5. elə insanlar olur ki qan qrupu mənfi olan insanlara anormal insan kimi baxir, elə bil əlil zaddı. amma qan qrupunun mənfi olmasının sadəcə olaraq bir neçə mənfi cəhəti vardır. bunlardan biri immunitetin müsbət qruplara nisbətən daha zəif olması, bir də ehtiyac yarandıqda donor tapmağın çətin olmasıdır.
qan qrupunun mənfi olması evlilikdə də maneçiliklər yarada bilir. belə ki, dünyaya gətirəcəyiniz uşağa mənfi təsir edə bilər. amma uşağa təsir edən heç də qanın özü deyildir. bu barədə bildiklərimdən bir az yazım. deməli, evlənən cütlərdən yalnız ana mənfi, ata müsbət olarsa onda problem ola bilər. əks halda (ana mənfi ata müsbət) problem olmaz. məsələ burasındadı ki, hamiləlik dövründə qanı mənfi qrup olan ananın bətnindəki uşağın qanı müsbətdirsə, (ata müsbətdi çünki), (ehtimalı 50%) uşağında qanındakı rh faktoru antigenlərini ananın bədəni tanımır və yad cisim kimi qəbul edir. (rh faktor - #90385).
məsələnin əsas hissəsi odur ki, bu hələ ilk övlada heç bir təsir göstərmir. yalnız 2-ci və sonrakı uşaqlara öz təsirini göstərir. çünki, hamiləlik dövründə ananın qanı ilə uşağın qanı təmasda olmur. yalnız doğum vaxtında ananın mənfi qanı ilə uşağın müsbət qanı təmas etdiyində, uşaqdakı rh faktoru antigenini yad cisim kimi qəbul edən ananın bədəni o cisimləri yemək üçün antitellər istehsal edir. əgər bu cütlük növbəti uşaq istəsələr və ana 2ci dəfə hamilə qalsa onda ananın bədənində artıq formalaşmış həmin antitellər bətnindəki uşağın qanı ilə müharibəyə başlayacaq. uşağın qırmızı qanını yediyinə görə sora uşaqda qan azlığı və başqa qan xəstəlikləri ola bilər.
hal hazırda bu problemin qarşısını almaq üçün müxtəlif metodlar var. anaya bəzi dərmanlar verilir və uşağa ziyan olmasının qarşısı alına bilir. amma yenə də yaxşı olardı ki belə evlilik olmasın. yox ata ana dirşiblərsə ki biz leyli məcnunuq evlənməliyik, onda 1 uşaqla kifayətlənsinlər. mən şəxsən nə dərman verirlər versinlər, risk eləməzdim -*
2. əməliyyat zamanı qan köçürülməsi çox vacib bir məsələyə çevrilir. hətta bəzən donor tapmaq çox çətin olur. yaxını əməliyyat olmuş kəslər bunu çox yaxşı başa düşür və adamın necə çarəsizliklə aləmə car çəkib donor axtardığını bilir. facebook-da axır ki nəsə bir dərdə dərman olan səhifə açıldı. deməli hər qan qrupuna aid səhifə açılıb və orda kim hansl qrupdandısa gedib o səhifədə qeydiyyatdan keçir. donorlar yığılır. kiməsə *
allah eləməmiş
yaxını və ya tanıdığı əməliyyat olursa, donor lazımdısa bu səhifələrin divarına yazmaqla eyni vaxtda onlarla donora müraciət edə bilər. səhifələrin linki aşağıdadı:
4. qan qruplarının ən yayqın nomenklaturası antigenlərə görə olan nomenclaturadır. qan hüceyrələrinin üzərində 2 cür antigen ola bilir. A və B tip. hüceyrə üzərində bunlar yalnız biri, heç biri və ya hər ikisi ola bilər, hansı ki bununla da nomenklalaşdırılır. A, B, AB və 0 (sıfır). bu şəkildə aydın görə bilərsiniz.
beləliklə qrupların adları:
0(i) rh-
0(i) rh+
a(ii) rh-
a(ii) rh+
b(iii) rh-
b(iii) rh+
ab(iv) rh-
ab(iv) rh+
yuxarıdakı bu #90347 entry hansı qan hansına donor ola bilər yazılıb. bir əlavə də etmək istəyirəm, müsbət qanlar həm müsbətlərdən həm də mənfilərdən alır, amma mənfilər yalnız mənfilərdən. ona görə ən ən çətin tapılan 0(i) rh-, ən asan tapılan isə ab(iv) rh+ qan qrupudur. bu şəkildə qan qrupları arasında hansı hansına donor ola bildiyini göstərən cədvəl var. orda daha aydın görə bilərsiz.
edit:
qrup adlarındakı rh- və rh+ :
rh (rhesus) rezus faktorun olub olmadığını göstərir. bu immuniteti daha çox güclü edə bilən d antigenidir. - və + isə sadəcə olaraq qanda həmin antigenin olub (+), olmadığını (-) göstərir.
1. tərkibinə, eritrosit və leykositlərin miqdarına və başqa xüsusiyyətlərinə görə qan 4 əsas qrupa bölünür. hər qrup öz daxilində iki yerə - müsbət və mənfiyə ayrılır.
ancaq bütün qrup qanlar hamıya donorluq edə bilməz. 1-ci qruplar hamıya, 2-ci 2 və 4-ə, 3-cü 3 və 4-ə, 4-cü isə yalnız öz qrupundan olan kəslərə qan verə bilər. ona görə də qanı 4cü qrup olan adam əməliyyat olanda qan tapmaq asan, 1ci qrup olan olanda çətin olur.
3. dünya üzrə olan rh nəbilim nə zadlarıyla bizim bildiyimiz 1 2 3 4 qruplarının uyğunluğunu heç cürə tutdura bilmədiyim şeydir. mənfi olanda bir az problemli olur deyilənə görə.
şəkildə aydın görə bilərsiniz.
)