Sözaltı Sözlük - Azərbaycandilli Fikir Ensiklopediyası

+3000

Yunan mifologiyasında atasını bilmədən öldürərək * öldürdüyü adamın öz atası olduğunu bilməyib və anası ilə evlənmiş Thebes kralı.

Rəvayətə görə, edipin atası louis gələcəkdə oğlu tərəfindən öldürüləcəyi haqqında xəbərdarlıq alır. Buna görə oğlu edip doğulan zaman onu cithaeronda ölümə tərk edirlər. Lakin çobanlardan birinin uşağa yazığı gəlir və öz övladları kimi böyüdürlər.
Edip Thebesə gedən zaman yolda atası louis ilə qarşılaşır və onu öldürür. Thebes yolundakı sfinks insanlara suallar verir, cavab verə bilməyənləri öldürürmüş. Edip bütün suallara cavab verdiyindən, sfinks özünü öldürür. Edip thebesə gələrək özünü kral elan edir və dul qalmış anası ilə evlənir* Anası olduğunu bilmədən . Homerin dediyinə görə, edip həyat yoldaşının əslində anası olduğunu öyrəndikdən sonra özünü asmışdır.
Edip anasına qarşı olan istəyi və onunla evlənməsi ilə Freudun edip kompleksi anlayışına da ilham olmuşdur.

yamayka valyuta sistemi | iqtisadiyyat

+7831

bretton vuds valyuta sistemi çökdükdən sonra 1976cı ildən bu sistem fəaliyyət göstərirdi. yamayka valyuta sistemində qızıl rəsmən pula çevrilmə funksiyasını itirdi. yəni qızıl demonetizasiya olundu. amma dövlətin ehtiyatı kimi saxlamaq olar. məsələn bizim ölkə də keçən ildən çoxlu qızıl ehtiyatı yaratdı.
zaman-zaman bu sistemə də dəyişikliklər edilməyə başlandı.
valyuta problemləri üzrə qarşılıqlı təsir və məsləhətlər yolu ilə beynəlxalq valyuta əməkdaşlığına yardımçı olmaq

dünya ticarətinin balanslaşdırılması və gücləndirilməsi üçün yaxşı mühitin yaradılması
rəqabətə çağıran valyutanın devalvasiya olunmasından qaçmaq
valyuta üzrə qarşılıqlı münasibətlərin möhkəmləndirilməsinə tərəfdar olmaq, valyuta kursunun sabitliyinə köməklik etmək
dünya ticarətinin inkişafını nəzərdə tutan, valyuta mübadiləsində məhdudiyyəti aradan qaldırmaq və çoxtərəfli ödəmə sisteminin yaradılmasına köməklik göstərmək
milli və beynəlxalq səviyyədə inkişaf üçün dağılma tədbirləri tətbiq etmədən üzv olan ölkələrə onların ödəmə balanslarında düzəlişlər edilməsi üçün müvəqqəti əsasda maliyyə vəsaiti vermək
üzv olan ölkələrdə beynəlxalq ödəmə balansları üzrə qıtlığın miqyası və davam etməsi ixtisar edilsin,beynəlxalq valyuta münasibətlərində ölkələrin əxlaqını və beynəlxalq valyuta sisteminin vəziyyətini müşahidə etmək,qısa və orta müddətə kreditlər vermək və sə bunlara daxil idi.

kitsch | etimologiya

+7694

milan kunderanın lüğətində yerini alan, sadəcə görünənlə, görünənən arxasında görmədiyimiz bəsit reallığın açmasıdır.

