əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
əqrəb bürcü
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+23 əjdaha
1. digər adıyla forer effekti. elə bir effekt ki insanların astrologiya kimi mənasız sahələri *
fal, ad soyada görə həyati proqnozlar, "sevgilivin adın de, deyim sən kimsən" və s.
ciddiyə almasını qəşəycə izah eliyir. adını phineas taylor barnum adlanan sirk ustasından *
təəccüblü deyil ki, həm də siyasətçi və biznesmen olub
alıb. bertram forer məllim isə bunu təcrübədən keçirir. nəysə mahiyyətini belə bir misalla izah edək:
o məşhur onedio testləri var məsələn. adam gəlir "verdiyin cevaplara göre ne kadar şizofren olduğunu tahmin ediyoruz" testinə girir, axırda da profilində paylaşır ki, "ay camaat, ehtiyatlı olun, şizofren çıxdım! *
gözündən yaş axaraq gülən smile da olmalıdı
". *
cem yılmazın dediyi kimi insan özündə bel fıtığı deyil də ciddi bi xəstəlik görəndə özünü vacib sayır
yəni adam inanmaq istəyir ki, bu test ona aiddi, məhz onun haqqında bişey deyir, ona görə də bu istiqamətdə suallara cavab verir. və bir də suallar adətən "bəzi hallarda/ hərdən" tipli olur. e adam istər istəməz seçir. yəni bu qoroskoplar, fallar ya hamıya aid olan ya da çox qeyri- müəyyən şeylər danışmaqla insanlara başqa seçim vermir. qısası, barnum effekti də insanların bu cür məlumatları hər vəchlə özlərinə aid etməsinə deyilir.
+12 əjdaha
2. (bax: entry up)
koronavirus illər qabaq filan kitabda yazılmışdı...
koronavirus filan filmdə var idi..
filan kitabda filan hadisə əvvəlcədən yazılmışdı...
nostradamus hər şey bilirdi qaqa..
bütün bu bullshit iddiaların səbəbi olan effeft barnum effektidir. keçmişə baxıb müxtəlif yazıları və s. şərh eləməyə çalışsaz mütləq bu günki hadisələrlə bir bağlılıq tapa bilərsiz
plyus bunlar təsadüf də ola bilər. (bax: littlewood qanunu)
+12 əjdaha
4. digər adı ilə forer effekti.
1948-ci ildə bir professor öz tələbələri ilə bir sınaq keçirir.Tələbələrinə yazdıqları əsasında xarakterlərini analiz edəcəyini deyir.Sınaq bitdikdən sonra tələbələrinə çıxan nəticələri verir.
Nəticələrdə "insanların səni sevməsini və sənə heyran qalmalarını istəyirsən.içində heç özünündə bilmədiyi bir potensial var.Bəzi zəif nöqtələrin var amma bu nöqtələrinin üstünü örtməyi çox yaxşı bilirsən.Bəzən özünü çox sosial hiss etsən də bəzən bunun tam əksini hiss edirsən.Uzaqdan soyuq bir insan kimi görünsəndə,qarşındakı insanı tanıdıqca daha istiqanlı olursan." və.s kimi şeylər yazır.
və sonra tələbərə bunu 0-5 arasıı bir rəqəmlə qiymətləndirməsini istəyir.Tələbələrin verdiyi qiymətlərin ortalaması isə 4.3 olur.Hərkəs yazılanların onun xarakterinə çox uyğun olduğunu deyir.
əslində isə professor hamıya eyni cavabı vermişdi.
indi isə barnum effektinin ən böyük nümunəsi astrologiyaya inanmaqdır.
+2 əjdaha
3. Əslində mövcud olmayan, mövcud insanların inandırılmaq istəndiyi effekt. Misalçün bu effektin varlığı haqqında gətirilən misallar insanlarda bunun doğruluğu barədə əminlik, bu yazını burdan mənim sallamasyonum (bəlkə də doğrudu? Nəticədə testdə də atılan cavabın tutma ehtimalı var) başqa bir yerdə versiya (fərziyyə) kimi yazılmış olsaydı artıq bu effektin real olmadığına qarşı və ya real olduğuna dair əminliyə qarşı şübhə yaranardı. Bir növ paradoks yəni. Bu əslində hər seçimdə belədi, çünki insanın təbiəti budur, insan şübhəçi varlıqdı və insanın fikrini bir yerdən yayındırıb digər istiqamətə çevirsək fikri yayınan istiqamət barədə baxdığı istiqamət qədər idraka meylli olmayacaq. Xırda bir misal: mən metafizikadan istifadə edərək astral səyahət etmişəm. Amma sən buna əmin ola bilməzsən, bəlkə də mən yalan deyirəm və metafizika deyə bir şey yoxdu. Təsəvvür edin ki bunu mən yox illərdi adı orda-burda çəkilən, bacarıqlı kimi agetatsiya edilən məhşur və sözünə güvəndiyiniz biri deyir. Hər halda məndən çox etimad edilən şəxsə inanacaqsınız. Hansı ki bu da insanın biətində var; inam. Deməli kimiləri bürclərlə falan kafayı yediyi halda, kimlərsə buna zərrə qədər inanmır. Burdansa çıxır ki birinci tiplər bu effektlə bağlı, ikinci tiplərsə bu əttökənliyə barnum effekti deyənlərdi. Yaxud da birinci qrupdakilər bir şeyləri həqiqətən dərk edənlər və bu məlumatıarın doğruluğuyla tanış və ya əmin şəxslər, ikincilərsə onları əmin edəcək bu barədə bir şeylə rastlaşmamış olanlardı. Yəni bir növ paradoks əmələ gətirir. Nəticədə insançün olmayan bir şeyi inkar etmək və sübut etmək olmaz, mövcudiyyət olmadıqda nəyi inkar edə bilərik? Həmçinin olmayan bir şey var deyilsə necə varlığını sübut edə bilərik? Eynilə bir şey varsa, olan bir şeyi də inkar etmək və sübut etmək olmaz. Çünki qabağında və ya mövcud olanı inkar etmək olmaz, bu inkar yalançılıü olar. Həmçinin görünən və bilinən bir şeyi sübut etmək də lazım deyil. Mən bu effektlərə inanmıram yəni. Onlara innanlara və inanmayanlara həmçinin. Çünki həyat düz bir xətdi, geri dönmür. Ola bilsin ki yayda qar yağsın, əslində ola bilməz. Olmamağı üçün kifayət qədər səbəb var. Ancaq o ola biləcəyi xırdalığından doğan şübhə əsas verir ki əminlik və inkar olmasın. Belə.
hamısını göstər
