3. məsələn, elə bir musiqi var ki, onu hər dəfə eşidəndə, olduğu andan, situasiyadan çıxarıb, tamamilə başqa yerə aparır. götürək simon&garfunkelin "the sound of silence" mahnısını. ümumiyyətlə, bu musiqinin ayrı yeri var, ən azından mənimçün. o sözlər, o musiqi birləşib, mahnı yox, ondan da ötə bir şey yaradır. Bilmirəm. əgər tanrı varsa və musiqini sevirsə, mütləq qulaq asıbdır deyə düşünürəm. belə mahnılar, belə şeylər çox azdı. hansı ki, bunlar adi bir mahnıdan qat-qat təsirlidir. o birilərindən həzz alırsan, lakin bunlarda isə həzzin yanında başqa şeylər də olur. nə bilim, nələrsə natamam qalır, elə bil. məsələn, gary julesin "mad world", radioheadin "creep", nenanın "99 luftballons", scorpionsun "wind of change", lou reedin "perfect day", jeff buckleyin “hallelujah” mahnısı və bir neçə mahnı var ki, onlar da eyni hissi yardırlar məndə. bunlar çox bilinən musiqilərdi və hamı tərəfindən bu cür sevilə bilər, bəlkə də. amma bunlarda yalnız sizə məxsus, sizə aid olan şeylər də tapa bilərsiz. bu səndə də, məndə də, o birisində də fərqli şeydir. amma ortaq tərəfləri də var. hamımızın ortaq tərəfləri olduğu kimi. Mövzuya qayıdaq. təsadüfdür yoxsa nədir bilmirəm amma bu mahnıların əksəriyyətiylə eyni anda tanış olub, dinləməyə başlamışam. bilmirəm bu mahnılar, həqiqətən, təriflədiyim qədər yaxşıdır? məhz o vaxt yox, başqa vaxt da qarşıma çıxsaydı belə sevəcəkdim, indiki təsirləri olacaqdı yoxsa onların hamısını digər bütün mahnılardan ayırıb, ayrı yerə qoymağımın səbəbi, onlarla eyni anda, eyni vaxtda - o günlərdə tanış olmağım, o günlərdə yaşadıqlarım və onların təsiridir? bunları nostalji başlığına yazmağımın səbəbi burada başlayır. mən artıq bunları dinləyəndə, o hisslər deyirəm ha, onlar nostaljidən başqa bir şey deyil. qulaq asan kimi ilk dinlədiyim günlər, o günlər bilmirəm nə yaşamışamsa bunlar bilmədən, istəmədən xatirimdə dumanlı şəkildə canlanır, əslində canlanmır, bilmirəm. ya da bu musiqilər o qədər möhətəşəmdir ki, onların ilk notunu, ilk sözünü eşitdiyin anda nostaljik hisslər oyanır. Sanki, əvvəl eşitmisən kimi. Nə vaxtsa dinləmisən. məncə, ən dəyərli şeylərdir. keçmiş musiqilər, keçmiş kitablar, keçmiş söhbətlər, keçmiş insanlar, keçmiş günlər, keçmiş biz. “keçmiş üçün kədər” burada başlayır. nostalji bir duyğudur və ancaq da bu formada yaşanıla bilər. məsələn, nostalgiyanın o tərifi olmayan hissini kəşf etdiyim andan – o təzə-təzə yetişdiyim vaxtdan bəri gələcək günlərdə bu hissi yaradacaq şeylər yaradıram, süni şeylər. bir vərəqə, divara, kitaba o günün tarixini, o anın saatını, dəqiqəsini, saniyəsini ya da o anla bağlı bir söz yazıram və uzun müddət keçdikdən sonra istəyərək və ya istəməyərək o qarşıma çıxır. Bu çox axmaq və mənasız ola bilər. amma bunu dəfələrlə təcrübə etmişəm. heyhat, çox vaxt heç bir hiss oyanmayıb. Halbuki, onları – o “nostaljik elemenləri” yaradarkən heç belə olacağını fikirləşməmişəm. indi, belə olacağını, heç bir şey hiss etməyəcəyimi bilsəm də fikir verməyib, bir yerləri qaralayıram, bəlkə, olar deyə.