ikinci dünya müharibəsinin qızğın vaxtlarında, stalinin oğlu almanlara əsir düşür. paralel olaraq isə almanların hər hansısa generalı stalinin əlindədir. alman tərəfi sovetlərə qarşı açıq oynayır: gəlin stalinin oğluyla generalımızı dəyişdirək.
lakin stalin sentimental davranacaq qədər axmaq deyil və sıravi əsgər olan oğlunu, əlində tuttuğu generala, rütbələrə dəyişdirmir. uzun sözün qısası olaraq isə stalinin oğlu (artıq ona misal olaraq yuri deyəcəm) almanların əsrləri arasında qalır.
əsirlər hər gün müxtəlif işlər görürlər. o işlərdən biri də özlərinin və almanların sıçtığı poxları tuvaletdən təmizləməkdir. lakin yuri bunu qəbul etmir, hər nə də olsa stalinin oğlu olduğu reallığını əlində saxlayaraq, pox təmizləməkdən qaçınır.
yurinin üstünə gəlinməyə başlanır. o isə bütün basqılarla bacarmayaraq, bir dəli kimi, qışqıra qışqıra elektrik stansiyasına tərəf qaçır və tellərin arasına ilişərək, yüksək voltun köməkliyiylə ölür.
kundera isə yurinin ölümünə belə münasibət bildirir: stalinin oğlu pox yolunda öldü!
ən bəsit mənasıyla kitsch budur.
kitsch, insan varlığını bütündən ayıran hər şeydir: sıçdığımız pox qəbul edilən bir şeydir (ona görə də sıçtığımız vaxt qapını bağlamayaq ya da varlığımız natamamdır.) kitsch biraz da budur, hamının poxsuz və sıçmadığı bir dünyada yaşadıqlarına, hər kəsi inandırması.
kitsch unudulanla varolanın arasında bir yerlərdədir. hamımızı bir gün ona çevirəcəklər.

millətçi vs milliyətçi | fəlsəfə

+9361

Tarixi müəyyən şərtlərin təsirilə milliyyət halından millət halına gələn topluluqların müstəqil bir dövlət qurmaq və ya istilaya uğrayan vətənlərinin istiqlalını geri almaq uğrunda mücadilə edənlərə mütləq Avropa terminlərilə bir ad lazımsa, bunlara milliyyətçi – nasionalist deyil, millətçi – patriot, hərəkatlarına da milliyyətçilik – nasionalizm deyil, millətçilik – patriotizm demək lazımdır!
Məmməd Əmin Rəsulzadə -"Milli Birlik" səh.32 link

patriot sözünü "vətənpərvər" şəklində tərcümə etmək yanlışdır. söz qədim yunanca olub, kökü "nəsil, soy, tayfa" mənasındakı πᾰτρῐᾱ́ (patriā́) sözüdür.
sifarişi verən: Derek

edip | mədəniyyət

+3000

Yunan mifologiyasında atasını bilmədən öldürərək * öldürdüyü adamın öz atası olduğunu bilməyib və anası ilə evlənmiş Thebes kralı.

Rəvayətə görə, edipin atası louis gələcəkdə oğlu tərəfindən öldürüləcəyi haqqında xəbərdarlıq alır. Buna görə oğlu edip doğulan zaman onu cithaeronda ölümə tərk edirlər. Lakin çobanlardan birinin uşağa yazığı gəlir və öz övladları kimi böyüdürlər.
Edip Thebesə gedən zaman yolda atası louis ilə qarşılaşır və onu öldürür. Thebes yolundakı sfinks insanlara suallar verir, cavab verə bilməyənləri öldürürmüş. Edip bütün suallara cavab verdiyindən, sfinks özünü öldürür. Edip thebesə gələrək özünü kral elan edir və dul qalmış anası ilə evlənir* Anası olduğunu bilmədən . Homerin dediyinə görə, edip həyat yoldaşının əslində anası olduğunu öyrəndikdən sonra özünü asmışdır.
Edip anasına qarşı olan istəyi və onunla evlənməsi ilə Freudun edip kompleksi anlayışına da ilham olmuşdur.

