oruc tutmağın tarixi

ümumilikdə kökü,mənbəyi çox qədimə gedən bir ibadətdir. günəş kultuna sahib bütpərəstlərin ibadətlərindən biri də oruc olub. namaz vaxtlarını günəş vaxtı ilə təyin etdikləri kimi oruclarını da günəşin doğuş və batışına görə təyin edirmişlər. orucun başlanğıcı belə səmavi dinlərdən olan islam dinindəki kimi aya görə təsbit edilirdi. eynilə, bu günki müsəlmanlar kimi, ayı görmək üçün növbətçi heyətlər belə qurulurdu. məhəmməd peyğəmbərin başçılığı ilə islam dini yaranmamışdan, təbliğdən əvvəl də ərəb paqanlarının maraqlı adət-ənənələri var idi.

qədim dinlərində oruc, xüsusilə, rahiblərin tanrılara yaxınlaşmağa hazır olmalarını təmin etməyə yarayan bir yol idi. ellinizm dövrünün inanclarına görə, tanrılar bir sıra müqəddəs təlimləri ancaq oruc tutan şəxslərə vəhy yolu ilə göndərərdilər. bəzi qədim mədəniyyətlərdə isə oruc, hirslənən tanrıları təskinlik etmə kimi məqsədlərə yönəlmişdi. bütün dinlərdə, müəyyən zamanlarda oruc tutma ənənəsi vardır. deməli bu budda rahibləri, yenə müəyyən günlərdə oruc tutaraq günahlarını etiraf edərək, təmizlənəcəklərinə inanarlar.

məhəmməd peyğəmbər

həqiqətən məhəmməd ibn abdullah rəsmən peyğəmbər olmasa belə çox hörmət ediləcək bir şəxsdir. onun müsbət cəhətdən etdiyi çox inqilab və dəyişiklikləri var. (ətrafı üçün) açığı məhəmməd bu yola başlayanda o ərəb imperiyası, xilafəti qurmaq fikri yox idi. mal, mülk də yığmaq fikrində deyildi. çünki əvvəllər də imkanı var idi. onun bir məqsədi var idi; o da ki ətrafdakı insanları adam etmək. o məqsədlə yola çıxdı.

quran adlı bir kitab var. hansı ki, müsəlmanların ana kitabı kimi baxdığı, qeyri-müsəlmanların isə məhəmmədin yazdığı deyə adlandırdıqları bir kitab. bu quran həqiqətən də şeir kimidir. axıcıdır. nəysə.

orada bir surə var ki, məhəmməddən sonrakı xəlifələr haqqında əvvəlcədən məlumat verir. 4 xəlifəyə də əvvəlcədən işarə edir. qədim dünya tarixində də keçmisiniz. məhəmməd bunu heç vaxt bilə bilməzdi. özü də şiələr məhəmməddən sonra əli ibn əbu talib olmalıydı deyirlər. amma əbubəkr, ömər, osman və əli olur. deməli elə söz deməyib məhəmməd. özü də simvollarla işarə. fəth surəsi, 29-cu ayət.

"məhəmməd, allah'ın rəsuludur. onunla bərabər olanlar, (əbu bəkr) inkarçılara qarşı çətin, (ömər) bir-birlərinə qarşı da mərhəmətlidirlər. (osman) onların, rüku və səcdə halında, allah'dan lütf və xoşnutluq istədiklərini görürsən. (əli) onların səcdə əsəri olan əlamətləri üzlərindədir."

həqiqətən də əbu bəkr həmişə məhəmmədin yanında olub. 622-ci il, hicrətdə də məhəmmədin yanında olub məkkədən çıxanda. ömər ibn xəttab da sərt adam olub ümumiyyətlə. hələ fikirləşin, inanmayanlara qarşı necəymiş. osman ibn əffanda çox təvazökar insan olub. və əli ibn əbu talib də çox namaz qılan olub. səcdədən də gec qalxarmış.

