14. orta statistik azərbaycanlının əyləncə anlayışı. digər tərəfdən, iki insanın birlikdə yaşayacaq olmalarını el-aləmə bildirmək vasitəsi. hətta o dərəcədə əhəmiyyətli hesab edilir ki, bir çox yerdə rəsmi nigaha girmədən yaşamaq daha normaldır, nəinki toy etmədən yaşamaq. təsəvvür edin ki, qız və oğlan heç kimə bir şey demədən sadəcə rəsmi nigahla evlənib birlikdə yaşamağa başlayır. o saat başlayacaqlar söz söhbət salmağa. ancaq rəsmi nigahsız sadəcə toy olsa, heç kim maraqlanmayacaq ki, bunların rəsmi nigahı var, yoxsa yox. yəni bu qədər də başqalarının işinə burnumuzu soxan bir millətik.
qeyd edim ki, birlikdə yaşamaq üçün heç rəsmi nigah da şərt deyil. bu ancaq dövlət səviyyəsində ailə statusu qazanmaq üçün lazımdır. yoxsa kimə nə dəxli var, kim kiminlə nə edir?
3. əvvəllər çox radikal yanaşsam da indi artıq toy mövzularına yumuşalmışam. sevdiyinlə evlənirsənsə əlbətdə ki, xoş gündür. əylənmək lazımdır, sevinmək və bu sevinci ən yaxn, sevdiyin adamlarla bölüşmək lazımdır. təəssüf ki, azərbaycanımızda toy edən cavanlara bu toy sevincli gün kimi deyil, bir borc, məcburiyyət, stress, gərginlik və s. kimi şeylər qazandırır. gecə də vəzifəni yerinə yetirdinmi tamamdır. səhəri gündən bir-birinizə nifrət edə bilərsiz. ha qonaqlarmı gələcək? sifətdə süni gülüşləri hazır tut!
xeyr qardaşım bacım, xeyr! belə deyil. belə olmamalıdır. bu qəhbə sistemin, öyrəşilmişlərin, kapitalizmin qurbanına çevirməyək toyu da.
əvvəla sevin, sevilin və bunu artıq bir ailəyə çevirmək qərarına gəldinizsə o zaman durmayın! evlənin qardaş.
həə bir problem çıxdı ortaya, oturub hesab-kitab edirsiz kimlərin toyuna getmişəm, kimləri çağırım, o tərəf-bu tərəf bla bla blaa... başladı əsəb, gərginlik, aqressiya, nifrət...
bugünə kimi çox toy dəvətləri almışam. orta məktəb, bakalavr, magistr, iş yoldaşları, itimin qurd dayısı və s. kimin toyuna getdim bunlardan? heçkimin! şişirtmirəm, mübaliğə yoxdur. heç birinin toyuna getmədim. çünki bir suala cavabım hazır idi: mən onu öz toyuma çağırmayacağam. inciyiblər? gütümə ki.
sırf pul salmaq adətinə görə yoldan keçəndə çiyninə toxunanı da dəvət edirlər. bir sərgiyə gedirsən yanındakı qaqaş səni biriynən tanış eləyir, aylar keçir ad-üz yadında belə qalmayıb, bir də baxırsan toy dəvətnaməsi soxuşdurulub cibivə. bu nə ayıbçılıqdır axı? bu qədərmi acizik? bu həddəmi enmişik?
sevin, sevişin, evlənin! qorxmayın! amma ən əsası özünəməxsusluğunuz olsun. kimsəni dinləməyin. bu toy sizindir. şəxsən sizə aid bir gündür. dayıvın əmisioğlunun kirvəsindən sənə nə? sikləməyin heçkimi. az adamla olan toy: daha əyləncəli və səmimi toy deməkdir. pul salmağa görə yox, sırf xoşbəxt günündə yanında olmaq üçün gəldiklərini bildiyin üçün sən də soyuq tərlər axıtmadan, özünü çox sərbəst və rahat hiss edəcəksən.
