əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
sünni və şiə arasındaki fərq
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+20 əjdaha
13. əslində aralarında elə də ciddi fərqlər müşahidə olunmur. ümumiyyətlə islam dünyasında 3 əsas cərəyan vardır. sünnilik, şiəlik, xaricilik. islam dinin yayılmasında, ərəb işğallarının genişlənməsində və s. sünnilərin müstəsna rolu olmuşdur. bundan əlavə islam hüququ və fiqh elminin inkişafı sünnilikdə 4 əsas məhzəbin ; şafilik, hənəfilik, hənbəlilik, malikilərin adı ilə bağlıdır. dövlət idarəetməsində və siyasi müstəvidə də sünnilərin daha aktiv olduqlarını görürük. osmanlı, teymurilər, əməvilər, abbasilər kimi imperiyalar məhz sünni idi. şiələr isə səfəvi və fatimilər adlı imperiyalar yaratmışlar.
əgər fiqh elmi və islam hüququ sünnilərin adı ilə bağlıdırsa, islam fəlsəfəsi də şiələrin təqdimatında görüntüyə gəlir. həqiqətən də şiələr bir islam fəlsəfəsi yaratdılar. bu fəlsəfə ilk islam mücahidi hüseyndən başlayır. şiəlikdə müxtəlif məzhəb və məktəblər olsa da, 3 əsas baxış fərqləndirilir: beşlər, yeddilər və onikilər. beşlər düyir ki, 5 ci imamda imamlıq bitir. yeddilər isə imamlığın 7 ci imamda sonlandığını iddia edirlər. onikilər isə iddia edirki, 11 ci imam həsənəsgəridən sonra imam mehdi zühur edəcək. onun gəlişi qiyamətə işarə olacaq. həmçinin şiələrdə peyğəmbər ruhunun "müqəddəs"liyi ideyası da diqqəti cəlb edir. şiəlikdə belə bir ideya var ki, peyğəmbərdən sonra 12 imamda onun müqəddəs ruhu özünü əks etdirir. buna görə imamlar müqəddəs hesab edilir. bunlardan əlavə şiələrdə daha radikal mövqeli təriqətlər də vardır. məsələn: əliallahlılar. onlara görə, əli allahdır. düzü bu cür baxışlara görə şiələr islam mühitində tənqid olunur, yenilikçiliyə və ifratçılığa görə qınanırlar.
xaricilər cərəyanı isə həm şiə, həm də sünni baxışlarını özündən əks etdirir. beləki, həzrəti əli müaviəylə danışıqlara gedərkən, onun tərəftarlarından bir hissəsi buna etiraz edərək, əlini tərk edir. və ondan ayrılaraq, sərbəst şəkildə islamı yaymağa başlayırlar. afrikanın mərkəzinə qədər islamı yaymağı bacaran xaricilər çox kəskin fikirlərlə çıxış edirlər. onlar tövbə anlayışını rədd edir və deyirdilər ki, günah etmiş müsəlman kafir birindən daha təhlükəlidir. ona görə də öldürülməlidir. həmçinin xaricilərə görə irq və cinsindən aslı olmayaraq hər bir müsəlman xilafəti idarə edə bilər. təbii ki, bu fikirlərinə görə xaricilər xilafət üçün həmişə təhlükə mənbəyi olmuşdu.
bunlara baxmayaq, islamda şiəlik və sünillik arasında istər namazda, istər saqqal formasında, dəstəmazda, raşidi xəlifələri və s. məsələlərdə fərqlər müşahidə olunur. lakin bularin heç biri şiəlik və sünillik arasında mühim fərqlər yaratmağa əsas deyillər. əsil fərq onların mahiyyətində, batinində gizlənir.
+24 əjdaha
6. bir çox insan elebilirki bu mezhebler arasında münaqişelerin esas sebebi saqqal filan meselesi ve namazı eli açıq ve möhürlü qılmağ söhbetidi.heqiqeten bele düşünenler var.amma mesele tamam ferqlidir ve ciddi fikir ayrılıqları var.demeli bir-bir yazmağa çalışacam bunları.
