2. knut hamsunun "aclıq"ının yazılmasına səbəb olan aclığı haqqında qeydlərindən:


--sitat--

"mən başıma gələnləri yazmaya bilməzdim. istədim ki, insanlar bilsinlər ki, həyatda necə məşəqqətli günlər olarmış. bu hadisələr kristianiyada baş vermişdi. mən bura gələndə heç kəsi tanımırdım. gedəcəyim bir yer, umacağım bir adam yox idi. cibimdə olan çox az bir pula bir otaq kirayələməli oldum. bu pul həm də mənim bir neçə gün dolanmağıma bəs etdi. sonra isə mənim aclıq günlərim başladı. nə qədər çalışdımsa, iş tapa bilmədim.
aclıq isə getdikcə taqətimi kəsirdi. üstəlik ev sahibi də mənə hədələyici nəzərlələ baxırdı. mən yalnız bircə şeyə ümid edirdim. bəlkə bir məqalə yazıb çap etdirə bildim və bunun müqabilində heç olmasa, bir neçə gün dolana bildim. lakin aclıqdan başım keyimişdi. ağlıma yaxşı fikir gəlmirdi. nəhayət, ev sahibəsi məni evdən çıxarmalı oldu. olub-qalanım bircə odiyal və bir də qalstuk idi. mən onları bağlamaya büküb oranı tərk etdim. yolda bir tanışımla rastlaşdım. o, mənə rişxəndlə “qoltuğundakı nədir?” - soruşdu. mən isə qürurumu sındırmadan dedim ki, kostyumluq üçün parça almışam. onu tikdirməyə gedirəm. tanışımın gözləri bərəldi və mənə həsədedici nəzərlərlə baxdı. “deyəsən, yaxşı yerdə işləyirsən. bəlkə sənə öz dərzimi təklif edim?” mən əlimi yellədim onu tərk etdim. gəlib bir skamyada oturdum. öz-özümə düşündüm. ilahi, niyə məni bu cür sınağa çəkirsən. mən ki, səndən çox şey istəmirəm. istəyim bir qarın çörəkdir. olmazdımı ki, sən bu sınağı başqasının üzərində aparardın?!
bir qədər sonra sanki beynimdən duman çəkildi. bir-birinin ardınca gözəl fikirlər gəldi ağlıma. mən özüm də bilmədən karandaşı çıxarıb yazmağa başladım. sonra isə məqalə hazır oldu. hətta mən çatdırıb bütün fikirləri yaza bilmədim. bu səbəbdən də bir çox fikirlər orda öz əksini tapmadı.
məqaləni redaksiyaya gətirəndə redaktorun olmadığını dedilər. mən kirayə qaldığım ünvanı və məqaləni qoyub getdim. küçədə bir çörək dükanının yanından keçmək istədim. heç olmasa iyisindən doyardım. lakin adamların mənə baxdığını görüb özümü elə apardım ki, guya mənə lazım olan çörək burda yoxdur. axşam düşürdü. qərara gəldim ki, meşəyə gedim. orada odiyalı yerə sərib yatdım. duranda sanki soyuq iliklərimə işləyirdi. üstəlik də aclıq bir tərəfdən. mən yenidən bir skamya tapıb orda oturdum. çünki artıq gəzə bilmirdim. camaat yanımdan ötüb keçir, mənə yazığı gəlirmiş kimi baxırdılar. artıq görkəmim də səfilə oxşayırdı. mənə həbsxanaya getməyi məsləhət gördülər. lakin mən dörd divarın arasında yaşaya bilməzdim. istədim belə mərdi-mərdanə ölüm. lakin vəziyyətim ağırlaşdıqca buna məcbur oldum. polis isə məni kefli zənn edib “get evə, belə kefli gəzmə” - dedi. lakin mənim evim yox idi. nəhayət, qərara aldım ki, yenidən kirayə qaldığım evə qayıdım. barmaqlarımın ucunda otağa elə keçdim ki, heç kim hiss etmədi. otağımda masanın üstündə bir məktub qoyulduğunu gördüm. zərfdə redaksiyanın göndərdiyi pul vardı. mən ilk dəfə olaraq özümü güclü hiss etdim və dərk etdim ki, mən ölümə məğlub olmamalıyam. beləcə, bir neçə gün mənim üçün yaxşı keçdi. sonra pul tükəndi. mən yenidən dərdlərimlə baş-başa qaldım. qərara aldım ki, gəlmələrin pansionatında özümə bir sığınacaq tapım. burda hər səhər bir qadın mənə buterbrod verirdi. sən demə, bütün bunların hesabı çəkilirmiş. bir gün mənə həmin qadın verəcəyim pulun siyahısını göstərəndə mən dərk etdim ki, burada qala bilmərəm. beləcə, mən bu şəhəri tərk etməyi qərara aldım. limana yaxınlaşıb öyrəndim ki, gəmi amerikaya gedir. mən gəminin kapitanına yalvarandan sonra o, müvəqqəti olaraq, məni növbəti limana kimi işə götürdü. bu mənim aclığımın sonu, həyatımın isə xilası oldu.

--sitat--