xorxe luis borxes nədir

+7 əjdaha

1. borxes bir neçə dəfə oxunmalı yazardır. bir dəfə oxuyub mən borxesi oxumuşam deməklə olmur.borxesin kitabları ağırdır.və niyəsə onu oxuyanda həmişə gözümün önündə fikirli, gözləri dərin çox dərin bir yazıçı canlanır.hələ ki bütün toplusunu iki dəfə oxumuşam.üçüncüyə ümid edirəm. ən çox sevdiyim və mənə təsir edən əsərləri qum kitabı, heç kim və heç nə, ölümsüz olub. borxesin dili çox gözəldir.oxuduqca sözlərin (məhz sözlərin, hadisələrin deyil) içində axır insan. üzürsən o sözlərin içində.özü də elə belə sözlərin yox "sirli" sözlərin içində. borxesin əsərləri əfsanəlidi. mütləq o qədim dövrləri homeri o qəribə gözəl iyi olan qoca kitabları gözünün qarşısına gətirirsən. səhraları görürsən. borxesin şəxsində səhv olaraq qəbul etdiyim çox şeylər olub. məsələn diktatorla dostluq etməsini ona bağışlaya bilmirəm. amma bu mənə mane olmadı ki onun əsərlərini sevə sevə oxuyum.

+4 əjdaha

4. 1919-cu il, borgesin ailəsi üçün növbəti dayanacaq mallorca olarkən, atası yeganə romanı üzərində çalışdığı dönəmdə, borges də ilk şeirlərini yazmağa başlamışdı. atasının romanı 47 yaşında dərc edilsə də, heç bir diqqət görmür.

irəliləyən illərdə borgesinin atasının səhhəti pisləşdikcə, oğlundan, romanın üzərində yenidən işləməsini xahiş edir. halbuki, borgesin yazdığı ən uzun mətn 14 səhifəlik " kongres adlı hekayədir; onu da yazması illərini almışdı.

borges 19 yaşındaykən, atası, hər hansısa bir qadınla sevişib-sevişmədiyini soruşur. cavab, "yox" idi. ardınca atası, oğlu borgesə; yetişkənliyə keçidin sırıdığı rituallarla baş-başa qalması üçün kiçik yardım etmək qərarına gəlir. ona yazılı adres verərək, gedəcəyi yerdə bir qadının onu gözləyəcəyini bildirir. borges, kağızda yazılan ünvana çatdıqda isə, həmin qadını atası ilə bölüşəcəyini öyrəndiyi üçün, ilk sınağı uğursuz alınır.

borges üçün həkimə görünməli olduğu deyildikdə isə, həkimin rəyi: "bu cavan oğlan, qadın bədənindən alacağı zövq və həzzi, ədəbiyyatdan alır" şəklində olur.

borgesin plaza douborgun ikinci mərtəbəsində yaşanılanlar bəhsinin, başına gəlmiş bu hadisəyə bir göndərmə olduğu deyilir.

borges haqqında, ən çox onunla yatmaq və ya evlənmək istəməyən qadınlarla anlaşdığı deyilir. qəribədir ki, borgesin bir çox qadınlarla əlaqəsi var idi, lakin heç biri ilə sevgili olmurdu.

illər keçməkdə idi; bir çoxları kimi borgesə də zamanın əli toxunmuşdu. artıq mallorcada vaxtının yetərincə çoxunu fahişəxanalarda keçirirdi. axşamları qumardan əldə etdiyi pulların hamısını tək gecəlik əlaqələrinə yatırırdı. sonralar, yatdığı fahişələr haqqında; "içlərində kilsə kimi qadınlar var idi, ancaq fahişə olduqlarını unutmamağa çalışırdım." ifadəsini səsləndirmişdi.

üstündən keçən vaxt ərzində dəyişilmək bilməyən tək şey var idi: borgesin anasına bəslədiyi oedipial sevgisi. borges evləndiyi bütün qadınlara, anasının ruhu ilə xəyanət edirdi.

1967-ci ildə evlənən borgesin ailə həyatı isə, əsl tragediya idi. evləndikləri gün qadını ilə olmaq istəmir; vərdiş etdiyi yatağında təkbaşına uzanır. bal ayı üçün hotelə getdikləri sırada, yoldaşını borges deyil, anası müşayət edir. 1970-ci ildə yoldaşından boşanmaq qərarına gəlir. lakin tərslikdən həmin dövr argentinada boşanma qadağan idi. bu sırada borgesin dostlarından, argentinalı yazıçı, filosof di giovanni araya girir. borges evdən çıxarkən, yoldaşına, axşama, sevdiyi yeməklərdən birini hazırlamağı tapşırır. və həmin gün evdən, bir də geri qayıtmamaq şərtilə çıxaraq, dostunun da yardımı ilə, hava limanına doğru yollanır.

1986-cı il, artıq öləcəyini hiss edən borges, kitablarla ilk tanışlığının olduğu yerə avropaya qayıtmaq istəyir. bir şeirində də arzuladığı kimi, cenevrəyə ölmək üzrə yola çıxan borges, aprel ayında maria kodama ilə evlənir; və elə həmin ilin iyun ayında isə həyata vida edir.

öldükdən sonra, maria kodamadan, "borges sizi gördümü?" deyə soruşulduqda, cavabı: "xeyr, borges məni nə evlilik vaxtı, nə də ondan öncə əsla görmədi."