+64 əjdaha
21. "bir dəliyi görən insan onu öz ətiylə doldurmaq istəyir. bir uşaq bir dəlik görəndə barmağını və ya qolunu mütləq ora salar. demək ki, dəlik özümü içinə axıdaraq varlığımı hiss etməmi təmin edir. bir dəliyi doldurmaq varlığın dop-dolu olması üçün varlığımı fəda etmək mənasına gəlir. yəni öz varlığının şuurunda olmanın təzyiqi ilə obyektiv varlığı tamamlamaq. burada insan olmanın ən əsas xüsusiyyətlərindən birini görə bilərik:doldurmaq istəyi. uşaq vaxtı, yetkinlikdə və gənclikdə eyni istəkdi. həyatımızın önəmli bir hissəsin dəlikləri örtməklə, boşluqları doldurmaqla keçiririk. tam və dop-dolu varlığı simvolik olaraq reallaşdırmaq üçün. uşaq kiçik yaşlardan bədənində olan dəliklərin fərqinə varır. üzündəki dəlikləri barmağıyla doldurmağa çalışarkən barmağının islanaraq əriməsinə, dodaq və damaqla bütünləşməsinə ümid edir. tıxama, doldurma istəyi yemək yemənin əsasıdır. yeməklər ağzı tıxayan dolduran məcundur. yemək yemək insanın öz içindəki boşluğu doldurmasıdır." deyən şəxs.jean paul sartre
əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
ekzistensializm - françoise sagan - sözaltı sözlük - mükəmməl sözlər - albert camus - simone de beauvoir - liberal iyrənc bir sözdür - fransız - sözaltı sözlük üçün tövsiyələr
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+11 əjdaha
18. bulantı'nın ikinci günündə bizə:var olmaqdan başqa heç bir şey yoxdur deyən yazar.ya da bizə antoine roquientini bəxş edən,var olan və ya var olmağa çalışan varlıq və heçliyin qırılma nöqtəsi.
əslində bəlkə də biz bunu hər gün edirdik amma fəlsəfi bir açıqlamaya ehtiyyac duymurduq.belə ki, antoine qaldıra bilmədiyi daş üçün, var olmağı bir mənasızlıq olaraq görüb, bundan bulantı duymağa başlayırdısa, biz nələr keçmişdik sözlük.amma hələ də burda idik.və hələ də var olmağa, var olmaq haqqında entry yazmağa çalışırdıq.
sartre bizi iyrəndirə və eyni zaman da bizi var edə bilərdi.amma kundera qədər ola bilməzdi.
sartre var olmağa çalışırdı bəlkə də, amma kundera var olmağı xəfiflətməyə çalşmışdı.çünki həqiqətəndə var olmaq ağır bir yük idi.adicə biri tərəfindən kəşf edilməmək bizi incidərkən, bunu bir də fəlsəfə ilə açıqlamaq olduqca bulantı gətirə bilərdi.
elə ya da belə sartre oxunulacaq, var olunacaq yazardır.
hələliksə bu başlığa bir daha entry yazmaq sözü verərək, var olmağa çalışaq
+9 əjdaha
8. niyəsə heç vaxt solçu olduğuna inanmadığım insan idi sartre. 1968 fransız milli məclislərində solçulara qarşı işlətdiyi ifadələr, kollektivizmin artıq ölümə yaxınlaşdığını - ekzistensializm- in çıxış yolu olduğu fikirini ömrünün sonuna az qalmış formada dəstəkləməsi, məni fikirimdən yayındırmışdı. solçu olmadığı halda, solçuluqdan bu qədər gözəl istifadə etdiyinə görə onu, ikinci dəfə sevmişdim. filosof təqlidləriylə uğursuz hesab etdiyim, jurnalistik esseləriylə ortabablaşan, romanlarıyla yazıçılıq ruhunu bədəninə keçirmiş yazıçıdır. o vaxtlar - indi deyəsən basqıları yoxdur, ya da adı başqadır - oyanış romanıyla sartreı fərq etdikdən sonra, davamlı oxuyucusuna çevirilmişdim. əlxüsus uşaqlıq illərini əhatə edən etiraflarına baxdıqca atanızla, ananızla, ailənizlə qarşılaşdıqca, sartre üçüncü dəfə sevilirdi. avtobioqrafiq reportajlarını oxuduğum vaxt, tərəfimdən dördüncü dəfə sevilməsi, sartre-ın öz yazdıqlarına çevirilməməyi idi. simone de beauvoir sartre və che guevara triosunun şəkilini gördüyüm vaxt isə, tərəfimdən beşinci dəfə sevilmiş yazıçı olmuşdu.uzatmayacam, sartre-ı sevirəm.
