epidemiya

1. yoluxucu bir xəstəliyin bir bölgədə, bir ölkədə və ya bütün dünyada birdən ortaya çıxdıqdan sonra, sürətlə yayılaraq çox sayda adamın xəstələnməsinə verilən ad. epidemiyalar birdən baş verərlər, qısa müddətdə çox sıyada insanı xəstələndirərlər və sonra gedərək azalırlar.
tarix boyunca müxtəlif yoluxucu xəstəliklər insanoğlunun qorxulu yuxusu olmuş və milyonlarla insan , epidemiyalar əsnasında ölmüşdür. bir çox döyüşdə ordular , düşmənlərinə deyil də epidemiya xəstəliklərə məğlub olmuşlar. tarix boyunca əhəmiyyətli epidemiyalara gətirib çıxaran xəstəliklər ; çiçək , vəba , xolera, tifüs , tifo və qripdir .
1926 ilə 1930 illəri arasında hindistanda 979.738 adam çiçəyə tutulmuş və bunların 40% qədəri ölmüşdür. on dördüncü əsrdə çindən qalxan vəba epidemiyası bütün asiyanı əhatə etmiş, 25 milyon insanı öldürmüşdür. 1846da hindistandan başlayan xolera epidemiyası bütün dünyada milyonlarla insanı öldürdükdən sonra 1856-cı ildə sona çatmışdır.
tifüs də əhəmiyyətli epidemiyalar etmişdir. napoleonu moskva önlərindən çevirən , ordusunu məğlub və pərişan edən tifüstür . amerikada 1577'de başlayan tifüs epidemiyası 2 milyon yerlilərə öldürmüşdür. 1918-1922 illəri arasında rusiyada 30 milyondan çox adam tifüse tutulmuş və bunlardan 3 milyondan çoxu ölmüşdür. 1918 -ci ildə , ispaniyadan qaynaqlanan qrip epidemiyası qısa müddətdə avropanı örtmüş , 1919-cu ildə amerikaya da keçərək dünyada 20 milyon insanın həyatına qıydıqdan sonra şiddətini itirmişdir.
epidemiya xəstəliklərin əksəriyyəti su və qidalarla ağız yolundan girər , bir qisimi də tənəffüs yolu ilə bulaşar. məsələn , şəhər su şəbəkəsinə qaçaq edən bir kanalizasiya suyunun mövcudiyyətini minlərlə adamın qısa müddətdə tifoya və ya xoleraya tutulması mümkündür.
epidemiya xəstəliklərin ortaya çıxmasını önləmək , xalq sağlamlığı baxımından son dərəcə mühümdür. bu mövzuda alınacaq tədbirlər belə sıralana bilər: mövcud xəstələrin əvvəldən diaqnoz və müalicəsi ; xəstəlik daşıyıcılarının təsbit və müalicəsi ; xəstəliklərin nəqlində rol alan karasinək , bit kimi aracılarla mübarizə aparılsın; suların dezenfeksiyonuna çox əhəmiyyət verilməsi ; məskunlaşma mərkəzlərində infrastruktur müəssisələrinin reallaşdırılması ; qidaların nəzarət; peyvənd xidmətlərinin nizamlı bir şəkildə icra edilməsi və xalqın sağlamlıq təhsilinə tabe tutulması sayıla bilər.

epidemiya

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!