yamayka valyuta sistemi | iqtisadiyyat

+7831

bretton vuds valyuta sistemi çökdükdən sonra 1976cı ildən bu sistem fəaliyyət göstərirdi. yamayka valyuta sistemində qızıl rəsmən pula çevrilmə funksiyasını itirdi. yəni qızıl demonetizasiya olundu. amma dövlətin ehtiyatı kimi saxlamaq olar. məsələn bizim ölkə də keçən ildən çoxlu qızıl ehtiyatı yaratdı.
zaman-zaman bu sistemə də dəyişikliklər edilməyə başlandı.
valyuta problemləri üzrə qarşılıqlı təsir və məsləhətlər yolu ilə beynəlxalq valyuta əməkdaşlığına yardımçı olmaq

dünya ticarətinin balanslaşdırılması və gücləndirilməsi üçün yaxşı mühitin yaradılması
rəqabətə çağıran valyutanın devalvasiya olunmasından qaçmaq
valyuta üzrə qarşılıqlı münasibətlərin möhkəmləndirilməsinə tərəfdar olmaq, valyuta kursunun sabitliyinə köməklik etmək
dünya ticarətinin inkişafını nəzərdə tutan, valyuta mübadiləsində məhdudiyyəti aradan qaldırmaq və çoxtərəfli ödəmə sisteminin yaradılmasına köməklik göstərmək
milli və beynəlxalq səviyyədə inkişaf üçün dağılma tədbirləri tətbiq etmədən üzv olan ölkələrə onların ödəmə balanslarında düzəlişlər edilməsi üçün müvəqqəti əsasda maliyyə vəsaiti vermək
üzv olan ölkələrdə beynəlxalq ödəmə balansları üzrə qıtlığın miqyası və davam etməsi ixtisar edilsin,beynəlxalq valyuta münasibətlərində ölkələrin əxlaqını və beynəlxalq valyuta sisteminin vəziyyətini müşahidə etmək,qısa və orta müddətə kreditlər vermək və sə bunlara daxil idi.

kitsch | etimologiya

+7694

milan kunderanın lüğətində yerini alan, sadəcə görünənlə, görünənən arxasında görmədiyimiz bəsit reallığın açmasıdır.

ikinci dünya müharibəsinin qızğın vaxtlarında, stalinin oğlu almanlara əsir düşür. paralel olaraq isə almanların hər hansısa generalı stalinin əlindədir. alman tərəfi sovetlərə qarşı açıq oynayır: gəlin stalinin oğluyla generalımızı dəyişdirək.
lakin stalin sentimental davranacaq qədər axmaq deyil və sıravi əsgər olan oğlunu, əlində tuttuğu generala, rütbələrə dəyişdirmir. uzun sözün qısası olaraq isə stalinin oğlu (artıq ona misal olaraq yuri deyəcəm) almanların əsrləri arasında qalır.
əsirlər hər gün müxtəlif işlər görürlər. o işlərdən biri də özlərinin və almanların sıçtığı poxları tuvaletdən təmizləməkdir. lakin yuri bunu qəbul etmir, hər nə də olsa stalinin oğlu olduğu reallığını əlində saxlayaraq, pox təmizləməkdən qaçınır.
yurinin üstünə gəlinməyə başlanır. o isə bütün basqılarla bacarmayaraq, bir dəli kimi, qışqıra qışqıra elektrik stansiyasına tərəf qaçır və tellərin arasına ilişərək, yüksək voltun köməkliyiylə ölür.
kundera isə yurinin ölümünə belə münasibət bildirir: stalinin oğlu pox yolunda öldü!
ən bəsit mənasıyla kitsch budur.
kitsch, insan varlığını bütündən ayıran hər şeydir: sıçdığımız pox qəbul edilən bir şeydir (ona görə də sıçtığımız vaxt qapını bağlamayaq ya da varlığımız natamamdır.) kitsch biraz da budur, hamının poxsuz və sıçmadığı bir dünyada yaşadıqlarına, hər kəsi inandırması.
kitsch unudulanla varolanın arasında bir yerlərdədir. hamımızı bir gün ona çevirəcəklər.

