orada biter. unutmayın ki bir kadın kendisi uğruna hayatta annesi, babası en yakın arkadaşı hatta deli gibi aşık olduğu adamı bile tek kalemde silebilir. ancak kendi doğurduğu çocuk istisna ondan asla vazgeçmez. kadınlara güvenmeyiniz. paranızla kadınları etkileyemezsiniz lakin paranizla kadınları kendinize aşık edebilirsiniz. "hiçbir kadın bir adamla parası için evlenmez. kadınlar bir milyonerle evlenmeden önce ona aşık olacak kadar akıllıdır." (cesare pavese)
ünlü bir düşünür bir erkeğin hayatında düşebilecegi en rezil durumu şöyle özetler: "senin parandan, gücünden faydalanıp sana bunların karşılığında sadece sınırsız sex vadeden bir canlıya (kadınlar) aşık olmak ve sırf bu durumdan ötürü o canlıyı hayatı boyunca korumaya çalışmak bir erkeğin hayatında düşebilecegi en rezil durumdur."
özetle mgtow bir düşünce akımıdır. kadınların istediği gibi olmak istemeyen, ilişkide tarafların aldığı ve verdiği değerlerdeki denklemin eşit olmaması sonucu doğan bir akımdır. erkeğin bir kadına mahkum olduğu tek konu sekstir. sekse ulaşabilmek için verilen emeğin sonuçta elde edilen kazanımdan daha büyük olması sonucu doğan bir akımdır. erkekler hayatı boyunca bir kadını sahiplenmek zorunda olan canlılar değildirler. erkekler kendilerini birinin korumasına ihtiyaç duymazlar.
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
savaşlarından biri.
avustralya'nın deve kuşlarını bu denli büyük bir
mesela haline getirmesine hak verebilirsiniz.
sonucu binlerce kuşun katledilmesine sebep
olan bu savaş bakalım nasıl ortaya çıkmış. insan insanla savaşır mı hiç diye düşünürken
"insan bir hayvanla savaşır mı"ya geldi
kafamdaki sorular. evet savaşmış ve kaybetmiş. hem de uçmayı dahi beceremeyen bir kuşa, devekuşuna karşı kaybetmiş savaşı. gelin yine gündemden uzaklaşalım biraz,
"banane lan hangi adam hangi bakan oldu" ,
"akşam gassaray elenir mi?", "ne olacak bu
venezuellanın hali" boşverin. canı sıkılan okusun
derim, o nedenle özet filan kasmayacağım. savaş demiştik. insanoğlu ve hayvanlar arasındaki bir savaş. "emu yani devekuşları ile yaşamayan onların verdiği zararı anlayamaz" demişti avustralya savunma bakanı george pearce. haksız da sayılmazdı hani, emular bir çok insanın hayatını zehir ediyordu bir zamanlar. 30larda büyük buhran zamanı tarım ürünleri ile
durumu kurtarmaya çalışan avustralya, bunda
çok başarılı olamadı çünkü emular vardı bölgede. nasıl? öyle sevimli durduğuna bakmayın, büyük sürüler halinde göç eden emular(koşucu devekuşları da deniyor. bu özelliklerine ileride değineceğiz), bölgedeki ekinlere saldırıyor, büyük kısmını yiyor yemedikleri alanları ise bozuyor çitlerde büyük delikler açıyor böylece diğer vahşi hayvanlara kapı açılıyordu. yani resmen "siz yohken biz burdaydık ulen!" diyorlardı. çiftçiler baş edemedi emularla. bir çoğu bölgeden göç etti insanların.üstelik bu çiftçilerin tamamına yakını eski asker, savaş gazisi idi, düşünün emuların gücünü.şikayetler ve milyonlarca dolarlık zarardan sonra savunma bakanı emulara savaş ilan eder. makineli tüfeklere sahip birlikler gönderir. ha unutmadan ayrıca olayları filme
çekmeleri için bir film ekibi de yollar, böylece
savaşı ve zaferi propaganda olarak kullanacak,
seçmenlerinin gözünde çiftçileri ve halkı kurtaran
kahraman olacaktır. askerlerine emirlerinden birisi de zaferin bir anısı olarak 100 tane emu derisi getirmeleri ve savaşan askerlerin şapkalarına emu tüyleri takmaları ve bu gururu hep yaşamaları idi. kıtanın batısında savaş başlayınca doğudaki şehirlerde olaya isyanlar başladı. bunun bir hayvan katliamı olduğundan tutun daha neler. ancak kimseyi dinlemedi kahraman.
