+10 əjdaha
8. loru dilde desek ağzım açıq izlediyim film..taa ki olayı çözene qeder -*memento bir şaheseridir, nolan qardaşlarına heyran buraxandır..yarım spoiler olacaq amma siz yene de oxuyun, en azından filmi bir defe izlemiş olarsız -* filmde rengli sehneler geriye, ağ-qara sehneler qabağa doğru gedir..yeni rengli sehneleri izlediyiniz zaman hadiselerin evveline doğru getmiş olursuz, ki film de sondan başlayır. mementonun sirri de budur, tersden gelen ssenari. amma bu ssenari marjinallıq olsun deye tersden gelmir, baş qehramanla empatiya qurmağımız üçün hazırlanıb..diqqet, tam spoilere keçirem..
--spoiler--
baş qehraman lennie fiziki bir travma neticesinde qısa müddetlik yaddaş itkisi yaşamışdır. (baxma: anterograd amnezi). bu travma neticesinde yeni xatireler yarada bilmir, en son xatırladığı şey ise travmadan önceki hadisedir. maximum 10 deqiqeden bir zehninize format atıldığını düşünün, lennie de ele, sadece travmadan önceki heyatını xatırlayır..her seher oyananda men hardayam sualı ile başlayır ve heyatını davam etdirmek üçün kiçik vereqlere yazılmış notlara ve palaroide ehtiyac duyur..ifade etdiyim kimi lennie en son travmadan evvelki hadiseni xatırlayır. bu hadise ise arvadına tecavüz ve öldürme olunca işler xeyli qelizleşir..düşünün ki eyni acını indice olmuş kimi her 10 deqiqeden bir tekrar tekrar yaşayırsız, eyni şoku, eyni krizi, her gün 60-70 defe arvadınıza tecavüz edilir ve sonra öldürülür..lennie hemişe bu nöqtede ilişib qalır..tanış olduğu yeni insanları, qaldığı yeri, o hadiseden sonra xeyli zaman ötüb keçse de heç neyi xatırlamır..bu 10-15 deqiqelik periodlar içinde düşündüyü tek şey arvadının qatilini tapıb öldürmekdi, bu sebeble unutmaması üçün bedenine müxtelif işareler döyme etdirir. film başdan sona ve ya ssenariye uyğun olaraq sondan başa lennienin yeniden ve yeniden qatili tapma cehdleri ile sürüb gedir..
lennie film boyunca amneziya olmamışdan evvel bir sığorta şirketinde işlediyini ve oradakı müşterilerden birinin (sammy) de bu xestelikden eziyyet çekdiyini danışır her kese. yene filmin sonlarına doğru sammynin arvadının ölümünden sonra bir yatılı xestexanada qaldığını deyir ve bu arada bu sehne canlandırılır ekranda..filmi anlamaq baxımından bu sehne çox önemlidir. demeli sammy xestexanada elil arabasında oturub ora bura baxır, tam bu zaman birden sammy lennie olur, amma 1 saniyelik. mence açıqca verilen bir mesajdı. lennienin eslinde sammynin özü olduğu, ancaq sonradan bu hekayenı uydurub özünü inandırdığı haqqında..düzdü, tecavüz hadisesi olub amma lennienin arvadı bu hadiseden sonra ölmedi, lenniennin özü, amneziya sebebiyle, arvadına ard arda 3 insulin iynesi vuraraq öldürdü..
filmin sonunda- hadiselerin başında- teddy ona eslinde cinayetkaru tutub öldürdüklerini deyir..bu son sehne de filmi anlama baxımından olduqca önemlidir..qetl hadisesinden sonra teddy lennienin şeklini çekir palaroidle, bu söhbet sırasında lennieye verir ve eslinde işin bitdiyini, intiqamın alındığı deyir, lennie ise buna inanmır, çünki en son bu pis hadiseni xatırlayır ve intiqam onun yaşaması üçün bir sebebdir...
--spoiler--
ancaq filmde bir şey narahat etdi meni. her yaddaş itkisi periodunun evvelinde lennie notlarına, dövmerine baxır, amneziya olduğunu ve heyatını asanlaşdırmaq üçün yollar tapdığını xatırlayır..ardınca da intiqam alma prosesine keçir..nece oldu bu? amneziya neticesinde lennie amneziya olduğunu da unutmalı idi, yeni bu adama travma sonrası biri deyib ki sen amneziya oldun. madam ki heç ne qalmır yadında bu nece qaldı? hele üstüne bir de cibindeki notlara, palaroid şekillerine baxır..bu qisim cidden cavabsız qaldı, başa düşen varsa aydınlatsın..
amma ve lakin aşmış filmdir, qibte edilesidir, dincelmek üçün yox, fikirleşmek üçün çekilmiş filmdir...