millətçi vs milliyətçi | fəlsəfə

+9361

Tarixi müəyyən şərtlərin təsirilə milliyyət halından millət halına gələn topluluqların müstəqil bir dövlət qurmaq və ya istilaya uğrayan vətənlərinin istiqlalını geri almaq uğrunda mücadilə edənlərə mütləq Avropa terminlərilə bir ad lazımsa, bunlara milliyyətçi – nasionalist deyil, millətçi – patriot, hərəkatlarına da milliyyətçilik – nasionalizm deyil, millətçilik – patriotizm demək lazımdır!
Məmməd Əmin Rəsulzadə -"Milli Birlik" səh.32 link

patriot sözünü "vətənpərvər" şəklində tərcümə etmək yanlışdır. söz qədim yunanca olub, kökü "nəsil, soy, tayfa" mənasındakı πᾰτρῐᾱ́ (patriā́) sözüdür.
sifarişi verən: Derek

dozimetr

+17774

radioaktiv şüalanmaya məruz qalan işçilərin istifadə etdikləri və irradiyasiya nisbətini hesablayan alət. əsgər,həkim,alim kimi rentgen vəya radioaktiv maddə şüaları qəbul edənlərin yüksək nisbət çıxarsa iş yerindən ən az 2 aylığına ezam edilməsi nəzərdə tutulur. alfa beta qama və x kimi çox radiyasiya mənbələri var. dozimetr əsas x və qama üçün nəzərdə tutulub (bax: floroskopiya)

futhark | mədəniyyət

+36022

Vikinglərin istifadə etdiyi yazı sistemi run yazı kimi tanınır və adətən Futhark adlanan bir əlifbə ilə əlaqələndirilir. Run yazı, Şimali Avropa, Britaniya, İskandinaviya və İslandiyada təxminən 3-cü əsrdən 16. və ya 17. əsrə qədər istifadə edilmişdir. Futhark, Yaşlı Futhark və gənc Futhark olmaqla iki əsas forma malikdir. Yaşlı Futhark, 24 hərfdən ibarət və 2-ci əsrdə istifadə edilən ən qədim formasıdır. Gənc Futhark isə Viking çağının başlanğıcında inkişaf etdirilmiş və yalnızca 16 hərfi ehtiva edən daha yeni bir formadır. Futhark yazı sistemi, Vikinglərin tarixinin şifahi ötürüldüyü və run yazının yalnız böyük əhəmiyyətli anları qeyd etmək üçün istifadə edildiyi bir dövrdə meydana çıxmışdır. Futhark, müxtəlif materiallara oymaqla istifadə edilmişdir; bu materiallar daşlar, taxta və metal kimi müxtəlif cisimləri əhatə edirdi. Futharkın simvollarının mənşəyi barədə dəqiq bir məlumat olmasa da, bu simvolların qədim İtalik yazılardan törədiyi və zamanla Cermen xalqları tərəfindən adaptasiya edildiyi düşünülür. Runik yazının İtaliyadan İskandinaviyaya necə gəldiyi barədə isə müxtəlif fərziyyələr mövcuddur.
Futhark adını ilk altı hərfindən alır: F, U, Th/Þ, A, R və K. Bu əlifbə, run daşlar və digər run əsərlər üzərindəki yazılarda istifadə edilmişdir.