ve savaş. doğudaki gazeteler "ne yapacağı belli olmayan tehlikeli bir düşman" olarak tanımlıyordu bu hayvancağızları. ama komutanlara göre tam tersiydi. emu lan bu!
tüylü bir hayvan altı üstü. makineli tüfeklerle
dakikada 300 mermi ile ne olduğunu anlamadan
emular geberecekti. çok kolay lan! öyle olmadı. ilk taarruzda yüzlerce metre uzaktan yaylım ateşi
açıldı emulara. aptallık! ilk günün fiyaskosundan sonra bir yazar şöyle diyecekti "belli ki emu komutanı gerilla taktiğine geçmelerini emretmiş emulara" ordu yetkilileri ise aptal hayvan dedikleri emuların aslında biraz zeki olabileceğini kabul ettiler. av sezonu açılmıştı ve hayvanlar duruma adapte olmuşlardı çoktan. bir askerin raporuna göre " küçük gruplara bölünen emularda her manganın bir lideri vardı.
diğerleri ekinleri talan ederken o etrafı gözlüyor
herhangi bir tehlike anında saniyeler içinde
yüzlerce metre etrafa saçılıyorlardı" ikinci gün avustralyalı komutan öyle 400 metreden salak salak ateş açılmasını yasakladı ve sinsice yaklaşıp öyle ateş edilmesini emretti. 1000 kişilik bir düşman ordusuna yaklaştı avustralya askerleri ve emir gelince şarjörlerini boşaltana kadar durmaksızın ateş ettiler. mermiler bitince ve toz duman kalkınca 12 tane düşman leşi ile
karşılaştı askerler. fiyasko! "tüyleri o kadar ince ki yaylım ateşinde vurduğunuzu sandığınız düşman koşarak ve sinir bozucu şekilde zıplaya zıplaya uzaklaşıyor bir nevi kurşun geçirmez tank gibiler yeminle" diyordu binbaşı bahane olarak. artık emular mı güçlüydü yoksa askerler mi salaktı bilemiyorum. lan bir de bu adamlar teee gelibolu'ya gelip bizle aşık atmaya kalktılar hey hat! bir asker raporunda diyordu ki :"emuları öldürmenin sadece 2 yolu var. tam kafasının arkasına ağızları kapalıyken ateş etmek veya eğer ağızları açıkken tam önden kafalarına ateş etmek. bunun ne kadar zor olduğunu düşünün" oha! binbaşı düşmanın çetinliğini görünce "üfffff varya bu emulara makineli tüfek monte edilse dünyada yenemeyeceğiniz ordu yok ellaham" demiştir. şaka değil harbiden demiş bunu. 3. gün ise ilk günlerin tecrübesi ile yeni bir taktik denendi. kamyonetların üzerine takılmış makineli bataryalarla emu sürülerini kovalayıp onlar kaçsa da peşinden gidip öldürmek. işe yaradı mı dersiniz? elbette hayır. araçların sesini duyan emular onlar yaklaşmaya kalktıkça koşarak uzaklaşıyor menzilden çıkıyorlardı. arazide araçlarla bu hayvanları takip etmek oldukça güçtü. takla atanı mı dersin, vazgeçip geri döneni mi dersin. sıkılmayan varsa devam edelim canlar. savaşın bu şekilde fiyaskoya dönüşmesi sonrası basın ciddi ciddi olaya eleştirilerini getirmeye başladı. gazeteler koca birliğin binlerce mermi harcamasına rağmen sadece 20 tane emu öldürebildiğini yazıyordu. gerçi binbaşı "lan yok ne alakası var? ben kendim 300 tane öldürdüm lan! vallla bak!" dese de insanlar "say ulan!" diyor