+4 əjdaha
16. (bax: black hole)qara dəlik
əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
öyrənildiyində təəccübləndirən məlumatlar - ağ dəlik - interstellar - stephen hawking - kosmos - Qravitasiya dalğaları - hawking radiation - the flash - sözaltı günlük
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+6 əjdaha
2. qara dəlik-- qalaktikanın amcığı deyə bilərik+6 əjdaha
17. işığın belə tərk edə bilməyəcəyi intensiv cəzbetmə sahəsinə malik ağır səma cisimlərinin varlığı barədə ilk olaraq 1784-cü ildə con mişel yazmışdı. albert eynşteynin ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin önəmli təxminlərindən biri olmasına baxmayaraq, hələ ötən əsrin ikinci yarısınadək varlığı şübhə altında idi. bilinən heç bir şeyin onun qravitasiyasından çıxmadığına görə birbaşa müşahidə etmək mümkün deyil. lakin, alimlər, həmin qravitasiya sahəsinin ətrafda göstərəcəyi təsirlərə görə dolayı yollarla qara dəliklərin varlığını müşahidə etmişlər. hal-hazırda qara dəlik olduğu güman edilən minlərlə səma cismi qeydə alınıb. süd yolu qalaktikasının mərkəzində yerləşən superkütləli qara dəlik bizdən 26000 işıq ili uzaqlıqdadır.təbii ki, reallıqda qara dəliklər ən qarışıq şəkildə qarşımıza çıxır. nəzəriyyədə isə sadələşdirilmiş modellərdən istifadə olunur. sadələşdirilmiş olmasına baxmayaraq, real müşahidə olunan fiziki prosesləri izah etmək mümkündür. 4 belə sadələşdirilmiş qara dəlik modeli var:
1. statik və yüksüz qara dəliklər ( şvarzçild qara dəliyi)
2. statik, yüklü qara dəliklər (reisner-nordstrom qara dəliyi)
3. fırlanan yüksüz qara dəliklər (kerr qara dəliyi)
4. fırlanan və yüklü qara dəliklər (kerr-newman qara dəliyi).
+2 əjdaha
8. birdə mikro qara dəliklər var. eynən qraviton kimi müşahidə oluna bilməyən ancaq varlığı təxmin olunan obyektlərdir.+3 əjdaha
19. "event horizon telescope" adlı teleskopla ilk dəfə olaraq şəkli çəkilib. hərçənd ki, bu, tam da qara dəliyin şəkli sayılmaz, hər halda böyük uğurdur. dünyada bütün bunlar baş verərkən biz hələ də ayaq arasındakı namusdan dəm vururuq.link
+2 əjdaha
12. qırmızı nəhəng ulduzun ölməsilə yaranan hiper novanın kosmos-zamanda yaratdığı deşiyə verilən ad. enişteyinin yalançısıyam+1 əjdaha
11. qara dəliklər ilk dəfə 1790 cı illərdə laplace tərəfindən təxmin olunub. təbii ki nyuton mexanikasının köməyi ilə. laplace'a görə çox kütləli və çox sıxlığı olan bir cismdən qaçmaq üçün işıqdan daha böyük sürətlə hərəkət etmək lazımdır. uzun bir müddət sonra klassik mexanikanın açıqlaya bilmədiyi şeyləri açıqlayan və yeni qravitasiya nəzəriyyəsi olan ümumi nisbilik nəzəriyyəsi yarandı. einstein field equations'dan istifadə edərək karl schwarzchild kürə formasında və hərəkətsiz cismin ətrafındakı məkan-zamana necə təsir etdiyini hesabladı. hesablamalardan alınan nəticəyə bugün schwarzchild metric deyilir. bu nəticə bugün bildiyimiz qara dəlikləri təxmin edirdi. nəticələr bizə məkan-zamanın sonsuz sıxlıqda olan nöqtələrini və bu nöqtələrin ətrafında güclü cazibə qüvvəsi səbəbilə əyilib-bükülən məkan-zamanı yəni qara dəlikləri verir. yaranan cazibədən heçnə hətta işıq belə qaça bilmir. 1960 cı illərdə isə roy kerr özünün kerr metric'i kəşf etdi. bu metrik öz ətrafında dönən cismin ətrafındakı məkan-zamana necə təsir etdiyini açıqlayırdı. qara dəliklərin üç tipi var: stellar black hole ; primordial black hole ; supermassive black hole+1 əjdaha
22. bir neçə həftə öncə nəhayət ki, qara dəliyin ətrafında olan işığın bükülməsinin şəklin gördük. qara dəliyi də gördük sanki amma qara olduğu üçün tam aydınlaşdıra bilmədik. qara dəliyə bu qədər bel bağlamaq ona, başqa kainata açılan qapı, başqa boyuta gedən yol və s. mənaları yükləmək mənasızdır, məncə. orda dəlik, deşik heç nə yoxdur. nəhayətində ortasında kütlə olan ehtimal olunur ki, yumru bir cisimdir. sadəcə sıxlığı çoxdur hansı ki, onun nəticəsində çəkisi düşünüləndən çox böyük olur. əgər ölüb eləməsəydik, çox güman qara dəliyə düşəndən sonra orda hansısa səthə yapışıb qalcaqdıq, əlbəttə bunun sizi molekul və atomlara parçalayacağı həqiqətin bir kənara buraxsaq.+2 əjdaha
1. hər hansı ulduz yaxud cismin güclü sıxılması nəticəsində yaranan fenomenal obyekt. qara dəlik çox güclü cazibə qüvvəsinə sahibdir. (bax: ağ dəlik)+1 əjdaha
3. tərkibi, daxilindəki maddələr və s. bilinməyən nəhəng kosmos hissəsidir. qara dəlik fəzada hərəkət edərək qarşısına çıxan obyektləri, ulduzları, planetləri özünə dartır və yox edir. bu proses boyunca da getdikcə də böyüyür. çox dəhşətli bir şeydir.+1 əjdaha
23. https://youtu.be/pBxrSIWWXO0hamısını göstər