ᚠ (Fehu): /F/ “inək, mal mülk” mənasına gəlir və zənginliklə əlaqələndirilir.
ᚢ (Uruz): /u/ “yaban öküzü” mənasına gəlir və güc və ya enerjiyi simvolizə edir.
ᚦ (Thurisaz):/θ/, /ð/ (İngiliscə "th" sesi kimi) “div, canavar” mənasına gəlir və təhlükə və ya çətinliklə əlaqələndirilir.
ᚨ (Ansuz): /a/ “tanrı” mənasına gəlir və ilahi əlaqə və ya ilhamla əlaqələndirilir.
ᚱ (Raido): /r/ “səyahət” mənasına gəlir və hərəkəti simvolizə edir.
ᚲ (Kaunan): /k/ “məşalə” mənasına gəlir və aydınlanmanı və ya xəstəliyi simvolizə edir.
ᚷ (Gebo): /g/ “hədiyyə” mənasına gəlir və verilmə və alınma əməlləri ilə əlaqələndirilir.
ᚹ (Wunjo): /w,v/ “sevinç, hüzur” mənasına gəlir və xoşbəxtliklə əlaqələndirilir.
ᚺ (Hagalaz): /h/ “dolu, yıxım” mənasına gəlir və ani dəyişiklik və ya yıxımla əlaqələndirilir.
ᚾ (Naudiz): /n/ “ehtiyyac, zərurət” mənasına gəlir və çətinliklər və ya tələbatlarla əlaqələndirilir.
ᛁ (Isa): /i/ “buz” mənasına gəlir və dayanma və ya maneələri simvolizə edir.
ᛃ (Jera): /j,y/ “il, məhsul” mənasına gəlir və uğur və ya dövri hərəkəti simvolizə edir.
ᛇ (Eihwaz): /ei/ “taxus” mənasına gəlir və davamlılıq və ya keçidlə əlaqələndirilir.
ᛈ (Perthro): /p/ “qismət, oyun” mənasına gəlir və sirr və ya qismətlə əlaqələndirilir.
ᛉ (Algiz): /z,r/ “müdafiə” mənasına gəlir və qorumayı simvolizə edir.
ᛊ (Sowilo): /s/ “günəş” mənasına gəlir və enerji və ya qələbəni simvolizə edir.
ᛏ (Tiwaz): /t/ “qələbə, ədalət” mənasına gəlir və cəsarət və ya hüquqla əlaqələndirilir.
ᛒ (Berkano): /b/ “qadın, doğum” mənasına gəlir və yenilənmə və ya başlanğıcları simvolizə edir.
ᛖ (Ehwaz): /e/ “at” mənasına gəlir və etibar və ya ortaqlıqla əlaqələndirilir.
ᛗ (Mannaz): /m/ “insan” mənasına gəlir və insanlıq və ya cəmiyyətlə əlaqələndirilir.
ᛚ (Laguz): /l/ “su, göl” mənasına gəlir və sezgi və ya axınla əlaqələndirilir.
ᛜ (Ingwaz): /ŋ/ “tanrı Ing” mənasına gəlir və böyümə və ya potensialla əlaqələndirilir.
ᛟ (Othala): /o/ “miras, ata yurdu” mənasına gəlir və miras və ya mənsubiyyətlə əlaqələndirilir.
ᛞ (Dagaz): /d/ “gün, aydınlıq” mənasına gəlir və fərqindəlik və ya aydınlanma ilə əlaqələndirilir.
Bu run simvollar, Vikinglər tərəfindən müxtəlif məqsədlərlə istifadə edilmişdir və hər biri xüsusi bir simvol daşıyır.

lars von trier ★ wiki | kino

+1314

bir danimarkalı film kritikin yazılı ifadələrini xatırlayıram: kopenhagendə yerləşən bir kino fakultəsinə aid salonda, mühazirə verirdim. mühazirə vaxtı, səhv xatırlamıramsa, üçüncü sırada oturmuş, gözlərini mənə zilləyərək gülümsəyən, (kritik burada davam edir: bu gülümsəmədə insanı ümidləndirməklə yanaşı, onu alçaldan detallar da gizliydi) bir tələbəni fərq etdim. sanki üç saatdır dediklərimi, təsdiqləyirdi. mühazirə bitdikdən sonra isə, həmin tələbənin qulağındaki qulaqcıqları çıxardaraq, salonu tərk etməsinə şahid oldum. fikirləşəbilirsiniz? arxasıyca kinayəli baxmış, və danimarka kinosunun gedişatına hüzünlənmişdim. və bugün, mən illərdən sonra fərq edirəm ki, o tələbə, bugün kinonun kimliyi olacaq gücə yetişmiş, lars von trierdən başqası deyildi.

