+79 əjdaha
1. bağlayıcılar sözlər,söz birləşmələri və cümlələr arasında əlaqə yaradan ikinci dərəcəli nitq hissəsidir.1) and - tərcüməsi "və" deməkdir. məs:
the sky was cloudleas and the sun was shining brightly - səma buludsuz idi və günəş parlaq şəfəq saçırdı.
2) but- tərcüməsi "amma", "ancaq, "lakin" deməkdir. məs:
the sun has set but it is still light - günəş batıb lakin hələ də işıqlıdır.
3) or - tərcüməsi "yoxsa", "yaxud" deməkdir. məs:
we must hurry or we shall miss the train - biz tələsməliyik yoxsa qatara gecikəcəyik.
4) if - şərt budaq cümlələrində işləndikdə "əgər" kimi tərcümə edilir. məs:
we shall go for a walk if he comes in time - əgər o vaxtında gəlsə,biz gəzməyə gedəcəyik.
mübtəda,xəbər və tamamlıq budaq cümlələrində işləndikdə "ki" bağlayıcısı kimi tərcümə edilir. məs:
he asked me if ı would join them - o məndən soruşdu ki,onlara qoşulacağammı?
qeyd: bu mənada "if" bağlayıcısı "wheter" bağlayıcısı ilə eyniyyət təşkil edir.
5) unless - "if not" deməkdir. inkarlıq ifadə etdiyindən xəbər həmişə təsdiqdə işlənir. məs:
i won’t be able to help you unless he/she comes.
o gəlməsə,mən sizə kömək edə bilməyəcəm.
6) so - tərcüməsi "buna görə" deməkdir,səbəb budaq cümlələrində işlənir. məs:
it was not a long journey,so the boys were not tired at all - bu uzun səyahət deyildi,buna görə də oğlanlar qətiyyən yorulmamışdılar.
7) because (since,as,for) - tərcüməsi "çünki" deməkdir,səbəb budaq cümlələrində işlənir. məs:
1. he walked slowly because he was tired - o yavaş yeriyirdi,çünki yorğun idi.
2. she never goes to the greengrocer's as (because,since,for) he has a kitchen-garden - o heç vaxt tərəvəz mağazasına getmir,çünki bostanı var.
8) as - bu bağlayıcının yuxarıdakı mənasından başqa həm də zaman və tərzi-hərəkət budaq cümlələrində işləndikdə "anda,əndə" şəkilçiləri və "kimi" mənalarında işlənmə xüsusiyyətləri var. məs:
1. shut the door as you go out - çölə çıxanda qapını ört.
2. ı did my exercises as you explained - mən tapşırıqlarımı sən izah etdiyin kimi etdim.
9) though (although) - tərcüməsi "baxmayaraq" deməkdir. güzəşt budaq cümlələrində işlənir. məs:
though (although) the work was difficult it was finished in time - baxmayaraq iş çətin idi,o vaxtında qurtardı.
10) in spite of (despite) - bu bağlayıcılarında tərcüməsi "baxmayaraq" deməkdir. məs:
in spite of the train we finished our work in time - yağışın yağmasına baxmayaraq biz işi qurtara bildik.
qeyd: "in spite of' - dan fərqli olaraq "despite" bağlayıcısı "of" sözönsüz işlənir. məs:
despite the thick fog we could easily find the way - qalın dumana baxmayaraq biz asanlıqla yolu tapa bildik.
11) so...that - nəticə budaq cümlələrində işlənir, "so" bağlayıcısından sonra sifət və ya zərf işlənir. məs:
the book was so good that ı couldn't put it down - kitab o qədər yaxşı idi ki,mən onu əlimdən yerə qoya bilmirdim.
12) such...that - nəticə budaq cümlələrində işlənir,"such"- dan sonra isim işlənir. məs:
it was such news ı couldn't tell it anyone - bu elə bir xəbər idi ki,mən onu kimsəyə deyə bilməzdim.
13) either...or - bu bağlayıcının dilimizə üç cür tərcüməsi var.
1. həm,həm də. məs:
either he or his brother is diligent - həm o, həm də qardası çalışqandır.
2. ya,ya da. məs:
the teacher is either in the library or in the classroom - müəllim ya kitanxanada,ya da sinif otağındadır.
3. gah,gah da. məs:
either it was raining or strong wind was blowing - gah yağış yağırdı,gah da güclü külək əsirdi.
14) neither...nor - tərcüməsi "nə,nə də" deməkdir. məs:
we expect them to arrive neither today nor tomorrow - biz onların nə bu gün,nə də sabah gəlməsini gözləyirik.
qeyd: həm "either...or" həm də "neither...or" bağlayıcılarında xəbər "or" və "nor" - dan sonra işlənən mübtəda ilə uzlaşır.
15) as if (as though) - tərcüməsi "sanki" deməkdir,müqayisə budaq cümlələrində işlənir. məs:
you speak as if (as though) you can do it - siz elə danışırsınız ki,sanki bu işi bacarırsınız.
16) in order that (so that) - tərcüməsi "o məqsədlə ki" deməkdir,məqsəd budaq cümlələrində işlənir. məs:
he raised his hand in order that (so that) ı could see him - o əlini qaldırdı ki,mən onu görə bilim.
17) even if - tərcüməsi "hətta,əgər" deməkdir,güzəşt budaq cümlələrində işlənir. məs:
ı shall help him even if he objects - o etiraz etsə də belə mən ona kömək edəcəyəm.
18) even though - tərcüməsi "hətta baxmayaraq" deməkdir,güzəşt budaq cümlələrində işlənir. məs:
even though it was raining heavily they comtiuned their game - hattə güclü yağışın yağmasına baxmayaraq onlar oyunlarını dəvam etdirdilər.
19) not only...but also - tərcümədi "nəinki yalnız...həm də" deməkdir. məs:
in summer one must not only go to the seaside but also climb mountains - yayda nəinki yalnız dəniz kənarına həm də dağlara da dırmanmaq lazımdır.
20) both...and - tərcüməsi "hər iki...və" deməkdir. məs:
studies and physial work develop both the mind and the body - təhsil və fiziki iş hər iki beyni və bədəni inkişaf etdirir.
21) wheter...or - bu bağlayıcıdan iki seçim qarşısında qalarkən istifadə olunur. məs:
ı didn't know wheter to get up or to go on lying on the bed in my clothers - mən bilmirdim yataqdan qalxım yoxsa paltarlı yataqda uzanmaqda dəvam edim.
22) than - tərcüməsi " -dan,-dən" şəkilçilərinə uyğun gəlir,müqayisə bildirir. məs:
this room is larger than taht one - bu otaq o birindən daha genişdir.
23) as...as - müqayisə bildirir. məs:
this book is as interesting as that one - bu kitab o kitab kimi maraqlıdır.
24) so...as - müqayisə bildirir,yalnız inkar cümlələrində işlənir. məs:
this boy is not so strong as me - bu oğlan mənim kimi güclü deyil.