ve daha çok basına inanıyorlardı. savaşın kaybedildiği anlaşılınca ilk emri veren savunma bakanı, asla makineli tüfeklerle gidin emuları öldürün demedim diyecektir ve askerlere çekilme emri verir. basında çıkan şakalı manşet şöyle idi : "savaş bitti ama henüz karşı taraf ile bir barış anlaşması imzalanmadı. düşman, işgal ettiği topraklardaki iddiasını sürdürüyor". gel de gülme. ama binbaşı çekilme emrine uymaz ve bir kaç adamı ile kıtanın batısında savaşını sürdürür. askerlerin geri çekilmesi ile meydanı boş bulan binlerce emu resmen bölgeyi talan eder. en sonunda binbaşı adamları ile geri döner. çiftçiler devamlı yardım istemektedirler ancak duyan olmaz artık onları. 3 yıl sonra dev bir emu sürüsü sefere çıkmıştır.çiftçiler 2.bir emu savaşı talep eder ancak zaten yeterince utanmış hükumet pek oralı olmaz. zaten dünyada daşşak malzemesi olmuşlardır, bir tane daha fiyaskoyu kaldıracak durumda değillerdir. dokunsan ağlayacak haldedirler lan öyle böyle değil. savaş yerine "gagaya ödül sistemi" uygular. her bir ölü emu gagasına para verilir. ilk 2 ayda 13.000 emu öldürülür. ilk yıl sonunda 30.000 emu telef edilmiştir. insanoğlunun en büyük açlığını kullanmıştır devlet, para! 50'lerde devlet o bölgeye 200 km uzunluğunda çit çekmiştir ve sorun hallolmuştur. bu da böyle bir anekdot işte.
şaka gibi ama hepsi gerçek.
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
mutsuzum bu aralar. aslında bana çok uyuyor gibi görünen ama beni içten içe kemiren bir meslek yaptığımı fark ettim.
attığım adımlar ve geldiğim nokta sonucunda geri de dönemiyorum. kısacası cenderedeyim.
böyle bok gibi hissettiğim bir günün sabahında kapı çaldı. meryem geldi.
meryem, 16 yaşında kaçarak evlenmiş, ofisimin üst katında kaynanası, kayınpederi, eşi ve çocuğu ile birlikte yaşayan ve yer yer ezilen bir kadın. ay farkıyla benden büyük. ama bana hep "abla" diyor. kayınvalidesi ile birlikte yaşamasının sebebi bu semtte kirada da olsa oturabilmek ve çevreye temizliğe gitmek. hayatını kayınvalidesiyle gittiği evlerde temizlik yaparak geçiriyor.
temizliğe gittikleri villalardan birinin "hanım"ı, kendi yeğenlerine para gönermek için tüm ziynetini bozdurmuş. bunu kocasından gizlemiş çünkü kocasının bu duruma ve yeğenlere para yollanmasına kesinlikle onayı yok. kadın da çalışmadığından- daha doğrusu koca parası yediğinden- tüm takılarını peyderpey bozdurmuş, yollamış parayı.
sonra bigün adam kadının takılarının olmadığını farketmiş. kadın da kendi paçasını kurtarmak için hemen "aa o zaman temizlikçi çalmıştır" deyip, bizimkileri yakmış.
adam da haklı olarak suç duyurusunda bulunması için kadını zorlamış, yalanı bozulmasın isteyen kadın toplamda 100.000 tl'ye tekabül eden takının meryemin kayınvalidesi tarafından çalındığını ileri sürerek savcılığa suç duyurusunda bulunmuş.
meryem geldiğinde ikinci çocuğuna hamile idi.
