+24 əjdaha
2. 1994-cü ildә riyaziyyatçı john nash-ә nobel mükafatını qazandırmış nәzәriyyә. oyunlar nәzәriyyәsi belә izah edilir. әgәr iştirakçıların hamısı eyni hәdәfә istiqamәtlәnәrsә, bu onların әldә etmә ehtimalını azaldacaq, müxtәlif hәdәflәrә istiqamәt isә artdıracaqdır. john nashın isә burada başlıca rolu adam smithin nәzәriyyәsinin әksinә getmәsidir. o göstәrmişdir bir qrup üçün faydanın maksimum olması qrup üzvlәrinin hәr birinin özü üçün әn faydalı olanı seçmәsiylә deyil ancaq hәr kәsin qrup üçün әn faydalı olanı seçmәsiylә mümkündür. a beautiful mind adlı kinoda da john nashın hәyatından bәhs edilir. burada nash bunu bәsit misalla izah edir. diskodakı sarışın qız johna baxır, john isә deyir әgәr biz hamımız o qızın arxasıyca qaçsaq, onu heç birimiz әldә etmәyәcәyik , sonra rәfiqәlәrinә asılsaq onlar da bizi rәdd edәcәk, çünki heç kim ikinci seçim olmaq istәmәz. amma heç birimiz sarışına baxmasaq, rәfiqәlәriylә birgә olmaq şansımız artacaq, bu hamımız üçün әn faydalısıdı.oyunlar nəzəriyyəsi
əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
john nash - sözaltı riyaziyyat - nash tarazlığı - a beautiful mind - yazarların özlərinə belə ləzzət eləyən entryləri - oyun teoremi - nash equilibrium - minimax - opportunizm
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+15 əjdaha
3. strateji qarşılıqlı əlaqələri analiz etmək üçün öyrənilir. siyasi müzakirələr, iqtisadi davranışları öyrənmək üçün istifadə olunur. dominant strategiyalar, nash tarazlığı, məhkum dilemması kimi oyun teoremi tipləri var.haqqında bu yaxında ekşi sözlükdə babat bir entry yazılmışdı. demək oyun teorisi dərsi alan 4 odtü tələbəsi axşam kef edir, səhər də durub getmirlər imtahana. imtahan bitəndən sonra gəlib professora yalvarırlar ki, bəs biz gəlirdik imtahana amma maşının təkəri partladı yolda qaldıq filan. nə olar bizə telafi imtahanı edin. uzun yalvarışdan sonra müəllim razılaşır. və bunların hərəsini bir otaqda oturdub tək 1 sual verir:
"maşının hansı təkəri partlamışdı?"
+13 əjdaha
1. ilk dəfə 17ci əsrdə şans oyunları ilə ortaya çıxıb.ama hamının ağlında daha çox a beautiful mind filmində john nash ilə yer edib. nash bu teoremə görə 1994cü ildə nobel alıb və hal hazırda da onun bu toremi bir dərs olaraq universitetlərdə tədris olunur.
teoremə görə bir oyunçu qumarda (şans oyununda) strategiyasını dəyişdirsə belə digər oyunçuların strategiyaları sabit qaldığı müddətdə aralarındakı balans pozulmur. bu nash tarazlığıdır və özünü ən açıq şəkildə prisoner's dilemma (məhbuslar çıxmazı) teoremində göstərir.
+10 əjdaha
5. bir çox nәzәriyyә kimi çatızmazlıqları olan nәzәriyyә. belә ki, burada nәzәrdә tutulan oyunlar real hәyatı tam әks etdirmir. insanlar arasındakı qarşıdurma, konflikt kimi münasibәtlәr bir-birinә tәsir edәn çoxlu faktorların nәticәsindә meydana gәlir lakin riyazi analizi reallaşdıra bilmәk üçün bir çox faktorlar gözardı edilir vә sadәlәşdirilmiş modellәr yaradılır. nәticәdә nәzәrә alınmayan faktorlar mәsәlәnin gedişini dәyişә bilir. mәsәlәn insani hiss vә duyğular oyunlar nәzәriyyәsindә nәzәrә alınmır. nәzәriyyә john neumanın minimax teoremi ilә dirçәlib, john nashın nash tarazlığı ilә real hәyata uyğunlaşdırılmağa çalışılsa da , hәlә dә çatışmayan tәrәflәri var.1991-ci ildә nigel howard belә bir nümunә göstәrib. ingiltәrәdә iki amerikan iqtisadçı otellәrinә qayıtmaq üçün taksiyә minirlәr, sürücünün çox pul ala bilәcәyindәn qorxan iqtisadçılar otelә çatanda bazarlıq etmәyin daha yaxşı olacağını fikirlәşib yol boyu qiymәt aşağısalınmasından söz açmırlar. otelә çatanda isә bunu eşidәn sürücü qapıları bağlayıb onları aparıb gәldiklәri yerә tullayır. burada sürücü oyunlar nәzәriyyәsinin heç hesaba qatmadığı bir şey edir, әsәblәşir vә insani duyğularını ortaya qoyur vә az belә olsa öz pulunu almır.
