5. əvvəla heç kim link verməyib, baxmaq üçün link;
(youtube: )
sonraysa,
gərəyindən artıq və yersiz eleştirilərə məruz qalır plastilin, adamlar bu boyda şey çəkiblər əziyyətlə. götünü yerindən qaldırmağa ərinən insanlar plastilin haqqında negativ şərhlər edirlər. hansı ki o adamların əlindən götündən bir iş gəlmir və ya gəlsə də etmirlər. və bir işi etməmək edə bilməməyə bərabərdir. yəni siz etmirsiz heç olmasa edənə mane olmayın bi zahmet, eleştirilərinizidə pivnoyda oturub palaskat edərkən deyərsiniz, ən azından səsinizi az adam eşitmiş olar. bakıda axşama qədər tarkovski deyib götünü yırtan insanlar var, hansı ki bir qurup gəncdir və film düşkünüdürlər, facebookda səhfələr açıb istifadəçi toplayıb hər iki gündən bir görüş təyin edib görüşürlər film müzakirəsi adı ilə. və bir ildən çoxdur ki bu tip quruplaşmalar hərəsi ayrı ayrı "film çəkəcik biz, ehehe" deyib davam etdirirlər bu görüşmələri. əldə nə var? sıfır. demirəm görüşmə səbəbləri wap chatlarla böyümüş nəsil olduqları üçün dvijeniya yaratmaqdı. sadəcə necə olurki bu qədər adam axşama qədər cırırlar özlərini ama ortaya birşey qoymurlar deyirəm. çünkü bu insanlarla danışdığınız zaman özlərini sanki trierdən tut bergman`a qədər hamısının bir vaxtlar ən yaxın dostu olublarmış kimi təqdim edib, və sizin sahib olduğunuz kino bilginizə yuxarıdan aşağı baxırlar. e pezevenk siktir git bi şey çək onda, bizdə deyək bir şeylər varmış həqiqətəndə.
nəysə, sözüm ona, bu tip adamlar durub negativ fikir bildirəndə plastilin haqqında, doğurdanda qoyur adama. "nəyə lazımdı", "niyə çəkmisən" deyənlər var, silsiləsini sikdiklərim. əksinə, nə olur olsun, pozitiv rəyə layiqdir plastilin və onun kimi çəkilmiş digər qısa metraj filmlər.
filmdəki əksikliklərə gəldikdə isə əlbətdəki bir çox boşluqlar, oturmamış yerlər olmalıdır, varda, bunu heç kim inkar etmir, filmi ekranlaşdıranların özləridə. filmin çəkilişindəki məqsəd onsuzda, o boşluqları doldurub gələcəkdə daha yaxşı bir iş ortaya qoymaqdır. özləridə görüblər hər halda boşluqları ama yenədə,
- azərbaycan dilindən istifadə də çətinlik çəkdiklərini qeyd etmişdi ghettofilm idarə heyyəti, düzdü dildən istifadə də biraz sünilik alınıb, ama youtube şərhlərində yazıldığı kimi türk dilindən istifadəyə görə yox. əksinə, azərbaycan dilinin rəsmi formasından daha çox istifadə edilib. yəni məsələn "mən bilmirəm" deyilibsə, "nəmm ala mən" daha uyğundur. nəticədə biz heç dostlarla danışarkən bu rəsmi dildən istifadə etmirik nəinki özümüzlə danışarkən. ləhçə daxil edilməliydi yəni dilin içinə.
-bağırmalar. bağırmalar nisbətən artıq olub, yəni altı obrazdan biri bağırır, sonra kamera başqasına gedib həmin obraza qayıdır an içində baxırsan ki o obraz elə bil iki saniyə əvvəl bağıran obraz deyil. qopuqluq yaranır yəni. ya obrazlar bir şeyi qışqıraraq deyərkən bu keçidlərə fikir verilməli ya da ümumiyyətlə bağırmalar azaldılmalıydı.
-keçidlər. səhnələr ayrı ayrı çəkilib birləşdirildiyindən olacaq ki hər halda, keçidlərdə qopuqluq hiss olunur. kamera bir obraza gedib qayıdanda həmin obraz söhbətə olduğu kimi davam etmir, səs tonu dəyişir, bəzən mövzu dəyişir.