meryem'in kayınvalidesi ise sıkıntıdan bir sürü yara çıkarmış, bir anda zayıflamış halde.
kısacası kadının üzüntüden kanser olmasına az kalmış.
zor zamanlarımdayım. iş çetrefilli. yine de içim razı gelmiyor. alıyorum vekaletnameyi. söylenmez belki ama; sanki hilal-i ahmer çalışıyorum. ama olsun.
neyse sonuç olarak kesinlikle bizim müvekkili suçlu gören savcıya tekrar ifade verdiriyorum. tanık buluyorum, tanıkların ifadesini aldırıyorum. başta "e çalmışsın bu kadar malı?" diyen savcı son ifadede "belki de o takı paralarıyla yeğenlerini besledi, değil mi?" diye soruyor. önce kafası karışıyor, sonra ikna oluyor ve kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veriyor.
bizimkiler çıldırıyor mutluluktan. meryemin kayınvalidesi sevinçten ağlıyor. "aklandım çok şükür ama çamur bulaştı bi kere, artık bana burada kimse iş vermiyor adım hırsıza çıktı" deyip 1 hafta içinde aklanmış ama tüm işlerini de kaybetmiş bir şekilde taşınıyorlar.
neyse çok uzattım.
aylar sonra meryem geliyor. kucağında yeni doğan bebeği.
el öptürmeye getirmiş. meryem gecikmeden, pat diye konuya giriyor.
"sağol abla" diyor. "zor zamanımızda bizi kurtardın" diyor.
"boşver bunları, adını ne koydunuz?" diye soruyorum,
"venusteki limon agaci" diyor.
afallıyorum.
karşılıksız yardım ettim sanarken ben, aslında karşılıkların en tatlısını alıyorum. sevimsiz bir avukatlık bürosunda iki venusteki limon agaci ve bir küçük anne ile mutluluktan ölüyoruz.
adımın verildiği bebişin ellerini sıkıyorum.
ve ilk defa okuduğum binlerce sayfa sıkıcı şeyin karşılığını aldığımı hissediyorum.
öyle işte günlük.
hayat en bunaldığın anda ışık veriyor sana.
sanırım hayatı yaşanılabilir kılan şeyi adımın verildiği minik bir bebek eliyle öğreniyorum.
sevgiyle kal küçük mü küçük venusteki limon agaci.
(c) 15.01.2013 14:29 ~ 14:35 venusteki limon agaci
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
kaliforniya üniversitesi coğrafya ve fizyoloji profesörü jared diamond'un 1997'de yazdığı kitabı ve national geographic tarafından kitaba bağlı kalarak çekilen belgeseldir. belgesel üç bölümden oluşmaktadır: out of eden (cennette), conquest (fetih), tropics (tropikal bölgelerde). (iş bu entry belgeselin ilk bölümünün izlenmesi esnasında edinilen bilgilere dayanılarak tarafımdan düzenlenmiştir.)
jared diamond, dünyanın avrupalılar tarafından fethi ile şekillenmiş modern tarihten ve avrupa kökenli insanların, askeri güç, ölümcül mikroplar ve gelişmiş teknolojilerinden oluşan bir birleşimle dünya hakimiyetini başlatan ispanyolların sırrı olan tüfek, mikrop ve çelikten yola çıkarak, dünyada bu kadar eşitsizliğin nasıl ortaya çıktığını bulabilmek üzere 30 yıldan fazla zaman harcamış, dünyayı dolaşmış ve geçmişi araştırarak modern dünyadaki iktidarın köklerini keşfetmeye çalışmıştır.