burada iqtisadçılar qapıda sürücünün nә versәlәr razılaşacığına vә hәr iki tәrәf üçün әn optimal variantın seçilәcәyinә ümid etmişdilәr, lakin duyğular oyunlar nәzәriyyәsinin hәlә dә real hәyata tam uyğunlaşmadığını göstәrmişdir.
+7 əjdaha
4. əsl adı game theory olan, ekşi-də oxumaqla anlaşılmayacaq qədər qarma-qarışıq struktura malik teorem. hal-hazırda game theory sənayə iqtisadiyyatının əsas parçasına çevrilib və hər hans bazarda rəqabət halında olan iştirakçılarının qazançlarını, gəlir, gedərlərini anlamaq üçün əla vasitəyə çevrilib. misal üçün, telefon bazarında apple monopoliya yaradıb, samsung, htc kimi firmalar isə bazarda 2-ci, 3-cü gücə malik olan şirkətlərdi, nexus bu mövcüd bazara girmək istərsə bazarda qarşılacağı reaksiya tam anlamıyla game theory-nin əsasını təşkil edir. bazara girmək üçün product price, marginal cost, market entry cost kimi əsasları hesablamalıdı ki, bu əsaslar bazarda olan digər rəqiblərin verəcəyi təpkilər əsaslnda dəyişə (arta, azala) bilər. və ən sonda bir şirkətin bu bazara daxil olması rəqiblərin ona qarşı vermiş olduğu reaksiya müəyyən edir (rəqiblər marketdə daha qalıcı və daha güclü olduğundan onların vermiş olduğu qərarlar birbaşa bazara daxil olan yeni şirkətin siyasətini "vurmuş" olur və onu bazardan kənarda tutmuş olur).nə yazıq ki, azərbaycanda hələ ki heç bir təhsil müəssisəsində bu subyektin tədris olunmasına şahid olmamışam, ancaq rahatlıqla deyə bilərəm ki, azərbaycanda bu dərs tədris edilmədən müəssisələr iqtisadiyyatı, rəqabət iqtisadiyyatı kimi dərslərin keçirilməsi əbəsdir.
+7 əjdaha
9. tətbiqi riyaziyyatın bir-birinə zidd və ya eyni maraqlar güdən tərəflərin qarşılıqlı münasibətlərinə yön vermələrinin ümumi gedişata nece təsir etdiyini öyrənən hissəsidir. hər qarşılıqlı münasibətdə nəticədə udan, uduzan, istədiyini alan və almayan tərəflər olur və onların hər biri üçün əsas məqsəd digərlərinin hansı yolu seçəcəklərini təxmini bilib, bütün variantlarda nə qədər qazana biləcəklərini hesablayıb özləri üçün ən optimal variantı seçməkdir.nəzəriyyənin əsas tətbiq sahəsi təbii ki, iqtisadiyyatdır. biologiya və siyasət elmlərinə də tətbiq olunur. siyasi partiyaların əhalinin sağa yoxsa sola nə dərəcədə meyilli olmaları şkalasına görə hansı mövqeyi seçmələrinin onlara daha çox səs gətirəcəyinin təxmin edilməsində bu nəzəriyyənin üsulları istifadə olunur.
+4 əjdaha
10. ən çox öyrənilən tərəfi non cooperative oyunlar nəzəriyyəsidir. underrated qalan və öyrənilməsi vacib, kəşf edilməmiş tərəfi isə cooperative oyunlar nəzəriyyəsidir.iqtisadiyyat sahəsində nobel mükafatı alan əksər riyaziyyatçıların gördüyü işlər birinci sahəyə aiddir (nash, aumann və s.), ikinci sahə isə çox az tədqiq olunub
karantin günlərində oturub üzərində düşünüləcək şeylərdən biridir * glş
+1 əjdaha
6. (bax: şizofreniya)hamısını göstər