tam ardıcıllıqla xəlifələrə işarə etməsi həqiqətən də ecazkardır. yəni bunu məhəmməd bilə bilməz ki, özümdən sonra kimlər olacaq xəlifə. və belə daha çox sirli ayələr var. yuxarıdakı entrydə də yazılıb.

məhəmməd o dövrə baxanda dahi bir şəxs olub. yaxşı insan, ədalətli hökmdar, öz ordusunda mərhəmətli komandan. bir hadisə var. məkkənin fəthindən sonra məhəmmədə biət eləməyə gəlirlər. müsəlman olmağa gəlirlər. ora bir adam gəlir. məhəmmədin hüzuruna gəlir. və "məhəmməd, mən sənin peyğəmbərliyini qəbul etməyə gəldim. amma bir problem var" deyir. məhəmməd isə problemin nə olduğunu soruşur və aydınlaşdırmaq istəyir. adam deyir ki, "mən sizi üzəcək, ciyərinizi parça-parça edəcək bir şey etmişəm. mən sizin qızınız zeynəbin məkkədə atdan (yaxud dəvədən) düşürtdürülüb, körpə uşağının düşməsinə (hamilə idi) səbəb olan adamam. qızınıza əl qoyub, ona pislik etməyi məqsəd qoyan qrupun lideriyəm mən cabbar.. nə deyirsiz? məni bağışlayacaqsız? mənə bir çıxış yolu varmı?" bildirilir ki, bu son cümləni deyəndə onun yanındakı səhabələr əlini qılıncına saniyəsində uzadır. çünki o zeynəb xəbəri mədinədə eşidiləndə, yayılanda ömər ibn xəttab kimi səhabələr and içiblər ki, "o məkkənin örtüsünə yapışmış olsa belə onu öldürəcəyik." bu artıq həqiqətən cinayət deyil, məhəmmədin iffətinə bir hücum idi yəni. məhəmməd adama baxıb; "sən o'sanmı? müsəlman mı olacan?" o da deyir ki, "müsəlman olmaq istəyirəm." məhəmməd də, "onda de ki, allah bir, məhəmməd onun rəsuludur." adam deyir. sonra məhəmməd qayıdıb adama "indi qalx, get burdan" deyə ifadə işlədir. adam da başını sallayıb gedir ordan. sonra ömər əsəbi vəziyyətdə məhəmmədin qabağında bütün heybətilə diz çöküb deyir ki, "sən necə icazə verərsən bu adama?! sən bir qaş-göz hərəkəti eləsən idin,bunu ikiyə bölərdik!" məhəmməd də orda ömərə əsəbləşir ki, "xəttabın oğlu. peyğəmbər qaşla gözlə hərəkət eləməz!"

yəni bir fikirləşin. onu buna nə vadar edir ki? biz olsaq onu məhv edərik bəlkə də. bizim qəlbimizi yaraladan hadisənin banisini ən azı məhkəməyə çıxartırıb, buna hökm oxuyun demərik mi? deyərik. amma məhəmməd demədi. ümumiyyətlə çox qəribə adam olub məhəmməd.

din uydurduğuna inanıram mən də. amma bu sahədə araşdırmalarımı davam etdirirəm.. mən təsadüflərə inanıram, sadəcə təsadüfləri çarpdırdım.

müəllimlərin problemli olması

vallah, hardasa düz söhbətdir. istisnaları əlbəttə ki, olur.

xüsusilə tarix müəllimləri. ya çox əsəbi olur, ya da çox yumşaq stilli. bu nədir? çoxunda da əqli problemlər olur. yoxsa bizə mi anormal gəlir?
hazırlığa gedəndə tarix müəllimim elə məsəl çəkib, haray çəkib gülürdü ki, biz məsəli buraxıb onun o qaqqıltısına gülürdük. özü də şokoladı sevən adam olub. (indi yaşayır) çox xeyirli və enerjilidi də yəqin.