eğitimi biyoloji, uzmanlık alanı insan fizyolojisi, gerçek tutkusu ise kuşları incelemek olan diaomond 26 yaşından itibaren papua yeni gine’ye gelip kuşları gözlemlerken kuş hayatı konusunda bir uzmanlaşmanın yanı sıra yeni gine insanlarını aynı ölçüde inceleme fırsatı bulmuştur. belki de bu nedenle eşitsizliğin kökenlerini araştırmaya papua yeni gine’nin yağmur ormanlarından başlamıştır. gerçi böyle bir cevap arayışı yali tarafından 30 yıl önce sorulan sorulan “beyaz adamın bu kadar çok kargosu varken, neden biz yeni ginelilerin bu kadar az?” (kargo batılılar tarafından getirilen eşyalar için kullanılan kelime, bana the gods must be crazy filmini anımsattı) sorusu ile başladığından araştırma orada başlamış olabilir. soru aslında, güney amerika kıtasında olduğundan çok daha uzun bir süre, en azından 40 bin yıllık bir geçmişleri olan ve kültürel olarak en çeşitli ve uyum sağlayabilen yeni ginelilerin neden modern amerikalılardan bu kadar fakir oldukları.
diaomond, doğal koşullara kolay uyum sağlayabilen, barınak ihtiyacını en zor şartlarda bile büyük bir hızla gerçekleştirebilen yeni ginelilerin, neden metal aletler icat etmediklerini, büyük şehirler kurmadıklarını ya da çağdaş uygarlığa ait araç geliştirmediklerini çözebilmek için kolonicilerin düşündükleri ırksal üstünlük yerine, insanın neden farklı geliştiğini sorgulamak gerektiğini düşünmüştür. çünkü tüm büyük medeniyetlerin ortak bazı noktaları vardı: gelişmiş teknoloji, büyük nüfus ve iyi düzenlenmiş iş gücü.
cevaba ulaşmak için, dünyanın “sahip olanlar” ve “sahip olmayanlar” şeklinde ikiye bölünmesinin sebeplerini tarihçi olmamasına rağmen bilim adamı kimliği ile araştırmayı denemiş, eşitsizliği anlamak için eşitsizlikten önceki bir zamanı belirlemesi gerektiğini düşünmüştür. bu araştırmaları sonucunda eldeki veriler ile çeşitli sonuçlara ulaşmıştır:
13.000 yıl önce son buzul çağının etkilerinin bittiği, dünyanın sıcak ve nemli hale geldiği zamanlarda, insanlığın geliştiği, daha çok ormana sahip ortadoğu’da insanlar avcı ve toplayıcı olarak geziyorlar, barınak kuruyor, bu barınaklarda aylarca ve haftalarca kalıyor, gerektiğinde yeni yiyecek kaynakları için hareket ediyorlardı. avcı toplayıcı insanlar artık dünyanın pek çok yerinde görülmese de, avcı toplayıcı insanın bulunabileceği az sayıdaki yerlerden biri de papua yeni gine’deki yağmur ormanlarıdır. (alıntı: papua yeni gine, güneybatı pasifik’te, avustralya kıtasının kuzeyinde ve ekvatorun güneyinde, 0°-10° güney enlemleri ve 130°-150° doğu boylamları arasında, yeni gine adasının doğu yarısı, bismarck adaları ve birçok bitişik ada gruplarını içine alan bağımsız bir ülkedir. batısında endonezya, güneyinde avustralya bulunur.) avcı olmak için düşünülenin aksine bilgi ve akıl gerekmekte ise de avcılık beslenme için verimli bir yol değildir. toplayıcılık ise avcılıktan daha verimli bir yiyecek edinme yöntemi olmasına karşın yeterinde bereketli bir yöntem değildir ve avcı-toplayıcı toplumlar bu sebepten seyrek nüfusludur. eğer çok fazla insan beslenmek isteniyorsa verimli bir çevreye ihtiyaç vardır.