Xalam: ay nə gözəldilər o gün olsun suz- *səsi bir anda kəsildi, üzü masanın ən sonundan əsəbi-əsəbi baxan mənə tərəf çevrildi, baxışları çəkildi* suzuki üçün olmasın. Hə o gün olsun varlı olsun qızımız pulunu silib-süpürə bilməyək
Mən: amin
15. Fərqli mədəniyyətlərdə fərqli qeyd edilən, 2 insanın birlikdə ailə qurmasının təntənəli şəkildə qeyd edilməsidir. insanlar toylara niyə bu qədər aqressiya ilə yanaşırlar deyə həmişə düşünürəm. Yuxarıdaki entrylərdə qeyd olunduğu kimi azərbaycanda biznesə çevrilib iyrəncləşsə də, əslində özünəməxsus adət olaraq bizim millət olaraq fərqliliyimizdir. Təkcə bizim yox, digər millətlərin də. insanlar niyə bu qədər yozlaşmağa meyillidir, anlamıram. Mədəniyyətlərin yozlaşması məni məyus edir şəxsən. Sanki hamı hər şeyi unudub american style life yaşamaq istəyir. Ümumiyyətlə imperializm mədəniyyətlərin məhvindən orqazm olur həmişə. Və biz də mədəniyyətimizi məhv edib cool yaşamaq istəyirik xəbərimiz də olmasa.
Yeni dünya düzəni ailə dəyərlərinin məhv olmasını da istəyir. toysuz birlikdə yaşayıb uşağa sahib olmadan ölmək necə də cool səslənir. -*
Amma insanların toya nifrətini də qınamaq olmur. Keçmiş toy kasetlərindəki insanlar necə də səmimi və sevincli görünür. indi isə sadəcə yemək yemək və keçmiş borclarını bağlamaq xatirinə gedirlər. Özü də söyə söyə ki, "bu yoxluqda vacibdi toy edirlər?!"
Mahnılara isə söz yoxdur. Milli mahnılar(rəqs havaları belə) çox xoşuma gəlsə də, iyrənc toy müğənnilərinə nifrət edirəm. Amma ümumilikdə toylar, gənclərin birləşməsi və ailə qurmaq mənim kimi inancsız biri üçün belə əvəzedilməz şeylərdir.
Əcəb edirsiz lan. Evlənin hamınız.
13. Çox çətin bir prosesdir. Heç universitetə hazırlaşarkən belə çətinlik çəkməmisiz əmin olun. Toy üçün geyimdən tutmuş, dekorlara, zal və fotograf seçiminə qədər hər şey insanı elə məşğul edir ki, bir də baxırsan ərə gedən qız olub getmisən. Amma hər şey bir kənara hazırlıq prosesləri zamanı sevdiyin insanla keçirdiyin vaxtı, söhbətləri, seçimləri heç nəyə dəyişmək olmaz. Nə qədər çətindirsə,bir o qədər də gözəl anlar yaşadır insana.
21. Klassik azərbaycanlının necə olduğunu göstərən mərasim. Hamı tənqid edir, artıq xərc olduğunu deyir, lazımsız olduğunu deyir. Amma kimsə sadəcə nikahla ailə qurmur. Hamı toy eləmək istəyir. Bütün günü mentaliteti tənqid edən insan, toyda belinə qırmızı kəmər bağlanmasını istəyir, Xınayaxdı istəyir. Tənqid eləməkdənsə, əməl eliyin. Tənqid edəcəyin şeyi özün də eliyirsənsə, deməli boş adamsan.
25. Getdikcə daha saxtalaşan, süniləşən, hətta iyrəncləşən bir mərasim. Evlənənlərdən özüvüz soruşun ki, necə gün idi, zad? 80 %-i o günü xatırlamaq istəməyəcək inanın mənə. O qədər əsəbilik, o qədər stress olur ki o gündə bəyin, gəlinin üstündə. Saxta gülüşlər, yersiz hərəkətlərin toplamıdı hamısı. Hələ o toy gecəsindəki yengə gəlir durure zalda. Sikəsən də içini. Ən cındır adətdiye bu. Təsəvvür eləyin ki, toy yaxşı-pis keçməsi cəhənnəme qonaq otağıvızda sizin sikişməyivizi gözləyən bi dənə arvad oturub. Bir insanın səviyyəsinin ən endiyi andı həmin an məncə. Həmin günün səhərisi elə bilirsiz bəylə gəlin gülə-gülə həmin günü xatırlayır? Bir-birlərinə baxa bilmirlər, utanırlar. Çünki, bu əlaqə məcburi olub. Burdakı subay yazarlara ən önəmli məsləhətlərim; birincisi toyuvuzu Azərbaycan stilində, saxta insanların toplaşdığı bir mərasim kimi yox, istiqanlı, sizə həqiqətən dəyər verən insanların toplaşdığı bir mərasim kimi keçirin. Bir də bu yengəni zadı sikdir eləyin. Sizin cinsəl həyatıvızdan hansısa bir qadına nə əlaqəsi?
18. bir də sünnət toyu deyilən anlayış var bizim el obada..uşağın şeyini kəsirlər və tanımadığı insanlar da şeyinin kəsildiyinə görə gəlib toyda yeyib içib oynayırlar.