bir digər prodüsser isə onun haqqında bunları ifadə edir: o vaxtlar danimarkanın yerli kanallarından birinə, mini serial çəkmək niyyətindəydik. bir uşağa (bu uşaq, düzgün danca danışmağı və ata minməyi bacarmalıdır) ehtiyacımız var idi. casting sırasında, bir uşağı fərq etdik. on bir yaşında, digər namizədlərdən daha fərqli cavablarla qarşımızdaydı. özünə inamlı, yetişkin kimi danışmağa çalışması, onu heyyətimizdə görməyə bəs edirdi. ən əsası, o, ata minməyi bacarırdı axı... amma deyil, onun sadəcə provokativ yalançı olduğunu, daha çəkilişin ilk günündən fərq etməyimiz çətin olmamışdı. o, lars von trier idi və hansı ki ata minməyi bir tərəfə, ondan qorxusuyla hamımızı təəccübləndirmişdi.

dostları oyuncaq silahın xəyalıyla yuxuya getdiyi illərdə, lars montaj stolunu, səkkiz yaşında arzulayaraq yatmağa çalışırdı. anasının ona hədiyyə etdiyi elmo markalı kameranın köməkliyiylə, 11 yaşında, bu animasiyanı çəkərək, şüuurxarici dünyanın freudla əlaqələrinə salam göndərirdi:

(youtube:

)

digər bir qısa metrajlı filmində, məsumiyyətlə, müharibə əxlaqına güzgü tutan trier, məsumiyyətin simvolu olaraq uşağı, müharibə obyekti olaraq isə çiçəyi seçirdi:

(youtube:

)

tələbəlik illərini xatırlayaq: onun iki kumiri artıq hazırdır. birisi şərqşünans kino şairi, andrey tarkovski; digəri isə dövrün danimarka kinematoqrafiyasıyla bərabər, həmçinin dünya kinosunun incisi olmağı bacaran, carl th dreyer.
2009-cu ildə çəkdiyi anthichrist tarkovski olmağı bacarmamağın əks ifadəsi sayılırsa, dreyer onun üçün aralarında telepatik əlaqənin varlığına inandığı ustad idi.

kinonun inqılabçıları: pudovkin, Eisenstein, Robert Wiene, rosselini, bazin, bergman və godard kimi, o da, təxminən 1995-ci ildə, dostu Thomas Vinterberglə birlikdə, kinoya yeni nəfəs gətirir: dogma 95!

müxtəlif klastrofobiyaları (məzar, lift vs) olan, uçuşdan çəkinən (bunun müqabiləndə festivalların keçirildiyi şəhərlərə karavanla gedən və karavanda izləmək üçün yanına 8-9 köhnəlmiş western alan) provokativ dahi; bu yaxınlarda, rolling stonesu içkisiz, hendrixi heroinsiz kim sikləyərdiki ifadələrini sərf edərək, alkoqolizmdən əziyyət çəkdiyini bildirən, (mənə görə, bu onun təzə provokasiyasıdır) klassik.

selmanın yarımçıq musiqisini boğazına düyümləyən, bess üçün göylərin uzaqlığından çanları hərəkətə keçirən, və nəhayət grace-in boğazına zəncirlər taxaraq, ədaləti axtarmasına köməklik edən, ironik adam.

və sonluqda, heç də, amma heç də qadın düşməni olmayan, əksinə qadına aid olduğu yeri, tanrılığı yaraşdıran, şəxs.

hero's journey | ədəbiyyat

+36369

(bax: qəhrəmanın səyahəti)
keçmişdən bugünə roman, film, video oyunlarda istifadə edilən hekayə strukturu. dədə qorqud dastanından odyssey-yə qədər.