ortadoğuda çok farklı besin türleri bulunuyordu, yabani olarak yetişen arpa ve buğday basit olmalarına karşılık medeniyetin yolunu açmıştır. dünyadaki iklim değişiklikleri insanları zor koşullarda bıraksa da gelişmelerine sebep oldu. dünyadaki ilk yerleşik köylerden biri ortadoğu’da ortaya çıkmıştır. karbon tarihine göre 11500 yıl öncesine ait olduğu tespit edilen köyün kuraklığın bitişi ile aynı zamana denk geldiği görülmüştür. bu köyde bu kadar kişinin beslenmesinin sağlanabilme sebebi ise yıllarca saklanabilen buğday ve arpa depolanan ortak kullanıma sahip ve aynı zamanda ilk örnek olan tahıl ambarının inşa edilmiş olmasıdır. dünyanın ilk çiftçileri kendi yiyeceklerini yetiştirip, su kaynaklarına yakın yerleşimler kuruyor bu arada da farkında olmaksızın ekinlerin niteliklerini değiştiriyorlardı. döngüye müdahale etme ve seçim yapma ile başlayan insanların doğayı kontrol etme süreci bugün de laboratuarlarda sürdürülüyor.
avcı-toplayıcı olarak kalanlar dünyanın hiçbir yerinde diğerleri kadar yiyecek üretemediler, depolanacak kadar da yiyecek üretemediler. bu veri ile birlikte tarımın yayılması ile uygarlığın yayılması arasındaki bağlantıyı sağlamak için tarımın geliştiği diğer yerleşimlere bakma ihtiyacını doğmuştur. ortadoğu’dan kısa süre sonra ve ondan bağımsız olarak tarımın geliştiği çin’de pirinç, amerika’da mısır, kabak ve baklagiller, afrika’da ise süpürge darısı, ak darı ve yer elması yetiştiriliyordu. tarımı, geliştiği yerlerde görece büyük medeniyetler izliyorsa da yeni gine’nin dağlık bölgeleri bir istisna idi. ilk çiftçilerden olmalarına karşın yeni gine çiftçileri, dağlık bölgede tarım yaptıkları için emek isteyen, protein bakımından fakir ve yıllarca saklanamayan ürünler yetiştirebiliyordu, bu nedenle de diğer malları üretebilme aşamasına geçemiyorlardı. çünkü tarım insan eşitsizliğini anlama için önemli ise de yapılan tarımın türü de aynı ölçüde önemli idi. en verimli ürünlere ulaşabilenler çoğrafi şansı olanlardı.
9.000 yıl önce ilk yerleşim alanları yerlerini çok daha büyük köylere bırakıyordu. daha üretken hale gedikleri için bu ölçekte yaşayabildikleri gibi, hayvan yetiştiriciliği gibi daha başka bir besin kaynağı da edinmişlerdi. hayvanların evcilleştirilmesi ava çıkma zorunluluğunu ortadan kaldırıp, sürekli bir protein kaynağı ve giysi için de kaynak oluşturuyordu. ayrıca tahıl kalıntıları, hayvanlara besin kaynağı, hayvan dışkısı da bitkilere gübre olarak kullanıldığından göndü sağlanmış oluyordu. keçi ve koyun ilk evcilleştirilen hayvanlarsa da büyükbaş hayvanlar sabanın keşfi ile tarımın gelişmesini sağladı. yeni gine’de ise hiçbir zaman saban kullanılmadı çünkü sabanı çekecek hayvana hiçbir zaman sahip olunmadı. tek büyükbaş hayvan domuz olsa da o da asya’dan gelmişti ve sadece et sağlamakta kullanılabiliyordu. yani tek kas gücü insanınki idi çünkü yük hayvanı yoktu.
hayvan türleri arasında evcilleştirilmiş hayvanlar listelendiğinde büyük çoğunluğunun evcilleştirilmediği görülür. zaten böcek, kuş ya da et obur türleri evcilleştirmeye uygun değildir. bu konuda en uygun hayvanlar otobur hayvanlar olsa da onların bir kısmı bu evcilleştirilebilmiştir. mesela fillerin evcilleştirilmesi çok zaman alıyordu, zebralar ise evrilme sürecinde çevrelerinden gelen etkiler nedeni ile ürkek ve insanların terbiye edemediği bir yapıya sahip olmuştu.oysa büyükbaş evcil hayvanlarda grup liderini kontrol edince sürüyü de kontrol edebilirdiniz. 148 yabani otobur hayvandan sadece 14’ü başarılı bir şekilde yetiştirilebilmektedir.