+9 əjdaha
6. (bax: les mots ) - * sözlər əsərini oxuyanda kiçik beyin sarsıntısı yaşadığım yazıçı. həmin əsərdəki bircə cümlə ilə də bütün bünyeyi tərsinə fırladıb, üzərindən tank keçirtmişdir. "sən məndən vəfalı çıxdın polonius, sən mənim ölümümə dözə bilməzdin, amma mən dözdüm".+8 əjdaha
24. "Ancaq bir dəfə onun var olduğunu hiss elədim. Kibritlərlə oynayanda balaca bir xalçanı yandırmışdım, elədiyim günahı gizləməyə çalışırdım ki, Tanrı birdən-birə gördü məni; onun baxışını beynimin içində və əllərimdə hiss etmişdim; vanna otağında dolanan açıq aydın bir hədəf idim onun üçün. Qəzəbimin köməyi ilə xilas ola bildim ondan. Belə böyük bir nəzakətsizliyinə əsəbləşib lap elə babam kimi deyindim. Tanrı da bir daha mənə heç vaxt baxmadı"-Jean Paul Sartre "Sözlər"
+7 əjdaha
5. 21 iyun 1905də parisdə varlıqlı bir burjua ailəsinin uşağı olaraq dünyaya gəldi. atası jean-bastiste sartre, fransız ordusundan bir məmur, anası ana-marie schweitzer isə nobel mükafatlı alman albert schweizer'in xalasıqızı idi. hələ 15 aylıq ikən atasını itirdi.gənckən filosof henri bergson'nun essay on the immediate data of consciousness adlı işini oxuyarkən çox təsirləndi. immanuel kant, georg wilhelm friedrich hegel və martin heidegger kimi kəslərin yazıları marağını çəkirdi. fransanın məşhur məktəbi ecole normala supérieuredə təhsil aldı.1929-cu ildə fəlsəfə doktorluq alaraq oradan məzun olmuşdu. ardından 1931-ci ilə qədər fransız ordusunda vəzifə götürdü.
fəlsəfə təhsilinə davam edərkən, ego alışqanlığı (1937), ürəkbulanma (1937) və divar (1939) adlı kitablarını yazdı. ağcaqanadlar adlı oyunununu və varlıq və heçlik adlı öz fəlsəfəsini açıqladığı kitabını da bu dövr yazdı.
1939da azadlıq yolları, 1945-ci ildə yaşanmayan zaman / gözləyiş və 1949-cu ildə tükənmə adlı kitablarını yazdı. soyuq müharibə illərində sovetlər birliyini dəstəkləmiş və fransanın əlcəzairə qarşı icra etdiyi döyüşə qarşı çıxmışdır. kommunist partiyası tərəfdarı olmasına baxmayaraq heç bir zaman partiya içində iştirak etməmiş və çalışmamışdır. kuba səfəri zamanı che guevara ilə tanış olmuşlar.
həmçinin 1964-cü ildə yazdığı sözlər adlı kitabıyla ədəbiyyata nöqtə və lağçılığı qatdı. ədəbiyyat onun üçün oyunların olduğu bir dünya idi. 1974-ci ildən gözləri pozulmağa başlamış və böyük nisbətdə görməz olmuşdu. 1980-ci ildə parisdə ağciyər ödemindən vəfat etdi. geriye öz varoluşçu fəlsəfəsini işlədiyi bir çox əsər buraxdı.
+9 əjdaha
1. sevgilisi simone de beauvoir ile eyni mezarda yatan fransız yazar. nobel mükafatına layiq görüldüyü halda fransanın cezayir siyasetine ve insanlar arasında tetbiq olunan berabersizliklere, döyüşlere etiraz etmek meqsediyle mükafatı redd etmişdir. fransanın eks siyasetiyle üzleşse de qorxusuzca zeherli sözleri zikr etmeye davam etmişdir. "her anti-kommunist itdir."+9 əjdaha
16. həyat 3 hissədən ibarətdir:1. dünyanı dəyişdirəcəyini düşündüyün
2. dünyanın dəyişməyəcəyini anladığın
3. dünyanın səni dəyişdiyinə əmin olduğun hissə.