1.xilafet meselesi.bilindiyi kimi islam peyğemberi sağ iken ölümünden sonra qureyşden 12 xelifenin xilafete başçılığ edeceyini dediyiyle bağlı bir hedis revayet edilib.bu hedis hem sünni menbelerde(sehih-buxari,sehih-müslüm kimi sehih hedislerin olduğu menbelerdende söhbet gedir) hemde şie menbelerinde var.üstelik bu hedisden elave qedir xum hedisininde her iki menbede sehih hedis olaraq revayet edilmesi ixtilafları güclendirib.demeli qedir xum hedisine göre mehemmed herkesi yolda dayandırır imam elini çağırır yanına ve elini göye qaldırarağ deyir ki;men kimin mövlasıyamsa elide onun mövlasıdı.bilindiyi kimi mehemmedin ölümünden sonra xilafetin başına ardıcıl olaraq ebu bekir,ömer ve osman keçir.şieler qedir xum hedisini misal getirerek deyirki,eslinde xelife eli olmalı idi ilk.çünki peyğember onu ümmetin mövlası(başçısı) teyin etmişdi qedir xumda.sünniler ise deyirki qardaş orada mövla sözü dost menasına işlenilib,xelifelikten söhbet gede bilmez,imam eli özü onsuzda her üç xelifeye biet etmişdi.allahın aslanı haqsızlıq qarşısında susub biet etmezdi eger orada bir haqsızlıq olsaydı.esas ixtilaflardan biri budur.bu sebebden şieler 12 imam deyirler ehli beytden olan 12 nefere.onlara göre qüreyşden xelife olacaq 12 nefer bu imamlar idi.
2.abu sufyan,hind binti utbe,muaviyye ve yezidle bağlı ixtilaf.mehemmede qarşı defelerce vuruşmuş ebu sufyan ve hemzeni öldütdüren arvadı hind binti utbe mekkenin fethinden sonra müselman olur.sünniler öz menbelerindeki hedislere dayanaraq onların semimi müselman olduqlarına inanır,şieler ise onları kafir adlandırır.eslinde mekkenin fethinden sonra tekce ebu sufyan ve arvadı deyildi mehemmede qarşı vuruşub sonradan müselman olan.şielerin sırf ebu sufyan ve arvadı üzerinde bu qeder dayanması ve onları sevmemesinin esas sebeblerinden biri eliye qarşı xilafet mübarizesi aparmış muaviyenin atası ve hüseyni öldütdürmüş yezidin babası olmasıdır.muaviye ve yezid söhbetini bilirsiz onsuzda biri eliye qarşı vuruşub o biri hüseyne.sünniler deyir müselman ne qeder böyük sehv elese bele dinden çıxmaz onlarında adlarının qabağına radiyallahu anhu(allah ondan razı olsun) yazılmalıdır,şieler ise deyir yox onlar kafirdir allahın emrini pozublar.
3.aişeyle bağlı ixtilaf.demeli aişenin bir sefer dönüşü mehemmedi safvan ibn muattal adında bir eskerle aldatması meselesi var idi.burada sünniler aişe üçün endirildiyi iddia edilen nur suresinin 11-ci ayetinden 26-cı ayetine qeder olan hisseni misal getirib deyirlerki(ayeni oxusaz söhbetin neden getdiyini başa düşersiz) aişeye iftira atılıb.şieler ise bu meselede yene sünnilerin eksine düşünür ve aişenin mehemmedi aldatdığını düşünürler.onların bele düşünmesinin en önemli sebeblerinden biri olaraq o gösterile bilerki mehemmed bu iddia ortaya atıldığda aişenin onu aldadıb aldatmamasıyla bağlı şübhe içinde idi ve 1 ay erzinde yaxın sehabeleriyle bu meseleynen bağlı meslehetleşirdi.sehabelerin hamısı aişenin onu aldatmadığını,ona iftira atıldığını deyirdi.tekce eli bu meselede tam deqiq danışmamışdı,yeni aişenin mesum olub olmadığını tam eminlikle demirdi ve mehemmede aişenin cariyesi cuveyriyeyle görüşmesini meslehet bilmişdi.bu da şielerde bu meseleyle bağlı şübhe doğurur.