12 etapdan ibarət olub qəhrəmanın başladığı nöqtədən hekayənin bitişinə qədər keçəcəyi mərhələləri göstərir.
adətən yetişkməkdə olan qəhrəman çətin məsələ ilə üzləşir, inkar edir, məsələni həll etmək üçün yola düşür, ona kömək edəcək və əngəl olacaq kimsələrlə üzləşir. savaşa hazırlaşır -- savaşır; qalib ya məğlub - sona yaxınlaşaraq evinə qayıdır. qərb ədəbiyyatının ən bilinən nümunəsi yəqin ki homer-in Odyssey-idir.
troya savaşına getmiş odyssey-in illərcə evinə və ailəsinə qayıda bilməməsi, və bəzən qayıtdıqdan sonra artıq hər şeyin çox gec olması.

fərdin kamil olması üçün gec ya tez - bütün qəhrəmanlar öz savaşlarını verməlidir. söhbət sırf harasa gedib savaşmaqdan əlavə - insanın içindəki metaforik savaşdan da gedə bilər.

fərd doğulur - uşaq gözüylə əylənərək dünyanı müşahidə edib yetişkinliyə çatır - vecsiz illər keçirir - onu gözləyən xəbərsiz olduğu müəmmalarla üzləşir; və məsələnin həllinə çalışır. sonda isə həyatla vidalaşır.

qəhrəmanın bu döngüləri böyük miqyasdan əlavə kiçik formlarda daim baş verir - hər il, hər ay, hər gün. bu əbədi döngülərin fərqində olmaq həyatın çox da əyləncəli yer olmadığını göstərsə də olası savaşlara qarşı fərdi hazır saxlayır.

bu tip düşüncə tərzi adətən ailə, məktəb və cəmiyyət tərəfindən fərdə aşılansa da bəzən ya yersiz, yarımçıq ya da heç vaxt öyrədilmir. bunun fərqində olmaq, özünüzü öz qəhrəmanınız kimi görüb çətin anlarda səyahətinizin hansı mərhələsində olduğunuzu bilmək həyatda üzləşdiyiniz məsələlərdə psixoloji kömək ola bilər. çətin günlərdən keçirsinizsə siz də öz savaşınızı verirsiniz. və hekayənizin geri qalanını yazmaq qismən də olsa sizin əlinizdədir. yolunuz nə qədər çətindirsə xarakteriniz o qədər güclüdür.

(youtube:

)

qurban psixologiyası ★ wiki | sağlamlıq

+9849

Qurban psixologiyasındakı insanlar;
-özünü çarəsiz və gücsüz hissedir
Hadisələr qarşısında idarəetmənin heç bir halda özlərində olduğunu düşünnürlər. Nəticəni dəyişə bilərlər bəlkə də, amma bu mövzuda heç nə etmirlər ‘etsəmdə olmur, olmayacaq’ cümləsini işlədirlər.
-ən mənfi düşüncələr
Həmişə hər şeyin ən pisini, mənfisini düşünürlər. Həyatlarını bu hisslərlə yaşayırlar.
-özünü aşağı çəkmə
Özlərinə ən ağır sözləri, cümlələri deyirlər. Məsələn, şanssız, bəxtsiz, dəyərsiz..
-keçmişdə yaşamaq
Zehin həmişə keçmişdə olan hadisələrə yönəlir. Həyatın sadəcə keçmiş yaşantılardan ibarət olduğunu düşünürlər.
-dünyanı günahlandırmaq
Başlarına nə gəlsə ətrafı, həyatı pisləyərlər. Bütün uğursuqluqları, travmaları əlaqələndirər və bir ‘qurban’ ortaya çıxararlar.
-həyatı problemlərindən ibarət olduğunu düşünərlər
Aldadılmaq, sevilməyə layiq olmadığını hissetmək, əsəb ən dərin duyğularıdır.
-dünyanın ədalətli olmadığına inanarlar
Burda mənim demək istədiyim hamı bərabərdi, haqq-ədalət həmişə var deyil. Xoşbəxtliyi axtarmamaq, dərin dəyərsizlik hissi, ümidsizlik. Bu onları həmişə geri çəkir.