+8 əjdaha
26. Fəlsəfəsinə dərindən maraq bəslədiyim filosoflardan biri olub həmişə.Belə bir maraqlı xatirəm var bu mövzu ilə bağlı; Deməli, bir dəfə dostumda qalarkən axşam söhbət söhbəti açdı, Sartrın adı keçdi. Dostum qayıdıb "Sartrı xoşlamıram, adam azad seksi təbliğ edir, arvadının başqaları ilə yatmağına normal baxır" kimi bir ifadə işlətdi. Biz orada iki saat adamın fəlsəfəsini yox, "Sartr və azad seks", "Sartrın arvadının başqaları ilə yatması" (Sartr evlənməyib, sadəcə partnyoru Simone De Beauvoir ilə açıq münasibətdə olub) mövzularını müzakirə etdik. Halbuki, Sartrın fəlsəfəsində "azad seks" anlayışı heç vaxt mərkəzi bir tema olmayıb, sadəcə Sartrın azadlıq qavramının bir əlavə məhsulu olar bu anlayış, olsa-olsa.
Deməyim odur ki, Sartrın ekzistensializmi insan həyatını ən çox maraqlandıran, lakin buna baxmayaraq, orta insanın normal olaraq qavraması çox çətin olan mövzudur. insanlar üçün Sartrın "arvadının" kimlə yatması daha qavranılması asan mövzudur. Sartr insan həyatı haqda yazır, lakin o qədər detallara və xırdalıqlara girir ki, insanı bu qədər maraqlandırmalı olan mövzunu insan oxuyub başa düşə bilmir.
Əlbəttə, bu demək deyil ki, Sartrın yazdıqları mütləq ali səviyyədə, fəlsəfənin pik nöqtəsidir ki, insanlar üçün onu anlamaq çətindir. Sadəcə orta insan bu qədər xırdalığı, konsepsuallığı beynində emal/proses etməyi sevmir. Bundan əlavə, mən Sartrda da hər şeyi öz fəlsəfəsi ilə izah etmə meyilliliyi görürəm. Yanıla bilərəm, təbii.
Sartr "Varlıq və Heçlik" kitabını Heideggerin " Varlıq və Zaman" kitabına bir cavab olaraq yazmışdı. Fəqət Heidegger Sartrı onun fəlsəfəsini yanlış anladığı və əsəri Heideggerin nəzərdə tutmadığı fəlsəfi məcraya çəkdiyi iddiası ilə tənqid etmişdi. Bu tənqid bir az məndə sadə, amma gözəgəlimli bir paltarın bəzədilərək türklərin deyimi ilə "kokoş" və ya " rüküş" hala salınması təəssüratını oyadır.
Heideggerin fəlsəfəsi mənə Sartrınkından daha cazib gəlir. Yəqin, sözlük nikim da bunu göstərir.
+5 əjdaha
7. o vaxtı polislər sartrı tutmağ istiyəndə charles de gaulle deyibki dönəmin volterini həbs etmək özü cinayətdi.gör indi mans necə əjdaha adam olub+5 əjdaha
20. "sevgi iki insanın şüurlarını birləşdirmək uğrunda bir cəhddir. beyhudə bir cəhddir bu. çünki hər insan öz şüurunda məhkumdur" demiş filosof. nə qədər haqlı olduğunu da ancaq yaşayan bilər.+3 əjdaha
22. jean paul sartre - məşhur fransız yazıçı və filosofudur. mənlik, varlıq və cəmiyyət üzərinə düşüncələri ilə ədəbiyyatda və fəlsəfədə ciddi bir yerə sahibdir. insanın özündən(mənliyindən) əvvəl gələn bir varlığı olduğunda qərarlı olmuşdur. insanın müəyyən bir bütünlük içində doğulduğunu və həyatı boyunca bunlar çərçivəsində qərarlar verəcəyi müəyyən bağlılıqları olduğunu irəli sürmüşdür.albert camus ilə əsas fərqləri sartre'ın bu mövzuda daha optimist olmasıdır. camus azadlığın yolunu intiharın fəlsəfəsində axtararkən, sartre azadlığını axtarmağa məhkum olunmuş insan modelini qəbul edib bunla yaşamaqda qərarlı olmuşdur.
alt qeyd: azərbaycan tarixi kitablarının mənə verdiyi avtomatik funksiyaya əsaslanaraq qeyd edim ki, ürəkbulanma adlı əsərində bakıda olmasından bəhs edir.