bizim köhnə qonşumuz da tarixçi olub. təsəvvür eləyin, qışın cırhacırında, qar dizə qədər, havalar soyuq, şaxta yüksək dərəcədə və bu adam yalnız şalvarla yola çıxıb (bədən lüt) bulaqda əlini üzünü yuyub, bədəninə çəkir əlini də. qardan da götürür ovxalayır bədənini. nə xeyir varsa burda? indi vəfat edib mi bilmirəm. hər nə şey idisə, maraqlıydı.

tarixin ən mükəmməl thug life-ları

o vaxtı yunan-iran müharibələri olub. təqribən eradan əvvəl 500-449-cu illər arası. döyüşlərdən biri də fermopil (e.ə 480) keçidindəki döyüş olur. iranlı şah kserks xəyanət yolu ilə sparta çarı leonidi məğlub edir və orta yunanıstanı tutur.

döyüşdən qabaq iran elçisi spartalıları qorxutmaq üçün deyir ki, "bizim oxlarımız və mizraqlarımız o qədər çoxdur ki, günəşin qabağını tutacağıq."

ömründə ancaq hərb, hərbi işlə məşğul olan spartalılar da cavab verməkdə gecikməyib: "nə olar, biz də kölgədə vuruşarıq!"


p.s - bu döyüşlərin arasında yalnız fermopil döyüşündə iranlılar udur. qalan əsas 3 döyüşdə iranlılar uduzur.

troya müharibəsi

tarixi vərəqləyərkən oxumuşdum.rəvayətə görə e.ə 1200-cü ildə yunanların (axeylərin) kiçik asiyadakı troya şəhərinə 10 il davam edən hərbi səfərləri olub. yunanların da bu yürüşlərinə mikena padşahı aqamemnon başçılıq edib

nəysə, bu troya müharibəsinə səbəb də troya şahzadəsi parisin sparta çarının arvadı yelenanı qaçırması olub. yunanlılar da taxtadan düzəldilmiş atın köməyilə bu troya şəhərini tutublar.

eşitmiş olarsız, troya atı ifadəsi "adama bədbəxtlik gətirən bəxşiş" mənasını verir

adolf hitler

öyrəndiyim qədərilə əvvəlcə bu hitlerin intihar elədiyini dedilər, səhəri gün alman radioları döyüşlərdə öldüyünü dedilər. sonra stalin hitlerin argentinaya qaçdığını iddia elədi. ruslar hitler və arvadının meyitindən parçalar götürüb ekspertiza nəticəsində onlara aid olduğunu sübut etmişdilər. buna baxmayaraq sonrakı illər ərzində hitlerin dünyanın müxtəlif yerlərində görüldüyü iddia olundu. ikinci dünya müharibəsinin bitməsindən bu günə qədər hitlerlə bağlı xəbərlər çıxmaqda hələ də davam edir.

gürcülərin gözəl üz cizgilərinin olması

deməli keçən səfər bir məqalədə oxumuşdum ki, dünya elm adamlarının və səyyahların fikrinə görə, bəs dünyada ən gözəl üz cizgili, ala gözləri ilə seçilən insanlar məhz gürcülərdir.

qəribəsi budur ki, immanuel kant, charles darwin və başqa məşhur şəxslər də bunu təsdiq edir.

amma məncə elə deyil. gürcülər elə də gözəl olmur axı. özü də yalnız öz millətlərinə mehriban olan xalqdırlar, özləri üçün həddindən artıq qonaqpərvərdirlər. amma elm adamları da elə belə deməz yəqin ki. başqa kriteriyalarda var demək ki.

