+16 əjdaha
2. Çox təəssüf ki, 6 ildir heç bir texnohəvəskarın baş çəkmədiyi, yazılan entry-nin də çox rəsmi və elmi dildə olduğu başlıq. Yaxın oturun, bunu hər kəsin anlayacağı dildə, öz bildiyim qədərilə izah edim.piksel nədir? sualının cavabı çox sadədir:
1) Piksel istənilən tip monitorda(misalçün, telefon, komputer, tv və s.), proyektorda - bir sözlə, bütün digital olaraq görüntü göstərən avadanlıqlarda olan, digital görüntünün ən kiçik elementi, rəng nöqtələridir.
2) piksel həm də telefon, fotoaparat və ya videokameraların görüntü sensorunda işığı qəbul edən nöqtələrdir. loru dildə desək, bunlar olmasa, telefon və ya kamera ilə şəkil çəkmək mümkün deyil.
Pikselin qəbul olunmuş heç bir standart ölçüsü yoxdur.
Pikselə 2 yöndən baxmaq olar:
1) monitorlarda piksel;
2) görüntü sensorlarında piksel.
Hər ikisini də izah etmədən öncə bildirilməli olan 2 əsas məqam var:
- piksel sayı nə qədər çoxdursa, görüntü də o qədər kəskin, aydın və detallı olacaq.
- monitordakı piksel ilə sensordakı piksel eyni işi görmür. Birinci göstərəndir, yəni detalları yansıdır. ikinci isə qəbul edən funksiyasını görür, yəni işığı - bu işıq bildiyimiz parlaqlıq deyil. Şüa, rəng və s. hamısı işıq sayılır - qəbul edir və onu digital görüntüyə çevirir.
1) monitorlarda piksel.
yuxarıdakı abzasdan da anlaşıldığı kimi monitorda piksel sayı nə qədər yüksək olsa, bir o qədər yaxşıdır. Lakin nə dərəcədə yaxşı olmağı monitorun və pikselin ölçüsündən də asılıdır. Misal üçün, eyni sayda pikselə (deyək ki, 1280x720, yəni hd kəskinliyə) sahib olan 15sm* bu, 5.8-6 inch - artıq sektor standartı olmuş - telefon ekranı ölçüsüdür diaqonallı monitor 200sm diaqonallı monitordan daha keyfiyyətli görüntü verəcək. Ya da tərsinə, böyük ekranda daha keyfiyyətsiz görüntü olacaq. Belə olması monitorun böyük-kiçikliyi, nəticədə, piksel ölçüsünə görədir.
Loru dildə belə izah edim: təsəvvür edin qabağınıza 2 dənə düzbucaqlı qoyublar. Biri əl boydadır, digərinin diaqonalı 1 metr və hər ikisini də 1 milyon hissəyə bölmək lazımdır. Nəticə necə olacaq? Təbii ki, əl boyda düzbucaqlının parçaları çox xırda olacaq, amma digərinki nisbətdə daha böyük. Telefon və televizor misalında da eyni belədir. Çoxu elə bilir ki, o monitorlar bütövdür, halbuki elə deyil. Onlar çox xırda nöqtə(piksel)lərdən ibarətdir. Yenidən misala qayıdası olsaq, Say eyni qaldığı üçün böyük monitordakı piksellər də böyük olacaq. Monitorlarda isə görüntü sensorlarından fərqli olaraq, böyük piksel heç də yaxşı şey deyil. Çünki piksellər böyüdükcə baxdığımız şəkil və videolar da nöqtələşəcək. Köhnə kompüter, noutbuk, qozqıran telefon monitorlarında bunu rahat müşahidə etmək mümkündür. Hətta evdə televizora da yaxından baxanda həmin bu pikselləşmə aydın görünür. Halbuki eyni kəskinliyə, yəni eyni piksel sayına sahib telefona nə qədər yaxından baxılsa da, bu görünməyəcək. Səbəb: daha böyük pixel per inch, yəni hər 1kv inç sahədə yerləşən piksel sayıdır. (bax: ppi) . Bu problemin olmaması üçün ən azı 350ppi dəyərinə sahib ekran olmalıdır ki, bu bilinməsin. Buradan belə nəticəyə gəlmək olar: əgər keyfiyyətin aşağı düşməsini istəmiriksə, ekran ölçüsünün böyümə əmsalına uyğun olaraq, piksel artımı da olmalıdır.