evcilleştirilebilen hayvanların atalarının asya, avrupa ya da kuzey afrika kökenli olduğu tespit edilmiştir. en iyi etkilere sahip aynı zamanda en iyi hayvanların da ana vatanı olan bu bölge ortadoğuda yer alan ve bereketli hilal olarak adlandırılmaktadır. buğday ve keçi ile başlayan süreç ilk insan uygarlığına doğru ilerliyordu. köyler büyüdükçe tarlalarda çalışacak daha çok insan nüfusu oluşuyordu. çiftçilik yükünden kurtulan insanlar yeni yetenekler ve yeni teknolojiler geliştirebiliyordu. örneğin kireç taşından alçı üretilmesi ateşle nasıl çalışılacağını anlamak ve çelik işleme giden yolda atılan ilk adım olması açısından büyük bir teknolojik gelişme olarak kabul edilmektedir. yeni gine gibi yerlerde ise insanlar ileri teknolojiyi asla geliştiremediler, hala çok eski tekniklerle çalışan insanlar mevcut çünkü metal aletleri geliştiren insanların olabilmesi için çiftçi olan kesimin bunları besleyebilmesi gerekiyordu. yeni gine tarımı ise bunu sağlayabilecek durumda değildi, sadece sürdürülebilirdi, enerji ve zaman beslenmeye harcanmak durumunda idi. batılılar ise geldiklerinde enerjiyi ülkeyi kolonileştirmeye harcadılar.
ortadoğu uygarlıkta ilerlemesini sağlayan avantajlarını zaman içinde kaybetti. bereketli hilal’deki köyler terk edildi. çünkü kurak ve kırılgan bir yapıya sahip ekolojisinin yanında su kaynakları ve ağaçlar insanlar tarafından tahrip edilmişti. topluluklar yine tarıma uygun aynı enlemde bereketli bölgelere göç etti. aynı enlemde göç etmenin avantajı aynı gün uzunluğuna sahip olmak demekti. bu bölgeden insanlar, doğuya doğru hindistan’a, batıya doğru kuzey afrika ve afrika’ya doğru yayılırken gittikleri her yerde insan topluluklarını değiştiriyorlardı. mısır’da ise medeniyet patlamasına neden oldular. avrupalılar ise tahıl ürünlerini ve hayvanları amerikaya taşıdılar. günümüzün amerikası bereketli hilal diye adlandırılan bölgeden yayılan tarım ürünleri olmaksızın düşünülemezdi.
sığırlara ve buğdaya indirgenen bir argüman çok basit geldiği kültüre, politikaya ve dini ya da insanların kendi kaderlerini şekillendirmedeki rolünü göz ardı ettiği savı ile diamond determinist olmakla suçlandı. oysa diamond’un, yeni gine’de geçirdiği yıllar insanların temelde birbirlerine benzediğine inanmasını sağlamıştır. dünyanın neresine giderseniz gidin, akıllı, yetenekli ve hareketli insanların bulunabileceğini, hiçbir toplumun bu konularda bir üstünlük tekeli olmadığını, kültürel farkların mevcudiyetinin ise eşitsizliğin sonucu olduğunu sebep oluşturmadığını düşünüyordu.
kendisine göre sorusunun cevabını coğrafyada yatıyordu. coğrafi avantaja sahip olan helikopteri yapar.
(c) 06.10.2015 08:46 ~ 08:47 qfwfq
p.s youtube`da ikinci bölüm ink mədəniyyətini izləyərkən timidus rəisin native amerikan sevgisini xatırladım, oradan da sözlüyü andım və öz özümə dedim ki, bu dəyərli əsəri paylaşım burada faydalanan olar
(youtube: 
)
)üzv ol