2. klassik əsərlərdən sayılan 1862ci ildə rusiyada nihilis axımın yaranması ilə qələmə alınmış ivan turqenyev romanı.
--spoiler--


romanda arkadi və bazarov adlı universitet oxuyan nihilist iki gəncdən bəhs edilir. digər baş qəhrəman isə arkadinin atası nikolaydır. arkadi dostu bazarovu evlərinə gətirir və atasıyla tanış edir. bazarov bir nihilist olaraq nikolayı və qardaşı paveli aşağıda görür və daha çox pavellə bitməz müzakirələrə girir. bununla bərabər nikolayın gənc həyat yoldaşı feniçkaya qarşı və eyni zamanda, dul qadın annaya qarşı duyğuları vardır.
roman bir neçə münasibəti dərinliyi ilə ələ alır. bazarovun iki qadına olan duyğularındaki iki xarakteri və eyni zamanda nihilist kimliyi ilə üçüncü bir kimliyi vardır. annanın da bazarova qarşı duyğuları olmasına baxmayaraq, dövrün şərtlərinə görə bunu etiraf edəmmir.


--spoiler--

klassik əsərləri klassik edən səbəblərdən biri də hər dövrə xitab etməsidirsə, atalar və oğullar bunu çox yaxşı bacarır. roman oxunduğunda dövrü, şərtlərini və o dövrün insanlarını anlamaqda heç çətinlik çəkmirsən. istəlinən qəhrəmanın obrazını günümüzdə də görə bilirsən. sonluq da məntiqə və gərçəyə ən uyğun şəkildə qoyulur.
bu əsərdən sonra dostoyevski və tolstoyun da əsərlərində nihilist qəhrəmanlr görülür, amma heç biri bazarov kimi real olmur. heç biri bir bazarov deyil desək, tam yerinə düşər yəni. şiddətlə tövsüyə olunan romandır.