+7 əjdaha
1. oxumağa başlamadan öncə bu entryini oxumağınızı tövsiyə edirəm. ip/-178957(baxma: dynamic host configuration protocol)
bilirik ki, şəbəkəyə birləşən hər qurğunun (kompüter, telefon, tv, printer və.s) ipsi olması vacibdir, ip burda bir növ qurğunun kimliyini təmsil edir. #178957də deyildiyi kimi hər bir qurğunun private və public ipsi olur, bu mövzuda əsasən private ip üstündə dayanacağıq.
Bir şəbəkə üzərində yüzlərlə kompüter, printer və.s olduğunu düşünsək və bunların hamısına əllə ip təyin etməyə çalışsaq həm çox uzun vaxta, həm də enerjiyə ehtiyacımız olacaqdır. ya da kiçik bir xəta ilə fərqli qurğulara eyni ip versək ip conflict xətası verəcəkdir. dhcp olaraq adlandırdığımız xidmət bu işi bizim əvəzimizə yerinə yetirir.
tərif: dhcp eyni şəbəkə üzərində olan qurğulara ip adresi, o cümlədən subnet mask, gateway * tərcüməsini bilənlərdən məni də xəbərdar etməsini xahiş edirəm verilməsi kimi funksiyaları yerinə yetirir.
texniki detallar:
tutaq ki, şəbəkə üzərində 192.168.1.1 adresli routerimiz və 192.168.1.2 adresli laptopumuz (host) var və yeni bir qurğu da (məsələn: telefon) bu şəbəkəyə qoşulmaq istəyir.
təsvir eləsək belə şəkil alınardı:
telefonun hələ ki, ipsi yoxdur, amma almağa çalışır. bunun üçün aşağıdakı 4 mərhələ ardıcıllıqla icra olunur:
bütün bunların baş verə bilməsi üçün 1 dhcp serverə - hansı ki, bu routerin/modemin içərisində olur - və dhcp clientə - hosta ehtiyac duyulur.
1. mərhələ dhcp discover adlanır, hansı ki, bu halda qoşulmaq istəyən host ip adresi ala biləcəyi dhcp serveri varsa axtarır. host dhcp serverinin hansı olduğunu bilmədiyi üçün şəbəkə üstündə olan bütün cihazlara kəşfiyyat sorğusu * discovery request göndərir. başqa sözlə bu broadcasting adlanır. əgər bu mərhələni insanın anlaya biləcəyi formata çevirsək:
Göndərən/sender: Kimsə mənə ip ünvanı verə bilər? (hal-hazırda bu qurğunun ipsi olmadığı üçün 0.0.0.0 olaraq işarə olunur. bu udp 68ci portdan icra olunur, 68ci port dhcp clients, 67ci port isə dhcp serverləri üçün nəzərdə tutulub).
2.mərhələ serverin hosta yeni ip adresi təklifi ilə başlayır. router yeni hostu tanımadığı üçün bu yenə eyni şəkildə - şəbəkə üzərində olan bütün qurğulara sorğu göndərməklə/broadcasting - yerinə yetirir. əgər bu mərhələni insanın anlaya biləcəyi formata çevirsək:
Göndərən/sender: mən 192.168.1.3 adresini sonrakı 3600 saniyə (1 saat) üçün təklif edirəm. göndərən router olduğu üçün ip adresi 192.168.1.1, portu isə udp 67 olacaq.
3.mərhələdə yeni hosta artıq ən az 1 ip təklif edilmiş olur. daha sonra host serverə cavab sorğusu olaraq hansı ip adresini seçmək istədiyini bildirir. sorğu göndərmə yenə broadcasting şəklində icra olunur. əgər bu mərhələni insanın anlaya biləcəyi formata çevirsək:
Göndərən/sender: mən 192.168.1.3 ip adres təklifini sonrakı 3600 saniyə üçün qəbul etmək istəyirəm. göndərənin hələ də bir ipsi olmadığı üçün 0.0.0.0 olaraq işarə edilir, udp port 68dən istifadə olunur.
4cü və sonuncu mərhələ dhcp ack * ack - acknowledge in qısaldılmış forması adlanır. bu mərhələ dhcp server yeni hostun ipni istifadə etməyə başlamasını təsdiq edir. təbii ki, yenə bu əməliyyat da broadcastinglə icra olunur. əgər bu mərhələni insanın anlaya biləcəyi formata çevirsək:
Göndərən/sender: 192.168.1.3 ip adresini 3600saniyə üçün istifadə edə bilərsən. sorğunu göndərən router olduğuna görə ip - 192.168.1.1, udp port 67 olacaq.
bununla da yeni qurğuya ip vermə prosesi tamamlanmış olur.
bəs iki yeni cihaz eyni anda ip istəsə serverin sorğuları necə qarışdırmayacağını soruşsanız: dhcp server bunun üçün transaction iddən yerinə yetirdiyi əməliyyatları izləmək üçün istifadə edir.
yuxarıdakı 3600 saniyə - 1 saat məsələsi artıq istifadə olunmayan iplərin yenidən istifadə olunması üçün nəzərdə tutulmuşdur.