konservatizm

1. mühafizəkarlıq kimi də tanımlanır. əldə olunan vəziyyətin, cəmiyyətin dəyişməsinə və dəyərlərin yoxa çıxmasına qarşı çıxan bir ideologiyadır. konservatizm var olan dəyərləri qoruma kimi bir yönü də olduğuna görə, bəzən solçular da daxil olmaqla digər ideologiyaya sahib olan insanlar öz məqsədləri uğrunda mübarizə aparıb əldə etmək üçün mühafizəkar davrana bilərlər.

2. siyasət elminə ilk dəfə edmund burke sayəsində daxil olmuşdu. o vaxt fransada monarxiyaya qarşı inqilab baş verərkən burke kitabları və yazıları ilə fransız inqilabını tənqid etmiş və kralın yanında yer almışdır. həmçinin yaşadığı britaniyada belə bir şeyə ehtiyacın olmadığını vurğulayıb öz monarxına da arxa çıxmışdı. yəni o dövrdə gedən dəyişikliklər mənfi reaksiyadan yaranmışdı konservatizm.
elə indidə konservatizmin əsas mahiyyəti status-kvonun qorunmasından ibarətdi. 1-ci kursdaykən essayda gətirdiyim misalı yazım başda. 2002-də erdoğanın qabağında rəqib deniz baykal idi. erdoğan dindar siyasətdən baykal isə dünyəvilikdən yana biri idi. yəni normal gözlə erdoğan konservativ siyasətçi baykal yenilikçi kimi görünürdü. amma sosyal elm buna belə baxmır. o vaxt yəni 2002-də status-kvo nə idi? kemalizm. kemalizm dövlətin vahid, dəyişməz ideologiyası idi. baykal kemalist idi? hə. erdoğan? yox.erdoğan kemalizmi-status-kvonu dəyişmək istəyirdi. nəyə dəyişmək istədiyinin siyasət elmi üçün əhəmiyyəti yoxdu. baykal isə konservativ davranıb yəni o mövcüd dəyərləri "conserve" etməkdən yana olub dəyişikliyə qarşı çıxırdı.
başqa bir misal amerikadan daxili siyasətində respublikaçılar konservator olaraq bilinir. demokratlar isə liberal. səbəbi də sadədi. resplər abş qurulduğundan bu yana mövcud olan anglo-sakson ağ heteroseksual kişi hegemoniyasına əsaslanan siyasəti müdafiə edir. kennedy, carter, clinton və obama kimi demokratlarsa lgbt-ni, qadınları, afro-amerikalıları, latinoları və digər əzilən təbəqələri müdafiə edib. yəni mövcud status-kvoya qarşı çıxıb yenilikçi və ya reformator olub demokratlar. respublikaçılar isə bu dediyim hegemoniyanı qorumaq hədəfində olub mühafizə etmək istəyiblər ona görə də konservatordular. elə paul ryanın obamacare haqqında çıxışı ideal nümunədirespublikaçıların konservatizm nümunəsi kimi. obama kasıb təbəqə lehinə səhiyyə proqramı hazırlamaq istəyərkən resplər səhiyyə sistemindəki mövcud status-kvonu qorumaq istədilər.
geniş planda isə konservatizm hazırki dünyada qloballaşmaya, kommunikasiya və texnologiyaya, liberalizmə qarşı çıxıb militarizm, sağçılıq, dövlətçilik, milliyətçilik və s. dəyərlərlə bir tərəfdə yer alır.

konservatizm

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!