+15 əjdaha
6. o dövrün ya anın məhşur axımı ya cəryanı.dəb təhlükəlidir. ancaq iki səbəbdən. sadəcə bilinən ilin səbəb görə yox.
bilinən ilkin səbəb odur ki dəb təhlükəlidir çünki yanlış şey dəbə mindiyi zaman insanlar yanlış yerə yönlənəcək. bu aydın məsələdi.
məni maraqlandıran və narahat edən dəbin ikinci təhlükəli tərəfidir: yuxarıdakı ilkin səbəb görə dəbə
qərəzli yanaşaraq yanlış olduğunu sanmaq ya iddia etmək.
yəni, dəb həmişə yanlış olmur. ancaq elə olduğuna alışmış insan dəb doğrunu gətirdiyi zaman da onu inkar edir və doğrudan uzaqlaşmış olur.
həmişə "hərkəs belə edirsə deməli səhvdir" məntiqi ilə hərəkət etmiş insan hərkəs doğru etdiyi zaman da eyni məntqilə yanaşacaq.
primitiv misal verəsi olsaq: hər kəsin baxdığı *mainstream* filmləri (ya kitabları, ya ideologiyanı) sevməyib keyfiyyətsiz adlandıran insan, daha sonra hər kəsin baxacağı keyfiyyətli filmir (ya kitabı ya ideologiyanı) da dəbə qurban verərək keyfiyyətsiz adlandıracaq.
hər kəsin etdiyi şeyə nifrətlə yanaşan insan öz nifrətinin içində boğularaq hərkəsin düzgün edəcəyi şeyləri də inkar edəcək və əslində "başqalarının fikriylə yaşamaq" aktını inkar edən tərəf olmaq istəsə də başqalarının fikrinə görə öz fikirlərini müəyyən etmiş olacaq.
misal: "mən bu hərəkəti sevmirəm çünki bunu indiki dövrdə hamı etməyə başlayıb, dəbə minib" - səhv
"əvvəllər sevginin bir mənası var idi indi insanlar yozlaşıb dəbə qurban gedirlər" səhv
bu tip inkar edilən həqiqətlər əvvəlcə inkar edilsə də zamanla hamılıqla qəbul edilir.
məsələn ateist olmaq əvvəlcə dəbə minir, sonra bütün dünya ateist olur.
çox partnyorluluq əvvəlcə dəbə minir və bəziləri bunu inkar edir ancaq sonra bütün dünya çoxpartnyorluluğa keçir.
bu tip şeyləri dəbə minməmişdən əvvəl yerinə yetirən insanlar isə dəb zamanı qınanılaraq dəbə görə hərəkət etdikləri deyilir, hansı ki o insan o şeyi dəbdən əvvəl də sonra da müstəqil olaraq istəyib yerinə yetirən insan idi. hətta o insanlar dəbin yaradıcılarıdır, ancaq sən onu dəbə ayaq uydurmaqla ittiham edərək gülünc vəziyyətə düşürsən.
kiçik ya dar beyinlər, zamanı geridən izləyirlər. o zamanın içindəki gələcəyin beyinlərini əvvəlcə inkar edir sonra qəbul edirlər.
və tarix təkrarlanır.