çingiz qurbanov

azərbaycan respublikasının milli qəhrəmanı. bu ad çingiz qurbanova azərbaycan respublikasının prezidenti ilham əliyev tərəfindən 2017-ci il, fevral ayının 7-si tarixində verilib.

ordumuzun igid əsgəri olub. texniki universitetinin müdafiə sənayesi nazirliyinə aidiyyatı olan optik cihazlar və lazer şüaları fakultəsini bitirib. sonra da hərbi xidmətə yollanıb. 39 gün çingizin nəşi mənfur ermənilərin əlində olub.

komandirləri atası ilə danışanda deyib ki, erməni kəşfiyyat diversiya qrupu bizim sərhədi pozmaq istəyib. bizim əsgərlər erməniləri görüb, bu zaman atışma olub. ermənilər görüb ki, artıq bizim əsgərlərin onların sərhədi keçmək istədiyindən xəbəri var, ona görə geri çəkiliblər. çingiz postdan çıxıb, gələn erməniləri təqib etməyə başlayıb. çingiz 3 erməni hərbçisini- 1 zabit, 2 əsgəri öldürüb. çingizi də ermənilər orada öldürüblər. qəhrəmanlıq, rəşadət göstərib çingiz. bir qardaşı var, gözdən əlildir. atası da deyib ki, onu əsgərliyə aparmayacaqlar. amma əsas olan vətəndir! həqiqətən də vətən sağ olsun.

ümumiyyətlə azərbaycanımızda çox belə igidlər var. çingiz də onlardan biri idi. canından çox sevdiyi vətənindən ötrü şəhid oldu. xalqı, milləti üçün şəhid oldu sözlük yazarları. ali baş komandan ilham əliyev də hərbi sahəyə çox qiymət verir. çingiz qurbanovu, milli qəhrəmanımızı rəhmətlə anırıq...

stalinin zarafat anlayışı

stalin əlbəttə bu xüsusiyyətilə tarixə keçmədi. səbəbini başa düşmək də çətin deyil. əvvəl bununla bağlı mən entry yazmışdım və olmuş şeylərin davamını da qeyd edəcəyəm.

deməli bir dəfə otağına özünün icazəsi olmadan girən hər kəsin öldürülməsini əmr elədi. (təbii ki, məncə, yoxlamaq istəyirdi ki, görəsən əmrim keçirmi?) sonra da zarafat etmək üçün otağa keçərək acı,vay içərisində bağırmağa, guya boğulurmuş kimi səslər çıxarmaya başlayıb. qorxan mühafizəçiləri də otağa həyəcanla girdilər. sonra mı noldu? hamısını öldürtdü.
belə zarafatların bir insana yumorist sifəti qazandırmağına imkan yoxdur həqiqətən.


və bu yazdığıma diqqət yetirin. o vaxtlar kqb-şiklər arasında pıçıltı ilə danışılan bir lətifə var idi;
“krımda olarkən stalinlə ruzvelt kimin öz xalqı arasıda daha böyük sevgiyə, nüfuza malik olduğunu sınamaq istəyirlər. ruzvelt cangüdənlərindən birini çağıraraq deyir ki, "bəs mənim əmrimlə özünü bu binanın damından yerə atarsanmı?"
cangüdən də "yox! mənim uşaqlarım, qoca ata-anam var..." deyir.
stalin öz mühafizə dəstəsindən bir polkovniki barmağını tərpətməklə yanına çağırır və “za stalina!” – deyərək özünü damdan yerə atarsanmı? deyə gülümsəyərək soruşur. o da “yoldaş stalinə xidmət edirəm!”- deyən polkovnik qaçaraq pilləkənları qalxmağa başlayır. binanın damında onu tutaraq stalinin göstərişi ilə aşağı gətirirlər...
"buraxın məni!" deyə zabit bağırır.
"mən göstərişi yerinə yetirməliyəm... axı mənim uşaqlarım, qoca ata-anam var..." deyir.

cangüdənlər? bəli. bəzi tarixi şəxsiyyətləri yaxınları da bəzi anlarda tər içində olublar deməli. cangüdənin cavabında min fakt yatır.