Qeyd: Televizorda ppi telefonlardan 3-4, hətta 5 dəfə aşağı olsa da, uzaqdan baxıldığı üçün bu pikselləşmə gözəçarpan şəkildə bilinməyə bilir.
Qısa bir haşiyəyə çıxım: telefon və ya kompüterinizin ekran kəskinliyi(çözünürlük) 2k, 4k, 6k və ya 8k deyilsə, (ki, çox güman, deyil. Əksəriyyəti 1920x1080, yəni full hd, ən yaxşı halda 2k, yəni 2048x1080 ekrandır) o ölçülərdə video və ya kino yükləyib izləmək, arxa fona 4k wallpaper qoymaq mənasızdır. Çünki monitorunuz yüklənən materialı tam göstərəcək potensialda deyil, havayı özünüzü aldatmayın ki, "seriala 4k baxıram", "4k şəkildir e, gör nə əladır". Hətta 4k videonu sony markasının bir neçə modeli* özümdə də bunlardan biridir. vaxt elədikcə haqqında da yazaram xaric heç bir telefon göstərə bilmir. Yəni kimsə "buna bax, telefonum 4k video çəkir, çox keyfiyyətlidir" deyib öyünsə, ona boş-boşuna öyündüyünü rahatlıqla bildirə bilərsiniz, çünki gördüyü 4k video deyil, ekran fullhd video göstərir.
2) görüntü sensorunda piksel
Hər şeydən öncə (bax: yazarların sözlüklə bağlı şikayətləri) çox təəssüf ki, (baxma: görüntü sensoru) başlığı hələ də açılmayıb. Sözlükdə elektronik əşyalarla bağlı həvəskar araşdırmaçı tapmaq samanda iynə axtarmaq kimidir. Nəysə.
Başda da dediyimiz kimi, görüntü sensorlarında da piksellərin çox olması əldə ediləcək materialın çox kəskin, detallı olmasına gətirib çıxarır. Misal üçün, yüksək kəskinliyə, yəni çoxlu piksellərə, dolayısılə, böyük megapixel-lərə* meqapiksel başlığı belə yox imiş. Çox təəssüf. Qəti heç nəyə əl vurulmasın, hamısını özüm həll edəcəm. sahib kameralar sayəsində 10, 20, 30, 50 metr uzunluğu və ya eni olan, binaların üzərinə vurulmuş şəkli və ya yol qırağı yekə reklam lövhələrindəki fotoları çəkmək mümkün olur. Yəni görüntü sensorundakı piksellərin çoxluğu ərsəyə gələn materialın daha böyük ölçüdə çap olunması imkanı yaradır.
Amma burada bir əmma var. Görüntü sensorunda piksellərin çox olması onların ölçü olaraq kiçilməsinə, işığı daha zəif qəbul etməsinə gətirib çıxarır. Bu da o deməkdir ki, aparatın iso limiti daha aşağı olacaq və çəkilən foto və videolarda - xüsusilə də, gecə vaxtı - çoxlu noise yaranacaq. Xüsusilə də, sensor kiçik ölçüdə olub yüksək piksel(megapixel) dəyərlərinə sahib olanda insanı baxdığı şəkildən soyudacaq hala salır.
Həmçinin Fotoqrafiya ilə bağlı olan digər anlayışlar üçün
(bax: diafraqma və apertur)
(bax: shutter speed)
(bax: megapixel)
(bax: noise)
(bax: bokeh)