Yuxarıda dediklərimiz süni olaraq yaradılmağa çalışılan şeylərdir. Amma musiqi dedik ha, kitab dedik ha, xoş və ya bədbəxt hadisə dedik ha, bunlar təbii, özü-özündən yaranan şeylərdir. Necə? Birdə baxırsan ki, onun üzərindən bir müddət keçib, yadına düşür və bununla da kədər bürüyür. bir az diqqətlə, həssas yanaşsaz həyatınıza ,hər an fərqinə varacaqsınız. Ümumiyyətlə, çalışın həyatınızın, ətrafınızın fərqində olun. Nəysə, bunlar təbii şeylərdir, dedik. Çünki, burada sünilik yoxdur, özü-özündən yaranır, həyatın özündən gəlir. Bax belə günlər, söhbətlər, musiqilər və bunun kimi şeylərlə yaxın olmaq və bunlarla hiss etmək lazımdır. Heç bir sünilik olmadan, heç bir axışı pozmadan.
heç vaxt o günlərə, o vaxtlara, o anlara qayıtmaq da istəmirəm. bu istəyin çox güclü olmasına baxmayaraq. Keçmişə əlçatmazlığın,ona qovuşmağın mümkünsüzlüyünün yaratdığı qeyri-müəyyən duyğunu hiss etmək istəyirəm. o anı arzulamaq, lakin ona çatmamaq istəyirəm. bir gün bir musiqiyə qulaq asırsan, əvvəl oxuduğun kitabı vərəqləyirsən və ya əvvəl yaşadığın küçələri gəzirsən, inanılmaz həzz verir, nostaljik duyğuları oyadır, beynini gücə salıb, çalışdığın qədər o anlara qayıtmaq istəyirsən amma daha sonra geriyə qayıtmağın mümkünsüzlüyünü, bu yoğun duyğunun arasında qavrayırsan və tam bu an, elə bil nəysə boğazında qalır, düyünlənir, biraz da ağrıyır, elə bil bir şey demək istəyirsən də deyə bilmirsən, udqunursan, hətta gözlərin dolur. Mən bunu istəyirəm. bunları hiss etmək. Gündəlik həyatla olan sazişi pozub, astaca məsuliyyətlərdən boyun qaçıraraq, bunları hiss etmək.
Simon&Garfunkel – the sound of silence
(youtube: )
Hello, darkness, my old friend,
I’ve come to talk with you again.
{...}
People talking without speaking
People hearing without listening
People writing songs that voices never share
No one dared
Disturb the sound of silence.
8. gözəl hisdi zad başa düşdük. bu camaat nostalgiya temalı şeylər paylaşanda niyə görə indiki generasiyanı atırlar ortaya başa düşmürəm. indikilərin nə əlaqəsi var axı sənin mis samovara qarşı nostalji his duyğmağınla. indikilər bilməz nə bilim nə. dur sihdir*
təhqir deyil
. bye.
20. Nostalgiya ən sevdiyim mövzulardan biridir. Bu mövzuda əlimə keçən bəzi maraqlı kitablar olub. Həmin kitabların birində çox gözəl bir çıxarış eləmişəm bir kənara: "Nostalgiya evə və ya ev olaraq hiss elədiyin zamana qayıdışdı. Zamana qayıdış ancaq xatirələrlə olur, amma evə qayıdış hər gün baş verə bilər, amma burda da ciddi" problemlər" var. Məsələn: Nostalgiyanın evə qayıdış motivlərindən biri də Odisseyin 20 ildən sonra itakaya qayıtmasıdır, amma o itakaya qayıdanda oranı tanımır, çünki Odisseyin xəyalındakı itaka (vətən) artıq dəyişilib. Uşaqlıgın keçdiyi evə qayıdış da belə bir şeydir. Ora qayıdırsan, o yerindədir, amma sənə darıxmaq hissini verən məfhumlar yerində deyil. (insanlar, zaman, keçmişin yaratdıgı dogmalıq hissi)
Bu arada Nostalgiya anlayışı yubanlardan yox isveçrəlilərdən gəlir . isveçrəli əsgərlər öz kəndləri üçün darıxırmışlar və bu darıxmaq xəstəlik həddində olurmuş. Nostalgiya termini də bu hadisələrin əaasında yaranıb.
