sifilis

2. Treponema pallidum tərəfindən törədilən zöhrəvi xəstəlik. Hələ 1496-cı ildə məşhur alman rəssamı albrext dürer bu xəstəliyi təsvir etmişdir. Ümumiyyətlə mifologiyada yer etmiş xəstəlikdi, belə deyək.
Sifilis 146 ada malikdir (ispan, italyan, fransız xəstəliyi). Sifilis adı italyan həkimi və şairi Cirolamo (ieronimo) Frakastoronun (XVI əsr , Verona , Çiçəklənmə dövrü) , «Sifilis və ya Qalliya xəstəliyi» poemasının qəhrəmanı, donuzlarla dostluğuna görə (yun. συς-donuz, yun. φίλος-həvəskar), digər versiyaya əsasən – tanrıya olan ədəbsiz tənələrə görə tanrı tərəfindən cinsi orqanların xəstəliyi ilə cəzalandırılmış çoban Sifulusun adı ilə əlaqələndirilir.
Xəstəliyin özünə gəldikdə əsasən, dəri, selikli qişaların zədələnməsi ilə keçən xəstəlikdi. Həmçinin, daxili orqanlar- neyrosifilis, hepatit, meningit, pnevmoniya, qlomerulonefrit və s. Zədələnir. Patogenezinə, kliniki əlamətlərinə gəldikdə çox mürəkkəb xəstəlikdi. Burda yazsam, uzun çəkəcək. Amma vaxtında müalicə olunduqda mərhələləri uzun çəkmir. Əks təqdirdə, yoluxucu olmayan gecikmiş sifilisə qədər gedib çıxır. Təsnifatda Anadan dölə keçən anadangəlmə sifilis də mövcuddur (ən dəhşətlisi budur, məncə). Profilaktikası isə çox sadə, qorunun, təmizliyə riayət edin.

3. Xəstəliyin yeni dünya, yəni amerika qitəsindən kristofer kolumbun səyahətindən qayıdan dənizçilər tərəfindən köhnə dünyaya gətirildiyi düşünülür. Keçmişdə çox dəhşətli xəstəlik sayılıb. Xəstələr ağır vəziyyətdə, ağlını itirərək, ağrı və yara içində ölürmüş. Müalicə üçün hər şeydən, hətta civədən də istifadə edilirmiş. Sifilis barədə ona görə də belə bir ifadə var:"bir gecə venera ilə, bütün ömür merkuri ilə".
P.s. Civənin kimyada digər adı merkuridir.
Antibiotiklərin kəşfindən sonra sifilis ölümcül deyil. Tək şərt var. Vaxtında müalicə almaq. Erkən müalicə alınmadığı halda deformasiya, sinir zədələnməsi, həyati orqanlarda zədələnmə yaranır. Sifilis cinsi yolla keçən xəstəlikdir və şankr mərhələsində çox yoluxucudur. Çox aşağı ehtimal olsa da, yaxın dəri təmasından, cinsi yolla olmadan da keçə bilər. Anada sifilis olması düşük, erkən və ya ölü döllü doğum, xəstəlikli uşağın doğulması və doğulan uşağın qısa müddət sonra ölməsi ilə nəticələnə bilər. Bəzi uşaqlar sağlam da doğula bilər. Bu, ananın sifilisə hamiləliyin hansı dövründə yoluxmasından asılıdır. Anadan uşağa xəstəlik doğuş zamanı və ya hamiləlik dövründə keçir. Sifilitik yenidoğulmuşlarda kəskin anemiya, həyati orqanlarda, hissiyyat orqanlarında zədələnmə, sümük deformasiyası ola bilər. Erkən kongenital sifilis 2yaşa qədər müddəti əhatə edir. Uşaqda burun axması, sümük deformasiyası, göz, qaraciyər, böyrəkdə problemlər, dəridə eroziya ola bilər. 2 yaşdan sonra da davam edən sifilis gecikmiş kongenital sifilisdir. Bu uşaqlarda görmədə problemlər, karlaşma, dişdə problemlər, müxtəlif növ skelet sistemi deformasiyaları görülür. Burun yastılaşır. Hutchinson triangle müşahidə edilir. Bura karlaşma, gözdə keratit, hutchinson dişləri aiddir. Bu halda dişlərin xəstəliyə xas görünüşü olur. https://i.imgur.com/SKrRjfb.png

sifilis

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!