-səssizlik. səssiz, sadəcə obrazların səsləri olan film səhnələri, və ya bəzən bütün film boyu olur bu hallar, hansı ki heç bir arxa fon musiqisi, və ya arxa fonda hərhansısa bir səs olmur. bu çətin işdir, sinematoqraf deyiləm, tam olaraq demək istədiyim film tərzinə uyğun misal verə bilməyəcəm. ama anlaşıldı hərhalda nəyi nəzərdə tuturam. bu tip filmləri izləyiciyə sevdirmək ustalıq istəyir. xüsusi ilədə qısa metrajlı filmin müddəti 30 dəqiqədirsə, hansısa fon səslərdən istifadə edilməliydi. soundtrack demirəm, bilmirəm, məsələn çox az səslə açılmış radyo ola bilərdi, megapolisin səsi, yəni şəhərdəki maşınların, polis maşınlarının siqnal səsləri kimi, bu tip fon səsləri izləyicini yormamaq üçün istifadə edilə bilinərdi. qısaca, film çox səssiz olduğu üçün yorur bir nöqtədə.
-kamera açısı. kamera görüntüləri spontandır, monoton. həmişə eyni bucaqlardan çəkir kamera. otaq çəkilməliydi məsələn. ümumi bir görüntüsü, içində 6 obraz olarkən göstərilməsi daha yaxşı olardı ama bu montaj baxımdan çətindirsə heç olmasa bo otaq göstərilməli idi, izləyici özünü ana obrazın yerinə qoya bilməlidi, ama qoya bilmir çünkü otağı təsəvvüründə canlandırmaqda çətinlik çəkir. yəni otaq geniç bucaqdan çəkilməliydi heç olmasa bir dəfə belə olsa.
daha da əksikliklər var, ama yenə də dediyim kimi. pis yoxdan yaxşıdır və hörmətə layiqdir.
11. filmə ilk dəfə baxdığımda yarımçıq saxlayıb bağlamışdım. dörd-beş aydan sonra yenidən baxmağa qərar aldım. baxandan sonra filmi çəkəni qiyabi tanısamda, şəxsi tanışlığım olmadığı halda özünə yazmaq istəyi yarandı. yəni ciddən bəlkə problemləri var, danışmaq istədiyi birinə ehtiyac olar. amma yazmadım. hardasa üç ay öncə filmi yenidən izlədim. ilk olaraq onu vurğulayım ki, girişin schubertin trio in e flat op 100 bəstəsi ilə başlaması insana zövq verir. filmlərdəki dialoqlar öz yerində amma yuxuları "yuxu"du deyib keçmiyin məncə. ən əsas da nitsşe olan yuxunu. sonda kristin asbjornsenin slow day mahnısı yerinə düşüb məncə. ağlamaq hissəsi azca süni alınsa da, mahnı onu ört-basdır etməyi bacarıb. ayrıca filmdən sonra müsahibə verəndə sanki həqiqətən o obrazlar varmış kimi çəkilməsi bir başqa gözəl idi. (baxma: mahir kərimlinin götürdüyü müsahibə). hər dəfə baxanda nəsə başqa bir şey tapırsan. bir müddətdən sonra yenə baxıb, yeni nəsə tapacağıma inanıram. uğurlar.
intro hissəsi mənə, tarantinonun girişində istifadə etməkdən yorulmadığı portağal rəngini və pulp fictionı xatırlatdı. zənnimcə oradan şüuraltı olaraq təsirlənmə var və ya yanılıram. şriftləri biraz yığcam etmək olardı, daha estetik alınır.
filmin girişində istifadə edilən detal çəkimləri hekayənin içində öz yerini tapmadı. normalda film kadrajına girən əşya, insan, bulud və ya hər nələrsə ssenari və hekayəylə bağlı olmalıdır. detal çəkiminin içində van gogh portretinin olması maraqlı idi.
təəssüf ki artıq saqqız kimi çeynilən siqaretlə filmə başlamaq, flu halında dəqiqliyi sifətə cilovlamağın tipikliyi, bu filmin girişində öz yerini qoruyur. tələbə filmlərinin olmazsa olmazı halına gəlmiş siqaret, marixuana, qara kadraf istifadələri artıq aşılmalıdır. ya da hekayəni daha da drammatik hala gətirməlidir.
film ağ qaradır. içində femme fatale olmadığına görə, arxa küçələrdə cinayət işlənilmədiyinə görə film sözsüz ki film noir deyil. ağ qara filmlərin bir çoxu tələbələrə aiddir və ağ qara görüntü, izləyicinin gözünü aldatmağa hesablanıb. yaranan texniki səhvlərin üstü örtülür.