Qısaca Nostalgiya mənə görə vətəndən çox zaman üçün darıxmaqdır.
10.#289659da cox gozel tanimi verilen termin ve ya hiss. Her kes kimi men de nostalgiya hisslerini yasamagi cox seven bir insanam. Son zamanlarda soz6 sagolsun bu hissi yasamagima cox komek olur. Her kese tovsiyye eliirem. Dəbden illeri deyisdirib kohne yazarlarin entrylerine de goz atin mutleq. Heyif ki cox ejdaha yazarlar entrylerini silib getdi sozlukden. Ssgnin dunyani tanrilarin idare etmesi entrysini ayda 1 defe oxuyurdum 15-16 yasim olanda. Heyf sozluk.
15. insana psixoloji olaraq basğı edən sıxan hiss. Şəxsən bir ara bu nostalgiya deyilən şey mənim üçün çox problem olmuşdu. Keçmişdə yaşadığım hərşey indikindən daha yaxşı imiş kimi gəlirdi ona görə tez tez hüzünlənirdim. Hətta 1il əvvəl dost olub 4-5 ay dost olduqdan sonra dostluğu kəstiyim insan ağlıma gəlirdi onu xatırlayıb onunla macəralarımızı xatırlayıb nostalgiya edib pis olurdum. Yada orta məktəbdəki sinif yoldaşım və dərsdə yaşadığımız xatirələri xatırlayıb yenə hüzünlənirdim içim sıxılırdı. Yada başqa şəhərdə yaxınlarınla yaşadığın marağlı xatirələri canlandırıb sonra keçib getdiyi və yaşların dəyişdiyi üçün pis olmaq və s.Qısaca keçmişə tıxılıb qalmağına səbəb olur. Arada bir yada düşdükdə təsadüf bu hissi yaşamaq olar amma durmadan nostalgiya etməyə çalışanda insanda psixolojik basğı və stres yaradır.
22. Nostaljanın hər anı dramdır və mən dram müdavimi olmuşam. Bəzən acı bir gülüş yaratır üzümdə, bəzənsə sevincdən gözləri yaşartır. Bunun üçün ən çox mahnılar əsasını təşkil edir. He, filmlər, kitablar da gözəl olar. Amma ən sevdiyim musiqidir. Semiha Yankı - "Seninlə bir dəqiqə" ilə bu günü yaşadıq yenidən.
Mənə görə, 1975-ci ildə Manga - "We Could Be the Same" şarkısından daha keyfiyyətli bir Eurovision mahnısı olmuşdur. Ancaq türkcə olması səbəbindən itirildiyini düşünürəm. Başqa türlü, bu mahnıya tək başıma 3-dən çoxunu verirəm, bu ancaq mənim qulaqlarımın pasını silir.
(youtube: )
Seninle bir dakika umutlandırıyor beni
Bir dakika siliyor, canım, yılların özlemini
Seninle bir dakika umutlandırıyor beni
Bir dakika siliyor, canım, yılların özlemini
Hasret tükenmez gibi, kavuşmak bir dakika
Sevmek bir ömür sürer, sevişmek bir dakika
Seninle buluşmamız bir dakikada geçti
Gözlerim gözlerini, canım, bir dakikada içti
Seninle buluşmamız bir dakikada geçti
Gözlerim gözlerini, canım, bir dakikada içti
Hasret tükenmez gibi, kavuşmak bir dakika
Sevmek bir ömür sürer, sevişmek bir dakika
5. yaxşı vaxtların hamısı keçmişdədi. dalda qalıb. ama elə vaxtlar olur ki, elə o anı yaşaya yaşaya deyirsən ki, bax bu da o anlardandi. bu hissi çox az şey əvəz eləyə bilər.
6. Uşaq vaxtı mektebden gəldiyim zaman trt ye baxardım, yadımda deyil hansısa cizgi filminə görə, hətta bu adet halını almışdı mende, cizgi film başlayana qeder barış mançonun kliplerini verirdilər, bu mahnını eşidəndə bax o günlər yadıma düşür (bax: )
https://youtu.be/mZPc6mBovjs
)