4. hər payız keçirdiyim depressiya. qaçışı olmayan bir yol. son bir necə ildir ki, düşdüyüm bu durumun mahiyyətini dərk etməyə başlamışam. səbəbini dəqiq bilmirəm amma, psixoloqlar bunu bu fəsildə işıq azlığıyla əlaqələndirirlər. səbəblər hər nə olur olsun, sanki bir intiharın astanasındaymış kimi hiss etdirir adama.sanki hər şey çoxdan bitib, çoxdan solub, quruyub, payız yarpaqları kimi. sanki hər kəs gedib, bir sən qalmısan. bu depressiya həyatı, özünü dərk etməyə yardımcı olub, əslində bu dünyanın necə absurd və anlamsız olduğunu aşkara çıxarır. nə qədər incitsə belə, səni özünlə, öz keçmişinlə üz-üzə qoyub, ətrafıva və olanlara yenidən, amma bu dəfə bi başqa açıdan baxmağıva şərait yaradır.
10. Bu yay çıxaranın mən burdan nə deyim ala. Ən nifrət elədiyim fəsildi də blət. istidən adamın ömmmrü sikilir bildiyin. Qış belədi ala? Qışda geyin əynini qalın, vse zor, daha da üşümə. Amma yayda elə deyil axı, maksimum nə qədər soyuna bilərsən ki?
istinin əlindən süst qalırsan, tərpənə də bilmirəm bəzən. Sonra da başlıyırsan gijdıllax şeylər fikirləşməyə ki, nə bilim ala, niyə uzundur fələyin siki zad, yuxarıdan yaloy işəyir elə bil oğraş.
1. əksərən mövsümi affektiv pozuntu olaraq da adlandırılır, hər il eyni zamanda yaranır. çox zaman payız və ya qış zamanı başlayır və yaz və ya yay aylarında bitər. “qış sıxıntısı” və ya “qapalı yerdə qalma sıxıntısı”ndan daha çox şey ifadə edir. bunun nadir formasına da “yay depressiyası” deyilir, bahar sonu yay əvvəli başlayır və payızda bitir.
2. çox qəribə bir şeydi. məsələn, mənim hər payızda nitqimdə problemlər yaranır, daha çox sıxılıram fizioloji baxımdan. nəfəsim kəsilir danışarkən.bu da kəkələməyə falan gətirib çıxarır. və mənim payız depressiyam başlayır. ancaq indi mübarizə aparıram. nə olur olsun sağ çıxacam bu mübarizədən.
8. Halhazırkı duyğu durumumu düşünəndə gəldimi yenə bədneybət düşündürən, enerji sömürücü vəziyyət. Bir çoxumuz ancaq qış və payızda baş tutduğunu düşünsək də, yazda və yayda da olurmuş. Mən də təzə öyrəndim. Mövsümi depressiya əksər insanlarda payızın son dövrləri, qışda yaransa da, prosesin bunun əksi istiqamətində də baş tutduğu görülüb. Əlamətlərə günün əksər/bütün hissəsini depressiv hiss etmək, əvvəl marağınız olan məşğuliyyətlərə qarşı marağın ölməsi/azalması, enerjikliyin azalması, yatmaqda, konsentrasiya olmaqda problem yaşamaq, ümidsiz, dəyərsiz, günahkar hiss etmə( ən pis hissələrindən biridir deyərdim), intihar düşüncələri, təşviş içində/ləngləşmiş hiss etmək aiddir. Qış, payız sezonunda görülən mövsümi depressiyanın əlamətlərinə həddən artıq yatmaq, yeməklərə, xüsusən də karbohidrat mənbəyi olan yeməklərə qarşı duyulan arzu( durub-durub beyninə san sebastianlar, eklerlər düşməyi məsələn), yorğunluq hissi, çəkinin artması azalmış enerji aiddir. Yaz/yay sezonuna xas mövsümi depressiyaya isə iştahın azalması, çəki itirmə, insomnia, təlaş və təşviş hissi xarakterikdir.
6. uşaq vaxtı hər payızda yaşayırdım bunu.özümü çox pis hiss edirdim,elə bil hər şey qurtarıb,hamı gedib,tək və aciz hiss edirdim.halbuki səbəb yox idi.yayda isə əksinə,səbəb yoxkən durduq yerə özümü xoşbəxt hiss edirdim.ən yaxın dostuma bunu deyəndə isə onda tam tərsi olduğunu öyrəndim.dedi ki,yayda günəş,quşların səsi və s. elə təsir edir ki,elə bilirəm hamı xoşbəxtdi,məndən başqa.bir birimizə bu fikirlərnən təsir elədik və indi nə məndə payız depressiyası,nə də onda yay depressiyası var.
)