ortalıqda ssenari yoxdur, gördüyüm qədəriylə doğaçlama (ağıza nə gəldi) texnikası istifadə edilib. amma hər hansısa səhnələnmə, xarakter analizləri yoxdur. ssenari hekayənin bir üst formatıdır. və sadəcə diyaloq və monoloqlardan ibarət deyil. ona görə də ssenari əksikdir.
aktyor həddindən artıq teatraldır. teatr aktyoru olmaq ehtimalı var, ya da yoxdur, bilmirəm. amma film və teatr aktyorluğu tamam fərqlidir və hər biri aid olduğu səhnədə istifadə edilməlidir.
söyüşlərdə bir problem yoxdur. nəticə olaraq paradokslar yaşayan xarakterin iç dünyasıyla yaratdığı əlaqədir və söyüş, özünü idarə etmədə çətinliklərin varlığı inandırıcıdır. mən öz içimdə inqılab etməyə çalışanları söyürəm.
montaj zəyifdir və çətin işdir. prof bir insanla işləmədiyiniz müddətdə tipik keçid sekanslarında problemlər yaşaya bilərsiniz. plastilin filmi də bu problemlərdən artıqlamasıyla əziyyət çəkir.
kamera rejitasiyası yoxdur. 30 dəqiqə ərzində kameranın ən azından pan etməyini gözlədim, amma olmadı. bunun iki səbəbi var. bir: rejissor bu çəkilişdən istifadə etmir. iki: imkanlar qısıtlıdır. yəqin hər ikisindən biraz var.
tripod, motor(!) modunda olduğuna görə action yaradacaq gücə sahib deyil.
filmə bir janr adı qoysaq, üçüncü sinif dramadır. məşqdir.
leylanı görmürük. görsəydik də nələrinsə dəyişəcəyinə inanmıram. bu çəktikləri ilk filmdirmi, deyilmi, onu da bilmirəm. ilkdirsə on bal üstündən beş vermək olar. yox ikinci vəya üçüncüdürsə, sıfır.
nəticə olaraq işdir, yoxlamaqdan uduzan insan olmur. gələcək işlərində (əgər olacaqsa) uğurlar.
(baxma: ağır tənqid)
4. behzat ç dən təsirlənmiyib elə söhbeti necə var götürüb və mövzunu dəyişib. sadəcə maraqlıdır , 1 insan 30 deqiqəlik film çəkirsə həm də imkansızlıq içində , niyə plagiata əl atsın axı ? nədir buna vadar edən.
əmin olmaq istəyənlər üçün
9. qaqaşlar, inciməyin amma bunu deməliyəm elə danışırsız ki, elə bildim nəsə sənət əsəri yaradılıb və müzakirə mövzusu bunun pis ya da yaxşı olmasıdır. heç tam baxmadım daha doğrusu mövzunun "tanış uşağın çəkdiyi film" söhbəti olduğu şübhələri bürüdü. ən yaxşı tənqid də "səs pis çıxdı", "söyüş süni söyüldü" kimi oldu. kamera qoşub çayxana söhbətləri çəkilsəydi bundan maraqlı olardı. və ümumiyyətlə başa düşmədim bu cür oturub söhbət eləməyin kamerayla çəkilməsinin "film" anlayışına nə dəxli var? kobud şəkildə desək bu videonun adı "video005" olması olduğu halda "plastilin" filmi nə deməkdir? bulistanın videolarına film deyən var, yəni? telefon kamerasıyla çəkilən o qədər belə sənət əsərləri var ki. düzü bilirəm ürəyindən "guya sən zorsan da?" sualı keçən insanlar tapılacaq amma, qaqaş, məsələ budu da. nə məcburdu ki, belə oturub öz ruh halına uyğun söhbətləri çəkib film adıyla təqdim edəsən? bu tipli telefon kamerasıyla çəkilən videolarda irad "qaqa, niprav söhbət edirsən" olduğu halda, filmə irad tutulurmuş kimi "behzat ç-ə oxşadı", "aktyor rolu", "rejissor işi" kimi söhbətlərin edilməsi məni belə dedikcə təəccübləndirdi.
6. hər o qışqıranfason intonasiya ilə yersiz söyüş söyəndə sağ üstdəki x`i basmamaqçün özümü zor tutdum.
amma ümumi mənada bir şeylər etmək üçün əziyyətləri alqışlanmalıdır.
)