larisa məmmədova

1. 20 yanvar şəhidlərindən biridir. məktəb vaxtlarımın qorxulu yuxusu olan 12 yaşlı balaca qız. 2000-lərin əvvələrində məktəblərdə keçirlən 20 yanvar tədbirləri və danışıqları daha vahiməli daha ürküdücü olurdu hələ də əgər aşağı sinifdə oxuyurdunuzsa. kiçik kibrit qutularını qəbir kimi istifadə etmək və 20 yanvara aid şəkillər çəkmək. hər zaman da xüsusən 2 uşağın adı çəkilirdi. birincisi 12 yaşlı larisa məmmədova ikincisi 13 yaşlı ilqar ibrahimov. hər 20 yanvar gecəsi evimiz güllələnəcəkmiş kimi hiss edirdim. hər 20 yanvar da bu uşaqlar yenidən öləcəkmiş kimi hiss edirdim. bakıda larisa adına küçə var.

2. azərbaycanlı atadan, ukraynalı anadan olan 20 yanvar hadisəsinin 13 yaşlı qurbanı. yanvarın 19-dan 20-nə keçən həmin o gecə larisa atası ilə bərabər avtobusda idi. əsgərlər avtobusu saxlayıb əvvəlcə içərdən hər kəsi çıxartdılar. sonra da yerə yatırıb döyməyə başladılar. atasını o qədər döydülər ki, başından ağır zərbə aldı huşunu itirdi. yalnız üç gündən sonra özünə gəldi. larisanı isə öldürənə qədər döymüşdülər. anasından soruşanda ki, nəyə görə belə narahat vaxta uşağı evdən buraxmışdız? dedi ki, biz ağlımıza gətirmirdik ki, sovet əsgəri belə şeylər etsin. larisa hər zaman atasının iş yerinə yemək aparırdı, sonra da onunla bir yerdə işdən qayıtmağı sevirdi. hətta bu hadisədən bir neçə gün öncə həyətimizin yanında duran əsgərlərə də yazığı gəlmişdi. atasının yanına gedəndə onlara da pirojki aparmışdı.

bu qız haqqında bəxtiyar vəhabzadənin bir şeiri də var.

on üç yaşlı körpə bala,
yazıq anan necə dözsün
bu kədərə, bu məlala?
məzarının baş ucunda kuklan da var.
bu gün layla çalmalıykən sən kuklana
kuklan sənə laylay çalar.
sən özün də kukla idin.
bu dünyanın əvvəlini, axırını
heç bilmədin.
kim kuklaya güllə atar?
atan oldu.

insanlığı, mərhəməti,
ədaləti, həqiqəti
bir qərəzə satan oldu.
anan asmış dərs çantanı,
məzarının baş daşına.
axı, niyə hay vermirsən.
səni dərsə haraylayan yoldaşına?
sənin adın dostlarının dil əzbəri.
qızım, axı səni gözlər çoxdan bəri
açmadığın kitabların, dəftərlərin,
səni gözlər partandakı o boş yerin.

nə bərk oldu yuxun sənin?
ataların ah-naləsi,
anaların şivən səsi
sığmır göyə, sığmır yerə.
söylə, niyə oyanmadın
bu haraya, bu həşirə?

övladıydın iki xalqın.
bu dostluğa mən uydum, sən də uydun.
sən dostluğun simvoluydun.
bunudamı bu gün bizə çox gördülər?
elə bil ki, səninlə bir
bu dostluğu öldürdülər

3. Larisanın anası hadisə haqqında illər sonra ətraflı danışır.

(youtube:

)

larisa məmmədova

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!