p.s.diger xırda fiqhi ayrılıqları,ömerin mehemmed ölüm ayağındayken dedikleriyle bağlı ixtilafı,fatimeyle ömer arasındakı miras söhbetinden danışmıram ve mehdinin sünnilere göre hele doğulacağı şielere göre ise qeybde olduğu söhbetine girmirem. esas bu yuxarıdaki sebebler idi.bilirem çox boş bekar adamam ateist ola-ola durub palaz boyda entry yazmışam bu haqda ama millet maariflensin beyler -*
+22 əjdaha
9. şiələr toyuğu kəsdikdən sonra onu tutub, qanı axıb bitənədək gözləyir, sünnilər isə toyuğun başını kəsdikdən sonra onu buraxır, toyuğun çırpınıb qaçaraq canını tapşırmasını izləyirlər.
qeyd: bir dəfə qaxda ona görə az qala sikəcəkdilər məni.
+13 əjdaha
2. belə diyim nə şiələr sünnüləri nədəki sünnülər şiələri müsəlman qəbul edir lakin bir-birilərinə müsəlman qardaşım deyirlər. özüm sünni olduğuma görə nəqədərdə eləsəm obyektiv alınmır. beləki iran şiəliyi siyasi şiəlikdir və hz. əli sevgisi üzərinə yox hz. ömər nifrəti üzərinə qurulub. lakin yəmən zeydiliyi isə sünnüliyə ən yaxın şiəlik hesab olunur və aramızada elədə böyük problem yoxdur. ümumiyyətlə isə sünnilik təkdir 4 hak məzhəb(hənəfi,maliki,hənbəli və şafii- xırda fərqlər istisna bunlar eynidirlər) əşari və matrudi(fiqh və etiqad) sünnilikdir. yəni siz sünnilik nədir sualına əşari və matrudinin cəmi deyə bilərsiniz. lakin şiəlik tək deyildir. beləki bunların arasında qulat şiələr adlanan qruplar varki onlar islamdan çıxmış hesab olunurlar. bunlara əliullahları,nusriləri, həzrəti əliyə peyğəmbərlik istinad edənləri misal verə bilərik. qeyd edim ki bu qrupların sayı çox deyil. bundan əlavə cəfərilər,zeydilər,ələvilər,fatimilər və s. də şiəliyin bir qoludur. yəni bir sözlə şiəlik budur deyə biləcəyimiz bir inanc deyildir.
+10 əjdaha
3. fərq qoymağa ehtiyac yoxdur. həmşə dediyimiz kimi insanların islama baxış açısı tamam fərqlidir. istər qatı dindar istər ateist istər ərəb istərsə də rus. islama baxış açısı hamıda fərqlidi. islamda hər şey niyyətdən asılıdır. niyyət ibadətdirsə qruplaşdırmağa ehtiyac yoxdur.
+4 əjdaha
15. twixin sağ və sol çubuqları qədər olan fərqlər. (baxma: tərəfini seç twixlə)
+8 əjdaha
5. nə deyim axı?
4 hak məzhəb dedi adam.
şakirt konuştu resmen.tam abiler tipi var reyizde.
o məzhəblərin hamısı peyğəmbərin ölümündən sonra yaranıb.*
artık anlayan anladı
ömər nifrəti söhbəti gedir yenədə.
peyğəmbərin belə bir sözü vardı "fatiməni üzən məni üzmüştür,məni üzən də allahı"
indi deyəcək ki bu şiə hədisidir.
əhli sünni qaynaqlarında yoxdur belə bir şey.
tamam okey,ama sünni qaynaqlarının çoxunu da şiələr qəbul etmir.
mehdiyyət inamı sünnidə var ama mehdi eşqi şiələrdə.
mehdini sünnilər də gözləyir ama ona qədər olan soya inam göstərmirlər.