12. bu deqiqe istirak elemek istediyim meclis. istiyirem dostlarimdan birinin toyu olsun, dusum ortaliga bambililiq eliyim. gelin masinin yaninda avtosluq elemeye calisan toyun gozde insani olur e beyin dostu ne bilim qardasi zad. o olmaq isteyirem. hal-hazirdaki meqsedim, heyat felsefem budur. toyda oynamaq, mahni zakaz elemek, dava salmaq, beyin dostlari gelsin deyilende birinci menim cagirilmagim ve s. sen ol toy eliyib cagirmasaz bilsem ki, evlenmisiz umbayliyaram butun entrylerivizi. + sukalayaram.
17. (bax: cənazə mərasimi)
Eyni anlayışın fərqli yansıması.
Birincidə ölən şəxsin dəfni üçün yığışırlar, digərində sağ insanların arzularının, xəyallarının dəfni üçün.
Edit:
Bundan öz məqsədləri üçün istifadə edib *toybiznes* adlı zada girişənlər də var. Özümün də illər əvvəl (2010) iş gücümü atıb o boyda yolu gəldiyim bir toy var idi, başqası ilə nişanlı qızı qaçırıb toy mərasimi keçirdiblər, toyun gecəsi oğlanın ailəsi oğlanı qıza yaxınlaşmağa qoymayıb və rayona nənəsinin evinə göndəriblər. 1 həftə sonra isə qızı ata evinə geri göndəriblər. Yəni, belə tipdə də insanlar da var. Haram haram xoşları olsun, saldığım pul yox, o qədər yolu boşuna gəlməyim yandırdı məni, ətağa.
27. Vaxt və pul itkisidir heç şübhəsiz, bu yaşa gəlmişəm hələdə mənə çatmır ki,insanlar nə üçün bu qədər əylənə bilirlər bu mərasimlərdən, zənnimcə heç vaxt bu sualı cavabın tapa bilməyəcəm (bax: Azərbaycan mentaliteti)
26. dost, qohum, qonshu, tanish bir sozle hamini bir yere yigib gece "tek qapi futbol" oynamagini qeyd etdiyimiz ritual. duzunu desem bizim cemiyyetimizde bu biraz qeyri adidir. yuxarida yazarlarin yazdigi bu ritualdan evvel iki gencin bir yerde olmagi bizim cemiyyetin ekseriyyeti ucun qeyri adi ve qebul olunmaz hadisedir. mehz ele toyun bizim cemiyyetde esl rolunun millete "baxin day evlendiy, istediyimiz kimi ....." olmasi mene qeribe gelir. Bir yandan da baxanda aileler buna investisiya kimi baxir. nem a kishi qeribe insanlariq.
31. Polnu yeyib içmişəm səs-küydən gijdıllağ olmuşam. Məcbur oturmuşam, qurtarsın, 50 manat salım gedim yatım. Hər şey zordu əslində, israfçılıq və səs-küydən başqa
22. 2 gündür qaldırılan başlığa ən çox entry alan başlıq olmağından azərbaycan xalqı üçün nə qədər önəmli olduğu göz önünə çıxan mərasim.fikrimcə hər bir insanın yaşamaq istəyəcəyi ömürdə bir dəfə olan şeylərdən birisi (istisnalar xaric but istisnalar qaydanı pozmaz).oğlanlar üçün sünnət olmaq necə bir şeydirsə,qızlar üçün gəlinlik geymək elə bir şeydi.oğlanlar sünnət olarkən kişiliyə ilk addımı atır bir növ ölkəmizdə,qızlar da qadın olmaq yolunda ilk addımı məncə gəlinlik geyinməkdir.bütün mənalı-mənasız toy adətləri bir kənara insan həyatının ən unudulmaz günlərinin başında gəlir.
30. Dava ənənələrindən geri qalmayan fake şadlıq. Hamı özünü sübut etmə fikrindədi. istər qadını,istər kişisi. Bizim millətin əksəriyyəti əylənə bilmir,hələ içməyi heç demirəm. Tort kəsmə mərasimini də çoxumuz görmüşük,bilirik.bütün dərdləri qonaq gələn insanların gözünə toz buraxmaqdı,guya bizim toydan yoxdu. Kişinin oğlu ranjye ryövernən gəlir aəəə çəkilün qırağa.sizə risovkalanmaq üçün 1382837 manat kredit götürüb banklardan,təki sizə acıq versün. Nəisə,uzatmayım. Sonda da söbəti gıjıtronik toy videosu ilə bağlayıram.
)