Ümumi olaraq toparlasaq, nə oldusa oldu, bununla yaşamaq lazım deyil. Həyat davam edir və sənin düzəlmıyini gözləməyəcək. Valideynlərinin yaşayışını davam da etdirməməlisən.
Mükəmməllik yoxdu, qüsurlar, səhvlər mütləq olacaq. Başqalarını məmnun etmək adına özümüzü unuduruq bəzən və həyatımıza sahib çıxa bilmirik.
Həmişə sevinc hissi də olmayacaq, uğur da. Əsas məsələ hadisələrə olan reaksiyamızdır.
P.S. Ümid edirəm bunları yazıb özümün dərin okeanda boğulmağıma şahidlik etmərəm. -*

söz | ədəbiyyat

+39939

məhəmməd füzulinin söz haqqında yazdığı gözəl bir qəzəl.

Xəlqə ağızın sirrini hərdəm qılır izhari söz,
Bu nə sirdir kim, olur hər ləhzə yoxdan vari söz.

izah:
ağzımızda olan, sirri (fikri) söz vasitəsilə insanlara izah edirik,
bəs bu nə sirdir ki, hər an yoxdan söz yaranır.

Artıran söz qədrini sidq ilə qədrin artırar,
Kim nə miqdar olsa, əhlin eylər ol miqdari söz.

izah:
Sözünü dəyərini artıran, qiymətli sözlər danışan öz dəyərini artırmış olar,
Ancaq şəxsin öz "dəyər"i nədirsə, danışdığı söz də onu o qiymətdə edər.

Ver sözə ehya ki, tutduqca səni xabi-əcəl,
Edə hər saət səni ol uyqudan bidari söz.

izah:
Sözü dirilt ki, (bir növ özündən sonra nəsə yaz qoy ki) səni ölüm yuxusu tutduqca,
Hər saat səni yuxudan oyatsın söz. (yazıb qoyduqların oxunduqca)

Bir nigari-ənbərinxətdir könüllər almağa,
Göstərər hərdəm niqabi-qeybdən rüxsari söz.

izah:
Söz könüllər alan gözəl kimidir.
O da hər an örtüyünü, niqabını açıb üzünü göstərib könülləri şad edər.

Xazini-gəncineyi-əsrardır, hərdəm çəkər
Rişteyi-izharə min-min gövhəri-əsrari söz.

izah:
Söz sirlər xəzinəsinin xəzinədarı, onun gözətçisidir.
Hər an sirli gövhərlərini sapa düzüb aşkar edər.

Olmayan qəvvasi-bəhri-mərifət arif degil
Kim, sədəf tərkibi-təndir, löleyi-şəhvari söz.

izah:
söz tərkibində dəyirmi sədəflər, şaha layiq ləl-cəvahirat olan bir mərifət dənizidir,
bu dənizdə kim ki üzə bilmir o ağıllı (arif) adam deyil.

Gər çox istərsən, Füzuli, izzətin, az et sözü
Kim, çox olmaqdan qılıbdır çox əzizi xari söz.

izah:
Ey Füzuli, əgər özünü və ya sözünü hörmətdən salmaq istəmirsənsə sözü az et (az danış),
Çox söz danışmaq çox adamı xar edib. (hörmətdən salıb)

rasim balayevin ifasında:

(youtube:

)

sözlərin mənası.
qəvvas - üzgüçü
şəhvar - şaha, hökmdara layiq
təndir - dəyirmi
rişte - əlaqə, rabitə
izhar - aşkar etmə
əsrar - sirr
hərdəm - hər an
ləhzə - vaxt, an
sidq - sədaqət, səmimiyyət
qılmaq - etmək, eyləmək
ehya - canlandırmaq, vücuda gətirmək
xabi-əcəl - əcəl yuxusu
bidar etmək - oyatmaq
niqab - üz örtüyü
rüxsar - üz, çöhrə, sifət
ənbərinxət - ənbər qoxulu sap
bəhr - dəniz
izzət - hörmət
xar olmaq - zəlil, rüsvay olmaq
xazin - xəzinədar
gənc - xəzinə

mənbə.
Füzuli-500 (film, 1997)
vikimənbə link

link

https://www.azleks.az/
klassik azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti

S Ö Z A L T I