5. bekarçılıqdan yazdığım yazılarıdı yavaş-yavaş sözlüyədə yazacam bunları.





bu dünyanı yaradan, zehninizdir.göydən qızıl yağsa insanın arzuları bitməz.




budizim - azərbaycanda nədənsə insanlar bu düşüncəyə qarşı önyarğılıdır. öncəlliklə bunu bilmək lazımdırki budizim bir din deyil fəlsəfə düşüncədir. budizimdə yaradan bir tək tanrı yoxdur. söhbəti çöx uzatmadan budizmin ana fikirləri ilə sizə tanış etmək istəyirəm.
buddizm, fərqli məzhəbləri və ya fərqli dünya fikirlərini içində saxlayan fəlsəfə və müdriklikdir.

həm köhnə, həm də günümüzdəki buddist məktəblərinin, birinin buddist sayıla bilməsi üçün çox az şərtləri vardır. təməl şərtləri "dörd uca gerçək" təlimini qəbul etmək və sonrakı təməl həyata tamamilə hazır olmaqdır.

buddizmin təməl təlimlərindən, anatta doktrinası, qalıcı bir varlığı və ölümlü ruhu rədd edir. bu doktrinlə, buddizm, "böyük dinlərin" təməl inanclarından tamamilə fərqlidir.

buddizmin, bütün tək tanrılı dinlərdən əsas fərqi, hər şeyə gücü yetən bir yaradıcı tanrı varlığını (işvara) rədd etməsidir. budizmə görə tanrılar, ruhlar və yaşayan hər canlı üçün acı, cəhalət və yenidən doğuş dövrü (reinkarnasiya) vardır.

buddizmin yayılmasıyla hər ölkənin təməl dini və mədəni fikirlərindən fikir alınmış, buddizm bütünləşmiş və beləcə tibetdəki "əsl bon tanrıları", budanının fərqli şəkillərindən "bodhisattva" görünüşündə dəyişmişdir. bunlar ümumiyyətlə buddanının pərəstişkarları, dinləyiciləri və müdafiəçiləri şəklində bilinir.

buddistlər, yerli dini inanclar, adət və ənənələrlə qarışıb güclənərkən, eyni zamanda taoizm və konfüçyüsçülük kimi buddizmi rədd edən digər təlimlərin nümayəndələri ilə də mübarizə etmişlər.

1.ağlınla və sağlam zehninlə uzlaşmayan heç bir şeyə inanma, onu mən demiş olsam belə.

2.başqalarının qüsurları asanca görülər amma öz qüsurumuz görülməz; adam qonşusunun qüsurlarını ayırd edər, öz qüsurlarını isə qumarda hiylə ilə pərdə saxlayırmış kimi saxlayar.

3.bir adamın öz özünü məğlub edərək qazandığı zəfər, bir başqasının döyüşdə min adamı min dəfə məğlub edərək qazandığı zəfərdən daha yaxşıdır.

4.bizdən nifrət edənlərdən nifrət etmədən yaşayaq. gəlin, bizdən nifrət edənlər arasında nifrətdən xilas olmuş olaraq yaşayaq.

5.bir dərdin varsa, dərman tapmağa çalış, tapa bilmirsənsə də, onu dərd etmə.

6.budda dənizinin sahilləri yoxdur.

7.bu dünyanı yaradan, zehninizdir.göydən qızıl yağsa insanın arzuları bitməz.

8.istəyin kiçik bir zövq verdiyini və əslində ağrıya səbəb olduğunu bilən adam, müdrik adamdır.

9.hirsiniz üzündən cəzalandırılmayacaqsınız, hirsiniz tərəfindən cəzalandırılacaqsınız.

10.nifrət heç bir zaman nifrətlə yox edilə bilməz. nifrət sevgiylə yox edilər, bu ölümsüz qanundur.

11.keçmişdə kim olduğunu bilmək istəyirsənsə, bu an kim olduğuna bax. kim olacağını bilmək istəyirsənsə, nə etdiyinə bax.

12.kin saxlamaq yanan bir kömür parçasını başqasına atmaq üçün əlinə almaq kimidir. yalnız özünü yandırarsan.

13.necə ki oxçu oxların düz olmasına diqqət göstərər, usta da dağınıq düşüncələrini elə yığışdırıb istiqamətləndirər.

14.nə ana, nə ata ,nə də hər hansı bir qohum insana yaxşı idarə olunan bir ağıldan daha çox faydalı ola bilər.

15.sizi özünüzdən başqa heç kim qurtara bilməz. öz özünüzə işıq olun.

16.tərifləmək və ya tənqid etmək müdrik adamın tarazlığını poza bilməz.

17.varlığın o biri sahilinə çatdığında əvvəl, sonra və ortada olandan imtina et.

18.yaxşı bir iş, yaxşı bir düşüncədən daha yaxşıdır.

19.yaşayan varlıqların hamısı; zəif, güclü, uzun, qısa, böyük, orta və ya kiçik görünən, görünməyən; doğulmuş olan və ya doğulmaqda olan, hamısı xoşbəxt olsun!

20.kimsə kimsəni aldatmasın, kimsə kimsəni kiçik hesab etməsin, kimsə kimsəyə hirs ilə, incinmə ilə zərər vermək istəməsin.

budizmin əsas dört anlayışı isə bunlardır:
dukkha - yaşam acı doludur. həyat əzablarla doludur.
samudaya - əzabların səbəbi cəhalət, acgözlülük və nifrətdir.
nirodha - səbəblərin ortadan qalxması, əzabların ortadan qalxmasına gətirir.
magga - əzabların bitməsinin yolunu səkkiz qatlı doğrulanmış yol göstərir.