ümumiyyətlə hamısı bioş şeydir
+36 əjdaha
1. sifariş verən: atını siken kovboy
əsas fərq 12 imama olan inancdır. şiələr xilafətin əhli-beyt üzvlərinə aid olduğunun tərəfdarı olan insanlardır. şiə ailələr öz övladlarına nadir halda ömər yaxud osman adı qoyurlar.
+15 əjdaha
4. axtardığım şey inancları haqqında idi ki, çox az bilgi verilib. azca detaylı özüm araşdırıb gördüm ki əsasən şiələrin sırf hakimiyyət uğrunda olan iddaası üzərinə əmələ gələn bölünmədir. hz. əlinin vecinə olmasa da ətrafındakılar niyəsə bunu çox dərd eliyib.
+5 əjdaha
12. aralarındakı əsas fərq budur ki, sünnilər sünnilərin haqlı olduğunu iddia edir, şiələr isə şiələrin.
+3 əjdaha
17. Fundamental fərq allahşünaslıqdadır. Şiələr allahın hər yerdə olduğuna iman edirlər. Hər yerdədir, amma, zərrə şəklində deyil hər yerdə. Sünni məzhəbləri isə allahın 7 səmanın üzərində nəhəng bir taxtda fəaliyyət göstərdiyinə inanırlar. Həmçinin sünni məzhəblərə görə allahın 2 əli var hər ikisi sağ əldir sol əli yoxdur allahın. Eləcə də göz, ayaq, gülmək kimi sifətləri də aid edirlər allaha. Sələfi məzhəbi isə allahın hər gecənin son üçdə bir hissəsində yer səmasına endiyinə inanırlar.
ikinci prinsipial fərq xilafət məsələsidir. Bu haqda yaxşı-yaman yazılıb. Ümumən, islamiyyətlə bağlı sualı olan mənə yaza bilər.
+2 əjdaha
14. https://m.reddit.com/r/Christianity/comments/42rr43/the_best_religious_joke_of_all_time_emo_philips/
+8 əjdaha
7. bundan əlavə olaraq sünnilərin 5, şiələrin 3 vaxt namaz qılması, sünnilərin ramazan, şiələrin isə məhərrəm orucu tutmağı var.
+1 əjdaha
18. Çox sadədir. Sadəcə hakimiyyət davası. Kökü budur. Şiələr peyğəmbərdən sonra əlinin hakimiyyətini dəstəkləmişdilər, ancaq qazana bilməmişdilər. Şiə sözü özü "tərəfdar" deməkdir elə. iranda yox indiki iraq ərazisində yaranıb. Sonrada səfəvilər dövründə, xüsusilə Birinci ismayılın dövründə mərkəz irana keçib. Hə, bir də təbii ki, şərq mistizmindən çox bəhrələnib. Yerli xalqların mədəniyyətindən təsirlənib, xüsusilə mesopotamiya mədəniyyətindən. Amma day allahı təbiətdə filan görmək sufi-panteistlərə aiddir. Sufizm özü də şiəliklə yaxındır, çünki eyni coğrafiyadan çıxıblar, ancaq bütün şiələr allahı təbiətdə filan görmürlər. burada yanlış var.
+5 əjdaha
11. şiələr lomkada olmağı xoşlayırlar. məzlum, yazığ, fağır deyə bilərik.
sünnilər isə şiələin tam əksi aqresiya zad.
+5 əjdaha
8. sünniler ile şielerin dindeki esas ferqi bundan ibaretdirki sünniler islam fiqhini başqa sözle desek islam hüququnu,qayda ve normaların işleyib hazırladı.şieler ise islam felsefesini yaratdılar.şieler deyir-inanıram bundan sene ne,sünnilere göre ise neye göre inanmag şertdir.şielerin inamı daha derindir.çünki ifrat dindarlardır.sünniler ise normalarla düşünür.özünden diger bütün cereyanların axsaqlıqlarını ortaya qoyur
hamısını göstər
