+8 əjdaha
1. 8 dekabr 1864-cü ildə doğulan fransız heykəltəraş qadın.uşaqlığından daş və palçıqla oynama marağı, gələcəyin qabiliyyətli heykəltəraşının taleyini təyin etdi. anası heç vaxt qızının sənət eşqini dəstəkləməsə də, atası həm maddi həm də mənəvi cəhətdən həmişə camille-in yanında idi. heykəltəraşlıq təhsilini almaq üçün 1881-ci ildə parisə köçdülər və academie colarossi’də heykəltəraş alfred boucher’dən dərs almağa başladı. o vaxtlar qadınların böyük akademiyalarda təhsil alması qadağan idi, qız tələbələr böyük sənətkarların özəl emalatxanalarında dərs alırdılar. auguste rodinlə ( məşhur düşünən adam heykəlinin yaradan
) elə burda tanış olurlar. bir qrup gənc qadın sənətçi ilə birlikdə rodinin emalatxanasında heykəl dərslərinə qatılmağa başladı. camillə münasibəti başlayanda rodin, rose beuret’lə iyirmi illik evli idi. evliliyi yaxşı getmirdi. camille ilə yaxınlaşması ikisi üçün də dönüş nöqtəsi oldu. birlikdə bir çox işə imza atdılar. rodin bu tarixlərdə böyük əsəri "cəhənnəmin qapıları
"nı yaratdı. bu əsərin böyük əksəriyyətinin camille-ə aid olduğu rəvayət edilirdi. təbii ki, "cəhənnəm qapıları" ilk deyildi, rodin sənətçinin bir çox əsərlərinə sahiblənmişdir. bu dönəmlərdə qabiliyyəti rodindən daha çox olmasına baxmayaraq, həmişə onun kölgəsində qalan camille, bir də qeyri-qanuni birlikdəliyindən hamilə qaldı. amma keçirdiyi qəza nəticəsində uşağını itirdi və bu böyük depressiyanın başlanğıcı oldu. belə yaşam tərzinin normal qarşılanmadığı o dövrlərdə anası camille-dən imtina etdi və camille evdən çıxmağa məcbur oldu. beləliklə rodinlə birlikdə yaşamağa başladı, amma bu 1898-ci ilə qədər davam elədi. rodinin qadınlara qarşı kobud rəftarı və camille-i özünə ən böyük rəqib görməsi şiddətli mübahisələrə səbəb olurdu. ən sonunda yoluna tək başına davam etməyi qərara alan camille, rodini tərk etdi. amma bu ayrılıq camille üçün olduqca ağrılı bir dövrün də başlanğıcı oldu. bu ərəfələrdə ən böyük əsərlərini- "vals", "clotho", "sakuntala" və s yaratdı. məşhur sənət tənqidçisi octave mirbeau‘nun dediyi kimi "qadın dahi idi". başlanğıc işlərində rodinin təsiri görülməkdədir. amma rodinlə ayrıldıqdan sonra sənəti, daha azad qalmış klassik heykəldən uzaqlaşaraq art nouveauya yaxınlaşmışdır. "olğunluq çağı
" adlı əsərində rodinlə olan ayrılığının bütün ağrılarını əks etdirən sənətçi ayrıca heykəldə oniks materialını ilk istifadə edən heykəltəraşdır. heykələ ruh verən heykəltəraş kimi tanınan camille üçün bütün qısqanclıqlara baxmayaraq rodin belə deyir; "ona qızılı harada tapacağını dedim. amma tapdığı qızıl öz içində idi"
camille 1898-ci ildən sonrakı dövründə, həm bir qadın sənətçi olaraq yaşadığı əsri, həm də şəxsi həyatındakı problemlər baxımdan yalnız qaldı. ən böyük dəstəkçisi atasını itirdi, ona böyük heyranlıq bəsləyən qardaşı diplomat olduğu üçün çinə köçdü. üstünə bir də qarşılamaqda çətinlik çəkdiyi maddi problemlər əlavə edildikdə camille'in ruhi sağlamlığı gedərək pozulmağa başladı. bir müddət sonra ciddi paranoyya əlamətləri göstərdiyi və ağıl sağlamlığını itirdiyi səbəbiylə ailəsi tərəfindən, rodinin də dəstəyiylə xəstəxanaya yatırıldı. rəvayətə görə əsərlərini və fikirlərini oğurlamaqla günahlandırdığı rodin, onu daha böyük qabiliyyət olduğu üçün və özünü keçməsinin qarşısını almaq üçün xəstəxanaya yatırtmışdır. xəstəxanada heykəl düzəltməyə belə icazə vermirdilər.
1920-ci ildə həkimi ailəsinə qızlarını evə qəbul etmələri üçün məktub yazdı amma anası və bacısı ondan imtina etmişdilər deyə məktuba cavab belə vermədilər. qardaşı paul( həm də şair idi) beş ildən bir onun yanına ziyarətə gəlirdi. camille claudel 1943-cü il 19 oktyabrda 30 ilini ağıl xəstəxanasında keçirdikdən sonra tək öldü. çox böyük qabiliyyətindən danışılan bu qadın, cəmiyyət və ailə tərəfindən eyni dərəcədə şanslı olmadı. özünün də dediyi kimi canavarların gəmirdiyi bu böyük qabiliyyət ən dərin meyvələrini vermədən yox oldu.
və son olaraq "bu qədər tənha qalmaq üçün nə etdim?"
camille claudel haqqında iki film çəkilib; 1-ci 1988-ci ildə çəkilən bruno nuyttenin filmi, digəri də bruno dumontun 2013-cü ildə çəkdiyi "camille claudel, 1915" adlı filmi. hər iki filmə baxmağınız məsləhətdir. ki mən bu filmlərdən sonra camille claudeli tanımışam.
bir də bill fayin "camille
" mahnısını bonus olaraq atıram bura -*