+3 əjdaha
23. descartesın "düşünürəm, deməli mövcudam" fikrinin anlaşılmaz ifadə olduğunu iddia edib. "düşünürəm" ifadəsi "bir şeyi düşünürəm" mənasındadır. başqa bir şeyi düşünmək də varlığımızı o şeydən aslı vəziyyətə gətirmək deməkdir. bu da azadlığımızın olmadığı mənasına gələr. halbuki sartre fərdi azadlığın insanın varlığını təşkil etdiyini deyir."mən, etdiyim seçimlərimin əsəriyəm. bu dünyanı da seçimlərimlə inşa edirəm. məndən əvvəl mövcud olmuş, ümumiyyətlə digər insanların etdiyi səhvlərə görə mən məsuliyyət daşımıram. müharibə də mənim seçimim deyil. birini nə üçün sevirəm? ya ona sahib olmaq, ya da onun da məni sevəcəyinə ümid etdiyim üçün".
+2 əjdaha
25. "hər seçim bir imtinadır""müharibəni varlılar çıxarar, kasıblar ölər"
"insanların nə olduqları ilə deyil,
nə ola biləcəkləri ilə maraqlanıram"
+2 əjdaha
17. belə bir qəşəy dialoqun yaranmasına səbəb olan filosof. deyir bu həmşəki kimi oturub içirmiş, dostu gəlir bunu görür deyir bəsdidə ala, niyə bu qədər içirsən?-qayıdır külqabıya baxa baxa deyir, kədərlərimi boğmaq üçün.
-dostu deyir bəsdidə ala, özüvü niyə artistliyə qoyursan, bu qədər içirsən boğulmadı o kədərlər?
-ehh, təəssüfki onlar üzməyi öyrənmişlər deyir incə dodaq qaçması gülüşü ataraq.
p.s boris vian nın arvadına göz dikmiş və ayırmışdır kendilərini.
p.s.s entry ni yazanda dostum dedi nağarsan dedim bəs belə-belə qayıtdiki bəs qaqaş 10-11 il soram nobel komitəsinə zəng eliyib deyir ki indi ala bilərəm onu, ya da heç olmasa pulunu?
+2 əjdaha
15. bulantı əsərinin müəllifi.--sitat--
"mövcud olan hər şey səbəbsiz olaraq ortaya çıxır, bədbəxtliklə mövcudiyyətini davam etdirir və təsadüf nəticəsində ölür."
--sitat--
bu cümlədən sonra bir siqaret çəkməyə dəyər.
+2 əjdaha
14. "cəhənnəm başqalarınındır" fikrini söyləyən yazıçıdır. o, bu fikrini no exit əsərində qeyd etmişdir.sartre lori dildə desək babnik olub.* glş * glş ən çox da fanatlarıyla münasibətləri olurdu, eyni vaxtda 4-5 sevgilisi olurdu. amma sartre bütün bunları simone de beauvoirə yazırdı məktublarında, çünki o beauvoir`ə həmişə dürüst olacağına söz vermişdi, ölənə kimi də onla sevgili qaldı.
+3 əjdaha
19. nobel mükafatını rədd edərkən:"mənim kimi yaşlı bir inqilabçıya belə bir mükafat vermək, kapitalizmin qisas almaq cəhdindən başqa bir şey deyil"
+1 əjdaha
12. əgər mövcuddursa , tanrı təsadüfidir - deyən birisi .+1 əjdaha
9. indiyə qədər ədəbiyyat üzrə nobeldən imtina edən tək yazıçı+1 əjdaha
3. "nobel" mükafatını rədd edərək daha çox point toplayan yazıçı. halbuki, o mükafatı alıb hansısa yoxsul təbəqə üçün nəsə edə bilərdi. bu daha yaxşı olardı.(baxma: guya bu solçudu da)
+2 əjdaha
4. mən daha çox mənə verilmiş, həm də bir heç üçün verilmiş həyat qarşısında çaşqın vəziyyətdəyəm. - jean paul sartre+1 əjdaha
11. arthur schopenhauer ilə birlikdə adamı az qala intihara sürükləyən yazar. (bax: cəhənnəm başqalarıdır)hamısını göstər